Koruyucu ve evlat edinen annelerin ebeveynlik becerilerini güçlendirmeye yönelik etkileşime dayalı bir erken müdahale programı
A responsive early intervention program to strengthen the parenting skills of foster and adoptive mothers
- Tez No: 734923
- Danışmanlar: PROF. DR. NESLİHAN AVCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 305
Özet
Bu araştırmanın amacı; 0-24 ay çocuğa sahip olan koruyucu ve evlat edinen annelerin; ebeveynlik becerilerini güçlendirmeye yönelik etkileşime dayalı bir erken müdahale programının geliştirilerek etkililiğinin sınanmasıdır. Çalışmanın yöntemi; nicel ve nitel verilerin paralel ancak birbirinden bağımsız olarak toplandığı, analiz edildiği ve sonuçların birleştirilerek yorumlandığı birleştirme/çeşitleme temel desenine ön test son test denkleştirilmemiş gruplu müdahale (deneysel) gelişmiş deseninin ilave edilmesiyle oluşturulmuştur. Katılımcılar; 5 koruyucu anne, 5 koruyucu aile bakımında olan çocuk, 5 evlat edinen anne, 5 evlat edinilen çocuk, 5 biyolojik anne ve 5 biyolojik çocuk olmak üzere 30 kişiden oluşmaktadır. Bu süreçte ulaşılan tüm koruyucu ve evlat edinen anne ve çocukların müdahaleye dahil olması için kontrol grubu oluşturulmamış, koruyucu anne müdahale grubu ve evlat edinen anne müdahale grubu olmak üzere iki müdahale grubu belirlenmiştir. Ayrıca son test aşamasında müdahale gruplarını dışardan bağımsız bir grupla karşılaştırmak için benzer özelliklerde 5 biyolojik anne ve çocuk çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplamak için nicel boyutta;“Ebeveyn Bebek Oyun Gözlem kodu”,“Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği”,“Çocuğa Bakışı Değerlendirme Aracı”ve“Anne-Bebek Etkileşimi Kontrol Listesi”kullanılmıştır. Nitel boyutta ise görüşmeler için“Yarı yapılandırılmış görüşme formları”, gözlemler için“Araştırmacı Günlüğü”ve“Gelişim Gözlem Raporları”kullanılmıştır. Bulgular; koruyucu ve evlat edinen annelerin çocukluk anlayışları, yılmazlık becerileri, ebeveyn bebek oyun davranışları, etkileşimleri, çocukların gelişim gözlemleri ve müdahaleyle ilgili genel görüşler olmak üzere altı başlık altında yorumlanmıştır. Sonuç olarak; çocukluk anlayışı konusunda çocuğun doğasına inanç boyutunda ön test-son test puanları arasında anlamlı fark olduğu, katılımcıların görüşlerinde de çocuğun doğasına inancı yansıtan ifadelerin yer aldığı görülmüştür. Yılmazlıkla ilgili; kendilik algısı, sosyal kaynaklar ve ölçeğin genelinde ön test-son test puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Katılımcılar müdahale sonrası yapılan görüşmelerde, sosyal hayatlarında ve aile yaşantılarında olumlu gelişmeler olduğunu belirtmişlerdir. Buna ek olarak; müdahale ile birlikte daha sakin olduklarını, endişelerinin geçtiğini ve bilinçli bir anne olma hissi yaşadıklarını söylemişlerdir. Ebeveyn bebek oyun davranışlarıyla ilgili; dokunma, konuşma ve farkındalık boyutlarında ön test ve son test puanları arasında, etkileşimde ise etkileşimsel uyum ve vücut pozisyonu'nda ön test ve son test arasında anlamlı fark ortaya çıkmıştır. Katılımcılar etkileşimi; sevgiyi gösterme, sarılma, sakinleştirme, dinleme, güvenli bağlanma, bebeği hissetme, sürdürülebilir ilişki, karşılıklı bir iletişim, dokunma ve sıkı bir bağ olarak tanımlamışlardır. Ayrıca çocukların akranlarının gelişim düzeylerine uygun özellikler gösterdikleri gözlemlenmiştir. Koruyucu ve evlat edinen anneler müdahale ile ilgili genel görüşlerini; her an işe yarayacak bilgilerin öğrenildiğini görme, zorlu duygularla baş edebileceğini anlama, farklı uzmanların eğitime kattığı yararları görme, mutlu geçirilen bir süreç, her görüşmeyi sabırsızlıkla bekleme, endişelerin geçmesi, farklı bilgilerin öğrenilmesi, kendini geliştirme, aynı durumdaki kişilerle yapılan paylaşımların yararları ve eğitim bitiminde boşluğa düşme hissi şeklinde ifade etmişlerdir.
