Modern selefî söylemde Mâtürîdîlik eleştirisi
The critique of Māturīdism in modern salafi discourse
- Tez No: 732011
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EVKURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Modern Dönemde Selefîlik,“öze dönüş”sloganıyla ortaya çıkan, sahâbe, tabiîn ve tebe-i tâbiîn gibi yaşamayı ve onların görüşleri üzere kalmayı savunan bir zihniyet olarak tanımlanmaktadır. Selefîlik kendisini Ehl-i Sünnet'in temsilcisi olarak görmektedir ve kendisi dışındaki diğer Müslümanları kategorize ederek, onlar hakkında hüküm verme yetkisini kendisine tanımaktadır. Tezimiz modern dönem Selefîliğinin Matürîdîliğe yöneltmiş olduğu eleştirileri konu edinmektedir. Amacımız Selefî zihniyetin Mâtürîdîlik algısını tesbit etmektir. Ülkemizde Selefîlikle ilgili yapılan çalışmalarda çoğunlukla, Selefîliğin tarihi, düşünce yapısı, olay ve olgulara yaklaşım biçimlerinin incelendiği görülmektedir. Biz çalışmamız ile diğer çalışmalardan farklı olarak Selefîlerin, ülkemizdeki Müslümanların büyük çoğunluğunun mensup olduğu Mâtürîdîliğe daha da özelde İmam Mâtürîdî'ye yönelik eleştirilerinin neler olduğunu incelemeye çalıştık. Ehl-i Sünnet'e mensup kelâmî bir mezhep olarak bilinen Mâtürîdiliğe yine Ehl-i Sünnet'i temsil ettiğini iddia eden bir anlayış olan Selefîliğin, bu mezhebi bid'atçı ve hatta sapık bir mezhep olarak nitelemesinin hangi motivasyonlardan kaynaklandığını belirlemek bu konuyu çalışmaya iten neden olmuştur. Selefîlikle ilgili yapılan çalışmaların aksine bizim tercih ettiğimiz bu tersinden yaklaşım Selefîliğin Matürîdîlik algısını tespit etme açısından önem arzetmektedir. Bununla birlikte bu yaklaşım çalışmanın özgünlüğünü de ortaya koymaktadır. Çalışmamızda nitel araştırma yöntemi temel alınarak belgesel kaynak derleme tekniği kullanılmıştır. Bunun yanında klasik ve güncel kaynaklar olan kitap, makale ve tezlere ulaşılıp bu kaynaklardan elde edilen bilgiler tasnif edilerek ve gruplanarak objektif bir biçimde değerlendirilmiştir. Yine tezimizde analitik karşılaştırma yönteminden de yararlanılmıştır. Çalışmamızın birinci bölümünde Selefîlik hakkında kısa ve genel bir değerlendirme yapıp, özü itibariyele Selefîliği açıklamaya çalıştık. İkinci bölümde Selefîliğin Mâtürîdiliğe yöneltmiş olduğu eleştirilerin neler olduğunu ve bu eleştirilerin temelinin hangi motivasyonlara dayandığını ortaya koyduk. Tezimizin sonucunda Selefîlerin, Ehl-i Sünnet çizgiye mensup bir mezhep olmasına rağmen, İmâm Mâtürîdî ve Matürîdîliği birçok açıdan eleştirdikleri, onun Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat olup olmadığını tartıştıkları ve çoğunlukla da Ehl-i bid'at olarak değerlendirdikleri görülmüştür. Bununla birlikte Ebû Hanifeyi Selefî olarak gösterip, Mâtürîdîliğin Hanefîlik ile özdeşleşmiş olan yapısının da görmezden gelinerek Mâtürîdîlik ve Hanefîliğin birbirinden bağımsız olgular olarak sunulmaya çalıştıkları görülmekte ve bu tavrın altında da planlı bir kasıt olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In the Modern Era, Salafism is defined as a mentality that emerged with the slogan of“return to essence”, advocating living like the companions, tabiin and tebe-i tabiin and staying on their views. Salafism sees itself as the representative of Ahl as-Sunnah and categorizes other Muslims other than itself and gives itself the authority to judge them. Our thesis deals with the criticisms of modern period Salafism towards Maturidism. Our aim is to determine the Salafi mentality's perception of Māturīdism. It is seen that the studies on Salafism in our country mostly examine the history of Salafism, its mentality, and its approach to events and facts. With our study, we tried to examine what the Salafists' criticisms of Maturidi, to which the majority of Muslims in our country belong, more specifically, Imam Maturidi, unlike other studies. The reason for this study is to determine the motivations of Salafism, which is an understanding that claims to represent the Ahl al-Sunnah, which is known as a theological sect belonging to the Ahl al-Sunnah, and which is also an understanding that claims to represent the Ahl as-Sunnah. has been. Contrary to the studies on Salafism, this reverse approach, which we prefer, is important in terms of determining the Salafism's perception of Maturidism. However, this approach also reveals the originality of the study. In our study, documentary source compilation technique was used based on the qualitative research method. In addition, classical and current sources such as books, articles and theses were reached and the information obtained from these sources was evaluated objectively by classifying and grouping. Analytical comparison method was also used in our thesis. In the first part of our study, we made a brief and general evaluation about Salafism and tried to explain Salafism in its essence. In the second part, we have revealed what are the criticisms of Salafism against Māturidism and what motivations these criticisms are based on. As a result of our thesis, it has been seen that although Salafists are a sect belonging to the Ahl as-Sunnah line, they criticize Imam Maturidi and Maturidism in many ways, argue whether it is Ahl al-Sunnah ve'l-Jamaat and mostly consider it as Ahl-i bid'at. However, it is seen that Maturidism and Hanafism are tried to be presented as independent phenomena by showing Abu Hanifa as Salafi and ignoring the structure of Māturidism, which is identified with Hanafism, and it is thought that there is a planned intention behind this attitude.
Benzer Tezler
- Kelam ilmi açısından modern selefîlik
Modern salafism in terms of kalam
ELANUR DURDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BOZKURT
- علم الكلام الجديد في العالم العربي - الألوهية أنموذجاً
Çağdaş Arap dünyasında yeni ı̇lm-i kelam arayışları (Ulûhiyyet örneği)
İBRAHİM İSMAİLOĞLU
Doktora
Arapça
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN YILDIRIM
- Üniversite gençliğinde dini bireyselleşme
Religious individualisation among university youth
SIDDIK AĞÇOBAN
Doktora
Türkçe
2020
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DEMİREZEN
- Selefiyyeci gruplar ile tarikatvari gruplar arasındaki çatışma Ahmet M. Ünlü ve Halis Bayancuk
The conflict between salafist and tariqatist groups: Ahmet M. Ünlü and Halis Bayancuk
MERYEM SÜMEYYE ATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN GÜNGÖR
- Müslüman Kardeşlerde söylem eylem ilişkisi Hasan el-Benna dönemi
The relation between statements and actions in Muslim Brotherhood the era of Hasan al-Banna
ZEHRA BETUL GÜNEY
Doktora
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerSakarya ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER İSKENDEROĞLU