'Fî Zilâli'l-Kur'ân' ve 'el-Mîzân' adlı tefsirlerin Kur'ân ilimleri açısından mukâyesesi
Comparison of the tafsir (exegesis) of 'Fi Zilal al-Quran' and 'al-Mizan' in terms of disciplines of Quran
- Tez No: 732286
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET OKUYAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Sayyid Qutb, Fi Zilal al-Qur'an, Tabatabai, al-Mizan, Quranic Disciplines
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 293
Özet
Seyyid Kutub ve Tabâtabâî aynı asırda yaşamış iki önemli müfessirdir. Kutub Mısır'da sünnî ekole mensup bir âlim olarak önemli eserler veren, Tabâtabâî ise Îran'da şiî kültürle yetişen üretken bir şahsiyettir. Her iki âlim de yaşadığı dönemde, muâsırlarına göre tefsir alanında farklı metodla öne çıkmıştır. Değişik coğrafyalarda yaşayan her iki müfessirin; farklı iki mezhebe mensup olmalarına rağmen Kur'ân'ı Kur'ân'la tefsir etme ve israiliyyâta itibar etmeme hususunda benzer düşüncelere sahip oldukları tespit edilmiştir. Bu iki âlim sadece tefsir sahasında değil, diğer alanlarda da önemli eserlere imza atmışlardır. Bu çalışmada; Seyyid Kutub'a ait olan fî Zilâli'lKur'ân ile Tabâtabâî'nin el-Mîzân adlı tefsirlerinin Kur'ân ilimleri bağlamında mukâyesesi yapılmıştır. Kutub tefsirinde kadim müfessirlerin görüşlerinden faydalanmanın yanında, muâsır müfessirlere de yer vermiş, sünnîlerce muteber hadis kaynaklarından da yararlanmıştır. Tabâtabâî ise benzer usûlü benimsemenin yanında, Şî'a'ya âit tefsir-hadis kaynaklarına müracaat etmiş, sünnî kaynaklardan da faydalanmıştır. Her iki müfessir de eserlerinde zaman zaman sosyolojik ve psikolojik tahlillere yer vermişlerdir. Kur'ân'da insana ve kâinata dair önemli bilgileri, inananların istifadesine sunmuşlardır. Çalışmamız beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; araştırmanın konusu ve önemi, problemin durumu, araştırmanın amacı, sınırı, yöntemi ile araştırmayla ilgili kaynaklar ele alınmıştır. İkinci bölümde; Literatür özeti yapılmıştır. Üçüncü bölümde; Seyyid Kutub ve Tabâtabâî'nin yaşadıkları sosyokültürel çevre, müfessirlerin hayatları, eserleri, tefsirlerinin kaynakları ve metotları incelenmiştir. Dördüncü bölümde her iki müfessirin tefsirleri Kur'ân ilimlerinden onbeş madde bağlamında mukayese edilmiştir. Uzlaştıkları noktaların yanında, özellikle farklı görüşleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Beşinci bölümde ise Değerlendirme ve Sonuç'a yer verilmiştir. Çalışmanın amacı; iki farklı mezhebe mensup müfessirlere ait tefsirlerde, Kur'ân ilimlerine bakış açılarındaki nükteleri ortaya çıkarmaktır. Bunun yanında her iki müfessire ait tefsir çalışmalarında, mezhepsel bakış açılarının eserlere ne ölçüde yansıdığını tespit etmektir. Sonuç; yapılan çalışma neticesinde Kutub ve Tabâtabâî'nin Kur'ân'ı tefsir yöntemi ve Kur'ân ilimlerine yaklaşımlarının benzerlik arz ettiği tespit edilmiştir. Her iki müfessir de çoğunlukla konuya mezhep taassubu ile yaklaşmamıştır. Anahtar Kelimler: Seyyid Kutub, fî Zilâli'l-Kur'ân, Tabâtabâî, el-Mîzân, Kur'ân İlimleri.
