Kelam ilmi açısından modern selefîlik
Modern salafism in terms of kalam
- Tez No: 840394
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Selef anlayışı, ilk üç neslin din anlayışı, Asr-ı Saaadet din anlayışı ve dine sonradan katılan bidatları terk ederek saf din anlayışına dönme çabalarının bütünü şeklinde ifade edilebilir. İslam tarihine baktığımız zaman selef anlayışı zamanla selefîlik düşüncesine dönüşerek farklı şekillerde anlaşıldığı görülmektedir. Selef anlayışının en yaygın ve ön planda olan biçimi, dini, Selef-î Salihin'in anladığı gibi anlama ve yaşama anlayışıdır. Bu anlayış geçmişten günümüze kadar Ashab-ı Hadis, Hanbelilik, Selefîlik, Vehhabilik ve Çağdaş (Neo) Selefîlik şeklinde devam etmiştir. Mezhepleşme döneminin yaşandığı dokuzuncu asırda selef, Ahmet b. Hanbel(ö.780-855) ve onun yolundan gidenler olmuştur. On dördüncü asra geldiğimizde, İbn-i Teymiyye (ö.728-1328) ve İbn-i Kayyim el-Cezviyye'nin (ö.791-1350) Ehl-i Hadis çizgisinde görüş sergiledikleri ve Selefîlik kavramını kullandıkları görülür. Selefi düşünce, tevil ve teşbihe düşmeden literal olarak Kur'an-ı Kerimi anlamamız gerektiğini savunur. Akli ve nakli delillerle düşünmeyi Selefî gruplar kesinlikle kabul etmezler. I. Dünya Savaşı sonrasında Suudi Arabistan'ın bağımsız devlet haline gelmesi ile Muhammed b. Abdülvehhap (ö.1202-1792) ile Muhammed bin Suud'un (1689-1765) yaptığı anlaşmayla, dînî, itikâdî, bidat, tevhit, şirk gibi söylemlerle çıkan Selefîlik, dinî siyasi bir hareket haline gelmiştir. Kendileri için diğer Müslümanlar, Vehhabi tabirini kullanmışsa da onlar bu tabiri kesinlikle kabul etmemiş; Selefî olduklarını iddia etmişlerdir. Sonraki dönemde Sait Ramazan el-Buti'nin (1929-2013)''Selefîlik mübarek bir zaman dilimidir, İslami bir mezhep değildir.'' görüşü önemlidir. Sahabe, tabiin ve tebeu't-tabiinden oluşan ilk üç nesli ifade eden ve aynı zamanda Ehl-i Sünnet vel-Cemaat mezheplerinin tamamının dâhil olduğu bir zaman dilimi olduğunu, bir mezhep olmadığını ifade etmiştir. Selefîlik XX. ve XXI. yüzyılda çağdaş, ıslahatçı, ihyacı bakış açıları olan Cemalettin Efgani, Reşit Rıza ve Muhammed Abduh'un, dini düşünceyi yeniden köklerine döndürme çabaları ve bunu sağlarken de aynı zamanda bilim ve teknolojiyi tavsiye etmelerinin yanında akılcı olmaları yönüyle de Modern Selefî veya İslam Modernistleri olarak adlandırılmışlardır. Bu da Selefîlikle ilgili ayrıca bir kavram kargaşasını doğurmuştur. Dini, Asr-ı Saadet'teki asli hüviyetine döndürme iddiasıyla ortaya çıkan Selefîlik, dini, gelenekçilik, bidat ve hurafelerden kurtarma; bazen de dinde yenilik ve modernizm anlamında kullanmıştır. Selefîlik, 1990'lı yılların başından itibaren sosyal, siyasal olarak bir ideolojiye, dine, fikre sorgulamadan inanma olarak anlaşılmıştır. Daha sonraları ise diğerlerine zorla dayatma, fundamentalizm, fanatizm, Cihadî Selefîlik gibi şiddet, tekfir, baskı ve terör eylemleri yapan kesimlerin kullandığı bir kavram haline gelmiştir. Özellikle“Cihadî Selefîlik”düşüncesi, el-Kaide ve DAEŞ gibi ideolojik İslam anlayışının hâkim olduğu Neo-Selefî oluşumlar tarafından içselleştirilmiştir. Bu örgütlerin Batı dünyasında gerçekleştirdiği terör eylemleri bütün dünyada dikkat çekmeye başlamıştır. Bu çalışmamızda selefilik diye isimlendirerek cihat, tekfir, tağut gibi kavramları öne çıkaran radikal söylemler ve İslam'ı ve Müslümanları ne kadar temsil ettikleri, inanç olarak Selef-î Salihin dönemine ne kadar benzedikleri araştırma konumuz olmuştur. Bu çalışmadaki asıl maksat, Seleften Selefîliğe dönüşen bu yapının gelişim ve dönüşüm süreçlerini incelemek ve bu dönüşümde ortaya çıkan günümüz Selefîliği ile Selef-î Salihin'in temsiliyetleri, benzerlik ve farklılıklarını anlamaya çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
