İbn Hişâm el-Ensârî'nin Muğni'l-lebîb adlı eseri bağlamında şiirle istişhâd
The quotation of poetries in contex of Mughn l-lab b the book of Ibn hish m (The letters section)
- Tez No: 732324
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİM ÖZNURHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Arapça, İstişhâd, Delil, İbn Hişâm el-Ensârî, Muğni'l-lebîb, The Arabic, The quotation of poems, Evidence, Ibn Hısh m al-Ans rı, Mughn 'l-lab b
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 423
Özet
Bu çalışmada Arap gramerinde istişhâd konusu İbn Hişâm el-Ensârî'nin, Muğni'l-lebîb 'an kutubi'l-e'ârîb adlı eseri özelinde incelenmiştir. Birinci bölümde müellifin hayatı, ilmi kişiliği ve Arap gramerine yaptığı katkılardan bahsedildi. Çoğunluğu nahiv alanında olmak üzere birçok eseri olan müellifin bu eseri etraflıca tanıtıldı. İkinci bölümde Arap gramerinde istişhâd konusu ele alındı, İslâmiyetin bidayetinden günümüze kadar Arap Dil gramerinin en büyük koruyucusu olan Kur'ân-ı Kerim, hadisler ve Arap şiirinin Arap gramerindeki istişhâd yönlerinden bahsedildi. Üçüncü bölümde İbn Hişâm el-Ensâri'nin nahve dâir Muğni'l-lebîb 'an kutubi'l-e'ârîb isimli eserinde geçen şiir beyitleri istişhâd açısından ele alındı. İbn Hişâm Muğni'l-lebîb 'an kutubi'l-e'ârîb adlı eserinde istişhâd için kullandığı ayet sayısı mükerrer olanlarla beraber üç bine ulaşmaktadır. Hadislerin dilsel istişhâdda kullanılması konusunda ihtilaflar olmasına rağmen İbn Hişâm bu eserinde hadisleri şâhid olarak getirmiş ve onların kullanımını teşvik etmiştir. Ayrıca müellifin, Arap kelâmına büyük önem verdiği ve nahvî kâidelerin tespitinde istişhâd etmede onları kullandığı görülmektedir. İbn Hişâm'ın Arap Dil kâidelerini tespit ederken kullandığı en önemli argümanlardan birisi de Arap şiiridir. İlk dönemlerden itibaren şiirler, Arap Dili alanında yazılan eserlerde şâhid olarak kullanılmış, aynı zamanda sarf ve nahiv alanında yazılan eserlerde de Arap gramer kurallarının tesbitinde şiirler delil getirilerek kurallar ispatlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmamızda İbn Hişâm el-Ensârî'nin, Muğni'l-lebîb 'an kutubi'l-e'ârîb adlı eserinde geçen edatlar/harflerle ilgili şiirileri istişhâd açısından detaylı bir şekilde ele aldık. Çalışma neticesinde müellifin, Arap dil kâidelerinin kaynağını oluşturan başta Kur'ân âyetleri olmak üzere hadisler ve Arap kelâmı olan şiirlere sıklıkla başvurduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the subject the uotation in Arabic grammar has been e amined in particular in Ibn Hısh m al-Ans rı 's work Mughn 'l-lab b ʿan kutub al-eʿ r b. In the first part, the life of the author, his scientific personality and his contributions to Arabic grammar were mentioned. This work of the author, who has many works and mostly in the field of syntax, was introduced in detail. In the second part, the issue of quotation in Arabic grammar was discussed. The place of the quotation of the Qur'an, which is the greatest protector of Arabic language grammar from the beginning of Islam until today, hadith and poetry in Arabic grammar were mentioned. In the third chapter, the couplets of poetry in Ibn Hısh m al-Ans rı ''s work named Mughn 'l-lab b ʿan kutub al-eʿ r b on nahw were discussed in terms of quotation. The number of verses used for quotation by Ibn Hısh m in his work called Mughn 'l-lab b reaches three thousand, including the repetitives. Although there are disagreements about the use of hadiths for linguistic quotation, Ibn Hısh m used hadiths as witnesses in this work and encouraged their use. Also, it is seen that the author attaches great importance to kal m al-ʻArab )Arab words (and uses them in the determination of grammer rules for quotation. One of the most important arguments used by Ibn Hısh m in determining linguistic rules is Arabic poetry. Since the first periods, poems have been used as a witnesses in the works written in the field of Arabic language, at the same time, they have been tried to be proved by bringing evidence in the determination of the Arabic grammatical rules in the works written in the field of al-ṣarf and al-naḥw. In this study, we discussed in detail the poems about the letters in Ibn Hısh m al-Ans rı 's work Mughn 'l-lab b ʿan kutub al-eʿ r b in terms of quotation. As a result of the study, it has been determined that the author refers to, the verses of the Qur'an, which constitute the source of the Arabic language especially, and to hadiths frequently and to poems which are the Arab words.
Benzer Tezler
- İbn Hişam el-Ensâri'nin dilsel istişhadlarında kırâatlerin yeri
The role of qiraahs in Ibn Hisham Al-Ansari's language istishhads
AYŞE MEYDANOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUZAFFER ÖZLİ
- İbn Hişâm el-Ensârî'nin el-İ'râb 'an kavâ'idi'l-i'râb adlı eseri
Başlık çevirisi yok
FERHAT ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEVAT ERGİN
- الشواهد الشعرية في شرح شذور الذهب لابن هشام (دراسة أدبية)
İbn Hişam'ın 'Şerhu Şüzûri'z-Zeheb' adlı kitabındaki şiirsel şevâhidler (Edebi araştırma)
MOHAMAD ALREFAAI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAGB RAMADAN ELSAYED ABDELWHAB
- الشواهد الشعرية التي حكم عليها ابن هشام بالضرورة في كتابه أوضح المسالك (دراسة وصفية وتحليلية)
İbn Hişâm'ın Evdahu'l-mesâlik isimli eserinde şiir zarureti (Sistematik ve analitik bir çalışma)
HİND ŞEYH SÜLEYMAN
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DilbilimBingöl ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM USTA
- Mahmûd B. İsmaîl el- Harpûtî'nin Tevdîhu'l-Î'Râb 'An Kavâ'İd'il-İ'Râb adlı eserinin tahkiki
Başlık çevirisi yok
NEDİM AVCI