Dünya kuru üzüm piyasasında Türkiye'nin pazar gücü analizi
The analysis of market power of Turkey in world raisin market
- Tez No: 733937
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM ADEM HATIRLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, İşletme, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Kuru Üzüm, Pazar Gücü, Bresnahan-Lau Yöntemi, Piyasa Yapısı, 3 Aşamalı En Küçük Kareler Yöntemi (3-AEKK), Raisins, Market Power, Bresnahan-Lau Method, Market Structure, 3-Stage Least Squares Method (3-SLS)
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Dünya kuru üzüm piyasasındaki en önemli ihracatçı ülkeler Türkiye İran ve ABD'dir. 2020 yılı verilerine göre, %23 payla Türkiye, kuru üzüm ihracatında başı çekmektedir. Piyasada önemli bir paya sahip olan Türkiye'nin kuru üzüm ihracatında bir pazar gücüne sahip olup olmadığının tespit edilmesi, piyasaya dair politikaların belirlenmesi açısından önem taşımakta ve bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye kuru üzüm ihracatının yapısı, 1995-2020 yılı verilerinin kullanıldığı, Bresnahan-Lau modeli kullanılarak geliştirilen model aracılığıyla tahmin edilmiştir. Model kapsamında ihracat ve optimalite denklemleri 3-AEKK yöntemi ile eş-anlı olarak tahmin edilmiştir. İlk denklemde bağımlı değişken olarak Türkiye'nin kuru üzüm ihracat miktarı kullanılırken bağımsız değişkenler; dünya kuru üzüm ihraç birim fiyatı, Türkiye kuru üzüm üretim miktarının bir yıl gecikmeli değeri, ABD-İran ve Şili toplam kuru üzüm ihracat miktarı, Türkiye reel efektif döviz kuru, ilk beş ithalatçı ülke kişi başına kuru üzüm tüketimi olarak belirlenmiştir. İkinci denklemde bağımlı değişken dünya kuru üzüm ihraç birim fiyatı, bağımsız değişkenler ise, okyanus taşımacılığı fiyat endeksi, Türkiye'de kuru üzüm üreticisinin eline geçen birim fiyat ve Türkiye'nin kuru üzüm ihracat miktarı olarak belirlenmiştir. Model tahmin sonuçları, dünya kuru üzüm ihraç birim fiyatlarının Türkiye'nin kuru üzüm ihracat miktarını pozitif etkilediğini, esnekliğinin ise 0,25 olduğunu göstermiştir. Türkiye'nin reel döviz kuru ve Türkiye'nin kuru üzüm üretim miktarı değişkenlerinin esneklik değerleri ise sırasıyla -0,71 ve 0,01 olarak bulunmuştur. Eş anlı model sisteminin tahmini sonucunda Türkiye'nin kuru üzüm ihracatına ait pazar gücü katsayısı 0,43 olarak tespit edilmiş olup bu katsayı, Türkiye'nin dünya kuru üzüm piyasasında ihmal edilemeyecek bir pazar gücüne sahip olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The leading exporting countries in the world raisin market are Turkey, Iran and the USA. Considering the world raisin trade data for 2020, Turkey takes the lead in raisin exports with a share of 23%. Turkey has an important share in the raisin market. Determining whether Turkey has a market power in the raisin export market is important in terms of the policies that Turkey will determine regarding this market and constitutes the main purpose of this study. In this context, the structure of Turkey's raisin exports was estimated through the model developed using the Bresnahan-Lau model with the data from 1995-2020. Within the scope of the model, the export and optimality equations were estimated simultaneously with the 3-Stage Least Squares method. While Turkey's raisin export amount is used as the dependent variable in the first equation, the independent variables are; world raisin export unit price, one year lagged value of Turkeys raisin production amount, total raisin export amount of USA-Iran and Chile , Turkey real effective exchange rate, raisin consumption per capita of the top five importing countries. In the second equation, while the dependent variable is the world raisin export unit price, the independent variables are the ocean transportation price index, the unit price obtained by the raisin producer in Turkey and the raisin export amount of Turkey. Model estimation results showed that world raisin export unit prices positively affected Turkey's raisin export amount, and its elasticity was 0.25. The elasticity values of Turkey's real exchange rate and Turkey's raisin production amount variables were found to be -0.71 and 0.01, respectively. As a result of the estimation of the simultaneous model system, the market power coefficient of Turkey's raisin exports was determined as 0.43. This coefficient shows that Turkey has a remarkable market power in the world raisin market.
Benzer Tezler
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Kuru incirlerde küf florası ve aflatoksigenik küflerin saptanması
Başlık çevirisi yok
SİBEL BÜYÜKŞİRİN
- Endüstriyel değeri olan tarım ürünlerinin kurutulmasında meydana gelen fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik değişikliklerin incelenmesi
Investigation of physical, chemical and microbiological changes in the drying of agricultural products with industrial values
MERVE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EnerjiGazi ÜniversitesiEnerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET DOĞAN
- Türkiye'de kuru üzüm piyasası
Raisins market in Turkey
LERZAN ALTINTAS TAYYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UFUK GÜLTEKİN
- Ege Bölgesi bağlarından elde edilen yaş ve kuru üzümlerde bazı pestisit kalıntılarının ve risk durumunun araştırılması
The investigation on residues of some pesticides and their risk possibilities in grapes and raisins obtained from vineyards in Aegean Region
HAKAN ÖRNEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ZiraatAdnan Menderes ÜniversitesiMühendislik Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. CAFER TURGUT