Hizmetkâr liderliğin iş-aile çatışması ve iş-aile pozitif yayılımı üzerindeki etkisi: Prososyal motivasyonun rolü
The effect of servant leadership on work-family conflict and work-family positive spillover: The role of prosocial motivation
- Tez No: 734184
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA FEDAİ ÇAVUŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Hizmetkâr liderlik, iş-aile çatışması, iş-aile pozitif yayılımı, prososyal motivasyon, Servant leadership, work-family conflict, work-family positive spillover, prosocial motivation
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Günümüzde küreselleşme, teknoloji ve iletişim alanında yaşanan hızlı değişimler ve gelişmeler çalışanları ve iş hayatlarını önemli ölçüde etkilediği için liderlere büyük görevler düşmektedir. Çalışanların liderleriyle ilgili algılarının iş yaşamı ve örgüt çıktıları, iş-aile alanları ve etkileşimleri üzerindeki etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Bu açıdan tüm liderlik modellerini içine alan ve insanı odak noktası haline getiren hizmetkâr liderlik, örgütün başarı sağlaması ve bu başarıları arttırmasında önemli etkenlerden biridir. Kişilerin hayatlarında iş ve aile düzeni yeri doldurulamaz bir öneme sahiptir. Bu bağlamda çalışmanın kurgusal mantığı, hizmetkâr liderlik davranışı gösteren bir bireyin, iş yerinden kaynaklı aileyle sorunlar yaşanması sonucunda oluşan çatışma veya iş hayatında edinilen bilgi, beceri ve tecrübelerin aile hayatına olumlu katkı sağlamasıyla pozitif yayılım oluşmasında prososyal motivasyon rolünün aracı etkisi nasıl olabilir sorusu üzerinden oluşturulmuştur. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler, Ekim/2020 ile Temmuz/2021 tarihleri arasında kolayda ve amaçlı örnekleme yöntemi ile online anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini Osmaniye İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı il merkezinde bulunan okullarda çalışan 473 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında temin edilen veriler, SPSS, AMOS ve Process Macro istatistik programları aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modellemesi ve aracılık modelinin anlamlılığını belirlemek için bootstrap tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre hizmetkâr liderlik iş-aile çatışmasını anlamlı ve olumsuz yönde etkilerken iş-aile pozitif yayılımını ve prososyal motivasyonu anlamlı ve olumlu yönde etkilemektedir. Hizmetkâr liderlik ve iş-aile çatışması ilişkisinde prososyal motivasyonun aracı etkisi bulunamamıştır. Buna karşılık hizmetkâr liderlik ile iş-aile pozitif yayılımı ilişkisinde prososyal motivasyonun aracılık etkisi olduğu ortaya konulmuştur. Mevcut çalışmada hizmetkâr liderlik, iş-aile çatışması, iş-aile pozitif yayılımı ve prososyal motivasyon bir arada incelenmiştir ve prososyal motivasyonun aracılık etkisine bakılmıştır. İlk defa belirlenen bu aracılık etkisinin araştırmanın önemli bir bulgusu olarak ilgili alanyazına ve uygulayıcılara katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Today, since the rapid changes and developments in the field of globalization, technology and communication affect employees and their business lives significantly, leaders have great duties. It is an undeniable fact that employees' perceptions of their leaders have an impact on business life and organizational outcomes, work-family areas and interactions. In this respect, servant leadership, which includes all leadership models and makes people the focal point, is one of the important factors in the success of the organization and in increasing these successes. Individual's work and family order have an irreplaceable importance in a person's life. In this context, the fictional logic of the study is based on the question of how the prosocial motivation role of an individual who shows servant leadership behavior can have a mediating effect in the formation of conflict that occurs as a result of family problems originating from workplace or in the formation of positive spillover that occurs through knowledge, skills and experiences, gained in business life, which contribute to family life positively. Quantitative research method was used in the current study. The data were collected through an online survey using convenient and purposive sampling method between October/2020 and July/2021. The sample of the study consists of 473 teachers working in schools, located in the city center of Osmaniye, affiliated to Provincial Directorate of National Education. The data obtained within the scope of the study were analyzed using the bootstrap technique to determine the significance of the confirmatory factor analysis, structural equation modeling and mediation model through SPSS, AMOS and Process Macro statistical programs. According to the obtained findings, while servant leadership affected work-family conflict significantly and negatively, it affected work-family positive spillover and prosocial motivation significantly and positively. There was no mediating effect of prosocial motivation in the relationship between servant leadership and work-family conflict. On the other hand, it was revealed that prosocial motivation had a mediating effect in the relationship between servant leadership and work-family positive spillover. In the current study, servant leadership, work-family conflict, work-family positive spillover and prosocial motivation were examined together and the mediating effect of prosocial motivation was examined. It is anticipated that this mediating effect, which is determined for the first time, will contribute to the relevant literature and practitioners as an important finding of the study.
Benzer Tezler
- Dönüşümcü liderliğin motivasyon ve örgütsel özdeşleşmeye etkisi
The effect of sociological transformer leadership on motivation and organizational improvement in the context of organizational behavior
EMİNE KARSLI
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde görev yapan öğretmenlerin liderlik süreçlerinde yaşadığı problemler ve çözüm yaklaşımları
Problems faced by teachers working under the Ministry of Family and Social Services of the Republic of Türkiye in leadership processes and their solution approaches
ABDULKADİR KISAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZBAŞ
- Gencin psiko - sosyal gelişimi üzerinde farklı serbest zaman kuruluşlarının etkileri ve gençlik liderliğinin niteliği
The Effect of free time services on psycho-social development of youths and general characteristics of youth leaders
ALİ FUAT BAYTURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM CILGA
- Hizmetkâr liderliğin iş yaşam kalitesine etkisinde: Mesleki canlılığın aracı rolü: Öğretmenler üzerine bir araştırma
In the impact of service leadership on quality of business life: The instrumental role of professional vitality
SEVİL YURDAKUL
- Hizmetkâr liderliğin iş performansı üzerindeki etkisinde duygusal zekânın aracılık rolü: Havacılık sektörü üzerinde bir araştırma
The mediating role of emotional intelligence in the effect of servant leadership on job performance: A study on aviation industry
GÜLŞAH YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sivil HavacılıkTürk Hava Kurumu ÜniversitesiHavacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER BAHADIR DALMIŞ