Akıllı telefon bağımlılığıyla ilişkili faktörlerin lise öğrencilerinin akademik başarıları üzerindeki etkilerini açıklayan bir model önerisi
A model proposal explaining the influences of smartphone addiction related factors on high school students' academic success
- Tez No: 732652
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİDE KARACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Science and Technology, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Bu araştırmada lise öğrencilerine yönelik olarak akıllı telefon bağımlılığıyla ilişkili faktörlerin birbirleriyle ve akademik başarı ile ilişkilerini bütüncül bir şekilde açıklayabilecek bir model önermek ve bu modeli test etmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma iki temel aşamadan oluşan keşfedici sıralı karma desen şeklinde tasarlanmıştır. Araştırmanın nitel aşamasında 20 lise öğrencisi ile odak grup görüşmeleri ve farklı branşlardaki 15 öğretmenle bireysel görüşmeler yapılarak içerik analizi yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Nitel bulgular incelendiğinde lise öğrencilerinin akademik başarılarını akıllı telefon bağımlılığıyla ilişkili olarak etkileyebilecek faktörlerin sosyal medya kullanımı, siber aylaklık, akademik erteleme, dış akademik kontrol odağı ve iç akademik kontrol odağı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Nitel bulgulara dayalı olarak lise öğrencilerinin akademik başarılarını akıllı telefon bağımlılığıyla ilişkili olarak etkileyebilecek faktörlere yönelik bir hipotez model geliştirilmiştir. İkinci aşamada hipotez modelde yer alan faktörlere yönelik geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış ölçekler kullanılmıştır. Bu doğrultuda, akıllı telefon bağımlılığı düzeyini ölçmek için Kwon, Lee, vd. (2013) tarafından geliştirilen“Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Türkçe Formu”(Demirci vd., 2014)“, siber aylaklık düzeylerini ölçmek için Blau vd. (2006) tarafından geliştirilen Polat (2018) tarafından Tükçe'ye uyarlanan ”Siber Aylaklık Etkinlikleri Ölçeği“, akademik erteleme düzeyini ölçmek adına Mccloskey (2011) tarafından geliştirilmiş ve bu araştırmada Türkçeye uyarlanan ”Akademik Erteleme Ölçeği“nin kısa Türkçe formu ve Akın (2007) tarafından geliştirilen ”akademik kontrol odağı ölçeği" kullanılmıştır. Tüm bunlara ek olarak, öğrenciler tarafından bildirilen sosyal medya kullanım süresi ve akademik başarı puanına (GNO) yönelik sorular içeren kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Veriler, Google form aracılığı ile katılımcı okullardaki öğretmenler tarafından derslerinin WhatsApp gruplarında paylaşılarak internet üzerinden toplanmıştır. Neticede kayıp ve hatalı veriler çıkarıldıktan sonra 410 katılımcıdan elde edilen veriler analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel aşamasında yol analizi yöntemi ile hipotez model test edilerek modelin verilerle iyi uyum sağladığı görülmüştür. Sonuç olarak lise öğrencilerinin akademik başarılarını toplam etkilere göre en çok etkileyen faktörlerin sırasıyla sosyal medya kullanım süresi, dış akademik kontrol odağı, akıllı telefon bağımlılığı, iç akademik kontrol odağı, akademik erteleme ve siber aylaklık olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada geliştirilen modelin uygulamada akademik başarı ve akıllı telefon bağımlılığı bağlamına bütüncül bir bakış açısı getirebileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to propose and test a model for high school students that can explain the relationships between the factors related to smartphone addiction and academic success in a holistic way. For this purpose, the research was designed as an exploratory sequential mixed method design consisting of two basic stages. In the first stage, focus group interviews with 20 high school students and individual interviews with 15 teachers from different branches were conducted using qualitative research methods and analyzed according to the content analysis approach. Qualitative findings showed that the factors that may affect the academic achievement of high school students' related to smartphone addiction are social media use, cyberloafing, academic procrastination, external academic locus of control, and internal academic locus of control. As a result of the content analysis, a hypothesis model was developed for the factors that may affect high school students' academic achievement related to smartphone addiction. In the second stage, scales with proven validity and reliability were used for the factors in the hypothesized model. The scales that were used to measure the level of smartphone addiction developed by Kwon, Lee, et al. (2013) and adapted into Turkish by Demirci et al. (2014) (Smartphone Addiction Scale Turkish Form), the level of cyberloafing developed by Blau et al. (2006) and adapted into Turkish by Polat (2018) (Cyber Loafing Activities Scale), academic locus of control developed by Akın (2007) (Academic Locus of Control scale). In addition, to measure the level of academic procrastination, the“Short Form of Academic Procrastination Scale”developed by Mccloskey (2011) was adapted into Turkish language by the researchers in this study. Furthermore, a demographic information form involving questions about duration social media use and academic success scores (GPA) was used. The data was collected over the internet as the teachers from participant schools shared it in WhatsApp groups of their courses by the use of Google form. As a result, data obtained from 410 participants were analyzed after missing and erroneous data were removed. In the quantitative stage of the research, the hypothesis model was tested with the path analysis method and it was seen that the model was in good fit with the data. According to the total effects, the most important factors influencing the academic success are the duration of social media use, external academic locus of control, smartphone addiction, internal academic locus of control, academic procrastination and cyberloafing respectively. It is thought that the model developed in this study can bring a holistic perspective to the context of academic achievement and smartphone addiction relationships in practice.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve depresyonla, monoamin oksidaz a enziminin gen polimorfizmi ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the social media addiction, depression and the gene polymorphism of monoamine oxidase a enzyme among university students
TUĞÇE SARUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiÜsküdar ÜniversitesiMoleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAAN YILANCIOĞLU
- Üniversite öğrencilerinde teknoloji ile ilgili bağımlılıklar ve ilişkili faktörler
Technology related addictions and associated factors in university students
TÜRKER BEKAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Halk SağlığıPamukkale ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR SEVİNÇ
- İzmir İli Ortaokul Öğrencilerinde İnternet Ve Oyun Bağımlılıkları Yaygınlığının, Risk Faktörlerinin, Koruyucu Faktörlerin Ve Sonuçlarının Araştırılması
Prevalence, risk factors, protective factors and results of internet addiction and internet gaming disorder among middle school students in İzmir
DAMLA HAZAL ÖZUYSAL UYAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ YÜNCÜ
- Evli bireylerde akıllı telefon bağımlılığı ve evlilik uyumu arasındaki ilişki
Relationship between smartphone addiction and marital adjustment in married individuals
SEREN KELEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. TARIK EREN YILMAZ
- Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi hastanelerine başvuran 10-19 yaş arası adölesanlarda akıllı telefon bağımlılığı ve depresyon ilişkisi
The relationship between smartphone addiction and depression in adolescents 10-19 years old admitted to Di̇cle University Medical Faculty Family Medicine outpatient clinic
MUHAMMED BURAK ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiDicle ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. TAHSİN ÇELEPKOLU