Özet (Çeviri)
Sayyid Qutb and Tabatabai are two important religious scholars who lived in the same century. Qutb who produced important works as a scholar of the Sunni school in Egypt, and Tabatabai who grew up with the Shiite culture in Iran are both significant figures. Both scholars came to the fore front with different methods in the field of tafsir compared to their contemporaries. It has been determined that although both tafsir scholars living in different geographies belong to two different cults, they have similar thoughts about exegesis of the Quran in line with the Quran and not respecting Israiliyyāt. They created important works not only in the field of exegesis, but also in other fields. This study compares Sayyid Qutb's fi Zilal al-Quran and Tabatabai's alMizan regarding Quranic disciplines. In addition to benefiting from the views of the ancient commentators in the Qutb tafsir, the study also included the contemporary commentators and benefited from the reliable hadith sources by the Sunnis. In addition to adopting a similar procedure, Tabatabai has applied to Tafsir-Hadith sources belonging to Shia and has been found to benefit from Sunni sources. Both commentators had occasionally included sociological and psychological analyses in their works. They made available the important information about humanity and the universe mentioned in the Quran to the religioners. Our research consists of five parts. In the first part; The subject and importance of the research, the stuation of the problem, the purpose, limit and method of the research and the resources related to the research were discussed. In the second part; A literature summary was made. In the third part; The socio-cultural environment in which Seyyid Qutb and Tabâtabâî lived, the lives of the commentators, their works, the sources and methods of their commentary were examined. In the fourth chapter, the interpretations of both commentators are compared in the context of fifteen issues from the Qur'anic sciences. In addition to the points on which they agreed, especially their different views were tried to be put forward. The fifth part is; It consists of Evaluation and Conclusion. Purpose of the research is to reveal the witnesses in the interpretations of the commentators belonging to two different schools, from the point of view of the Quranic disciplines. In addition, the study aims to determine to what extent sectarian perspectives are reflected in the works of commentary by both commentators. Conclusion; as a result of the study, it has been determined that Qutb and Tabatabai's method of interpreting the Qur'an and their approaches to Qur'anic sciences are similar. Both commentators mostly didn't approach the subject with sectarian fanaticism.
Benzer Tezler
- Fî Zılâli'l-Kur'ân ve Tefhimü'l-Kur'ân tefsirlerinin Kur'ân ilimleri açısından mukayeseli incelenmesi
Comparative analysis of Fî Zilâli'l-Qur'an and Tefhîmü'l-Qur'an commentaries in terms of Qur'anic sciences
ZEYNEP BEYZA NUR ÇATALKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT SAMİ ÇÖLLÜOĞLU
- Seyyid Kutub'un 'Fi Zilâli'l-Kur'ân' isimli tefsirinde temel bazı tasavvufî kavramlar
Basi̇c sufi̇sm concepti̇ons i̇n Quran i̇nterpreti̇on of Seyyi̇d named Fi̇ zi̇lâli̇'l-Kur'ân
EYÜP İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SEVİM ARSLAN
- المختصر الراشف من زلال الكاشف للإمام التاذفي (705 هـ) من أول سورة الحج إلى آخر سورة النمل ( دراسة وتحقيق )
Almuhtasar alraşıf fi zilal alkaşif- Hac Suresi'nin başlangıçından Neml Suresi'nin sonuna kadar (Çalışma ve inceleme)
ABDULLAH AHMED OGLAH AL-ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Abdulsalam Yousuf Essa AL-YAGOOB
- Fî Zılâli'l-Kur'ân örneğinde Lokmân Sûresinin psikolojik tefsiri
Psychological interpretation of Surah Luqman in the example of Fî Zılâli'l-Kur'an
RABİA YILMAZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİYE MERVE ERFİDAN
- Seyyid Kutup ve İzzet Derveze'nin tefsirlerinde mekki ve medeni sureler bağlamında Kur'an kıssaları
The parables of the Qur'an in the commentaries of Sayyid Qutup and İzzet Darwaza in the context of makki and medani suras
BÜŞRA MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞAHİN AYNUR