Öğrencilerin akademik öz-yeterlik inançlarını, umut ve okulda öznel iyi oluş düzeylerini arttırmaya dönük BDT programının etkililiği
The effectiveness of the CBT program to increase students' academic self-efficiency beliefs, hope, and subjective well-being levels at school
- Tez No: 733059
- Danışmanlar: PROF. DR. HİKMET YAZICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Okullar öğrencilerin eğitsel ve mesleki gelişimleri yanında kişisel gelişimlerini de destekleyen kurumlardır. Farklı pek çok değişkenin yanında öğrencilerin kişisel gelişimleri üzerinde akademik öz-yeterlik, umut ve öznel iyi oluş değişkenlerinin de rolü bulunmaktadır. Bu değişkenler aynı zaman pozitif psikoloji alanı içinde inceleme konusu yapılmaktadır. Akademik öz-yeterlik, umut ve öznel iyi oluş düzeylerinin düşük olması öğrencinin pozitif iyi olma halini ve dolayısıyla okuldaki işlevini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle okul rehberlik hizmetleri kapsamında bu değişkenleri incelemeye veya müdahale etmeye dönük farklı çalışmalar yapılmaktadır. Bu amaca dönük olarak bilişsel-davranışçı müdahale programları son yıllarda giderek daha yaygın kullanıldığı gözlenmektedir. Bu çalışmanın temel amacı bilişsel-davranışçı müdahale programının öğrencilerin akademik öz-yeterlik inançları, umut ve okulda öznel iyi oluş düzeyleri üzerindeki etkisini incelemektir. Yarı deneysel desene uygun olarak tasarlanan çalışma pilot ve asıl olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Akademik Öz-yeterlik Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği ve Ergenler İçin Kısa Okulda Öznel İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ölçekler, pilot uygulamada 723, asıl uygulamada ise 529 ortaöğretim öğrencisine uygulanmış ve bu doğrultuda deney, plasebo ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Pilot çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda müdahale programı yenilenmiş ve asıl uygulama gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada deney grubuna 12 oturumluk bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı müdahale programı, plasebo grubuna ise akademik öz-yeterlik, umut ve öznel iyi oluş ile ilişkisi olmadığı belirlenen etkinlikler uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Çalışmada gruplara ön test, son test ve izleme testleri uygulanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre bilişsel davranışçı müdahale programı akademik öz-yeterlik, umut ve okulda öznel iyi oluşu arttırmada etkilidir. Deney grubuna uygulanan müdahale programı sonrasında katılımcıların akademik öz-yeterlik, umut ve okulda öznel iyi oluş puanlarında artış gözlenirken plasebo ve kontrol gruplarında anlamlı bir değişim yaşanmamıştır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlarla önceki çalışmaların sonuçları önemli düzeyde örtüşmektedir. Bu bağlamda okullarda görev yapan psikolojik danışmanlara BDT temelli müdahale programlarını kullanmaları önerilmektedir. Ayrıca araştırmacılar için müdahale programlarının etkililiğinin belirlenmesinde boylamsal çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Schools are institutions that support the personal development of students as well as their educational and professional development. In addition to many different variables, academic self-sufficiency, hope and subjective well-being variables play a role in the personal development of students. These variables are also examined within the field of positive psychology. Low levels of academic self-efficacy, hope, and subjective well-being negatively affect the student's positive well-being and thus his/her function at school. For this reason, different studies are carried out to examine or interfere with these variables within the scope of school guidance services. For this purpose, it is observed that cognitive-behavioral intervention programs have been increasingly used in recent years. The main objective of this study is to examine the impact of the cognitive-behavioral intervention program on students' academic self-proficiency beliefs, hope and subjective well-being levels at school. The study, which was designed in accordance with the quasi-experimental design, consists of two parts, the pilot and the main part. In research, personal information form, academic self-efficiency scale, constant hope scale and well-being scale at school for teens scale have been utilized. Scales in research have been adapted for 723 high school students in pilot survey, 529 high school students in main survey and experiment, placebo, control groups have been created. After pilot study's result, intervention program has been revised and main practice has been carried through. In this study, intervention program based on cognitive behavior with 12 sessions has been adapted to experimental group, for placebo group, academic self-efficiency, hope, and subjective well-being relationships have been adapted. For control group, no intervention has been planned. In study, pre-tests, pro-tests, and tracing tests have been utilized. According to results of this study, cognitive behavior intervention program is effective in increasing in academic self-efficiency, hope and subjective well-being at school. After intervention program for experimental group, participants' self-efficiency, hope and subjective well-being levels have been increased. However, placebo and control groups experienced no significant change. In this context, it is recommended that psychological counselors working in schools use CBT-based intervention programs. In addition, longitude studies are recommended for researchers in determining the effectiveness of intervention programs.
Benzer Tezler
- Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algıları, program özerkliği ve özel eğitime yönlendirme davranışlarının incelenmesi
Examination of elementary school teachers' self-efficacy beliefs, curriculum autonomy and referral behaviors for special education
UMUT IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUKEN AKAR VURAL
- Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü ile diğer bazı alanların öğretmenlik bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin öz yeterlik inançlarını etkileyen bazı faktörlerin değerlendirilmesi
Assessment of some factors of self-efficacy beliefs of students studying in physical education and sport teacher department and of students studying in the some other fields of teacher education departments
ENDER ŞENEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL TAMER
- Ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersine yönelik tutumları ve öz yeterlikleri arasındaki ilişki
The relationship between secondary school students' self-efficacy levels and their attitudes toward Turkish lesson
SÜLEYMAN ÜNLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZ KILINÇ
- The impact of flipped classroom model on EFL learners' academic achievement, attitudes and self-efficacy beliefs: A mixed method study
Ters yüz sınıf modelinin ingilizceyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin akademik başarıları, tutumları ve özyeterlik inançları üzerindeki etkisi: Bir karma yöntem çalışması
ORHAN İYİTOĞLU
Doktora
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ ERİŞEN
PROF. DR. AHMET SABAN
- Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik öz düzenleme becerileri ve öz yeterlikleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The researching the relation between the 8th grade secondary school students' self regulation skills and self efficiency in science - technology course and their academic success
GÜZİDE DADLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN BORAN