Özet (Çeviri)
This research aims to evaluate the effectiveness of a responsive early intervention program to build up the parenting skills of foster and adoptive mothers with children 0-24 months. The present study employed the unification/variation-based design by adding the pretest post-test nonequivalent group intervention (experimental) advanced design. Both quantitative and qualitative data are collected and analyzed in parallel but independent of each other, and the final results are interpreted conjunctly. 30 mothers and children, including 5 foster mothers, 5 foster children, 5 adoptive mothers, 5 adopted children, 5 biological mothers, and 5 biological children, participated in the study. In order for all foster and adoptive mothers and children reached during this process to be included in the intervention, a control group was not formed, but two intervention groups were determined as the foster mother intervention group and the adoptive mother intervention group. In addition, aiming to compare the intervention groups with an independent group at the post-test stage, 5 biological mothers and children with similar characteristics were also included in this study. In the present study, to collect quantitative data,“Parent Infant Play Observation code,”“Resilience Scale for Adults,”“Child Perspective Assessment Tool,”and“Mother-Infant Interaction Checklist”were used. To collect qualitative data for interviewing,“Semi-structured interview forms”and for observing“Researcher Diary”and“Development Observation Reports”were employed. Results were analyzed under six themes, including foster and adoptive mothers' childhood understandings, resilience skills, parent-infant play behaviors, interactions, observations of children's development, and general views on education. Accordingly, regarding the understanding of childhood, a significant difference has been observed between the pretest and post-test scores in belief in the nature of the child. Participants also expressed their views reflecting the belief in the nature of the child. Regarding resilience, a significant difference has been found between the pretest-posttest scores of self-perception, social resources, and the scale in general. Participants mentioned positive developments in their social and family lives in the interviews taken after the intervention. Furthermore, they stated that the received intervantion calmed them down, relieved their anxiety, and made them feel like a conscious mother. Regarding parent-infant play behaviors, a significant difference has been observed between the pretest and post-test scores in touching, speaking, and awareness and between the pretest and post-test in interactional synchronization and body position. Participants' interactions are referred to as expressing love, hugging, calming, listening, secure attachment, feeling the baby, sustainable relationship, mutual communication, touching, and a close relationship. In addition, it has been observed that the developmental levels of children are similar to their peers. The foster and adoptive mothers expressed their general views on the intervention as follows: seeing that useful information is learned at any time; understanding that you can cope with difficult emotions; seeing the benefits that different experts bring to the intervention; a happy process; looking forward to every meeting; passing of worries; learning different information; self-development; the benefits of sharing with people in the same situation; and the feeling of falling into the void at the end of the intervention.
Benzer Tezler
- Transiton into foster mothering
Koruyucu anneliğe geçiş süreci
SELEN YÜKSEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiPsikoloji Bilim Dalı
PROF. DR. SAFİYE SERRA MÜDERRİSOĞLU
- Evlat edinen, koruyucu annelik yapan ve biyolojik anne olan kadınların annelik ile ilgili görüşlerinin incelenmesi
An examination of motherhood views of women who are adoptees, foster mothers and biological mothers
ÜLCAY ECENUR AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyal HizmetlerAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Hizmet Politikaları ve Uygulamaları Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA ÇALIK VAR
- İnfertil ailelerin evlat edinme ve koruyucu aile olma konularındaki bilgi ve tutumları
Başlık çevirisi yok
GÜLENDER YILMAZTÜRK
- Türkiye'de çocuk refahı kapsamında koruyucu aile hizmeti Denizli ili örneği
Foster family services child welfare context in Turkey Denizli example
ÖZGE HIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSakarya ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM YILDIRIMALP
- Çocuk bakım kuruluşlarına gelen çocukların profillerinin incelenmesi
Examining the profiles of children coming to child care institutions
OĞUZHAN ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyal HizmetSakarya ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İHSAN KUTLU