The understanding of the predecessors can be expressed as the religious understanding of the first three generations, the Asr-ı Saaadet religious understanding, and the efforts of men to abandon the innovations that join the religion and return to the pure understanding of religion. Our Islamic point of view shows that the understanding of Salaf is understood in different ways by transforming into Salafism. This understanding has continued throughout history in the form of Companions of Hadith, Hanbalism, Salafism, Wahhabism and Contemporary (Neo) Salafism. The predecessor of the sectarianization period in the ninth century, Ahmet b. There have been Hanbal and those who followed his path. When we come to the fourteenth century, Ibn-i Taymiyya and Ibn-i Kayyim al- Jazviyya carried out the understanding of Salafism, which they exhibited by meeting in line with the Ahl al-Hadith. Salafist thought argues that we should understand the Qur'an literary without falling into interpretation and simile. After the First World War, when Saudi Arabia became an independent state, Muhammad b. With the agreement of Abdul Wahhap and Muhammad bin Saud, Salafism, which emerged with discourses such as religious, creed, bidat, tawhid and shirk, became a religious political movement. Although other Muslims used the term Wahhabi for themselves, they certainly did not accept this term; They claimed to be Salafis. In the following period, Sait Ramazan al-Buti's opinion that“Salafism is a blessed time, it is not an Islamic sect”is important. He stated that it is a period of time that represents the first three generations consisting of the Companions, tabiin and tebeu't- tabi, and also includes all the Ahl as-Sunnah wal-Jamaat sects, not a sect.XX. and XXI. The efforts of Cemalettin Efgani, Reşit Rıza, Muhammed Abduh, who had a contemporary, reformist and revitalizing point of view in the 19th century, to bring religious thought back to its roots, and while providing this, at the same time recommended science and technology, as well as being rational, Modern Salafi or Islamic Modernist have been named. This has also led to a conceptual confusion about Salafism. Salafism, which emerged with the claim of returning religion to its original identity in the Age of Bliss, was used in the sense of religious traditionalism, liberation from innovations and superstitions, and sometimes innovation and modernism in religion. Since the early 1990s, Salafism has been understood as believing in an ideology, religion, idea without questioning socially and politically has arrived. In particular, the idea of“Jihadi Salafism”has been internalized by Neo-Salafi formations, such as al-Qaeda and ISIS, where the ideological understanding of Islam is dominant. It has started to draw attention all over the world with the terrorist acts carried out by these organizations in the Western world. In this study, the radical discourses that highlight the concepts such as jihad, takfir and taghut, how much they represent Islam and Muslims, and how similar they are to the period of Salaf-i Salih in terms of belief have been the subject of our research. The main purpose of this study is to examine the development and transformation processes of this structure, which turned from Salaf to Salafism. It is to try to understand the similarities and differences between today's Salafism and Salaf-i Salihin that emerged in this transformation.
Benzer Tezler
- Vehhabilik akaidi ve kelam ilmi açısından değerlendirilmesi
The creed of Wahhabism and its evaluation in terms of kalam science
MEHMET ÖZEL
Doktora
Türkçe
2022
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHAMİT SİNANOĞLU
- İmam Mâtürîdî'de akıl teorisi
The theory of reason in Imam al-Maturidi
AYŞE CANİKLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EVKURAN
- İslam kelamında nedensellik ve adetullah
The causality and the adetullah in the islamic theology
YUSUF OKŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL YÜRÜK
- Yakın dönem isbât-ı vâcib çalışmaları
Works on the proofs for the exi̇sttence of god i̇n the recent period
ÖZKAN TEKİN
Doktora
Türkçe
2019
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN ÖZDEMİR
- Evrenin sonu: Kelam ilmi ve modern bilim açısından bir karşılaştırma
The end of the universe: A comparison between 'ilm al-kalām and modern science
ASİYE ŞEFİKA SÜMEYYE KAPUSUZ KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET BULGEN