Anadolu Selçuklu mimarisindeki Şamanist figürler (1077-1308)
Shamanist figures in Anatolian Seljuk architecture (1077-1308)
- Tez No: 735069
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR DÜNDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 409
Özet
Türk Mitolojisinde ve inanç sisteminde önemli bir yeri olan Şamanizm'in öyküsü antik çağlara kadar uzanmaktadır. Anadolu'daki uzantısı Asya kökenli olan, içerisinde mistik unsurlar taşıyan, Tanrıyla, yeraltındaki ve yerüstündeki ruhlarla iletişim kurulabilen, hastalıkları tedavi eden kısaca halkın en önemli manevi ihtiyaçlarını gidermeye gayret eden şamanın bağlı olduğu inanç biçimi olan Şamanizm, varlığını ve etkilerini günümüzde de sürdürmektedir. Tez konumuzu“Anadolu Selçuklu Mimarisindeki Şamanist Figürler (1077-1308)”olarak belirleme amacımız, kadim bir inanış olan Şamanizm'in gerek dini gerek sosyal ve gerekse mimari alanda, tarihin sonraki dönemlerine önemli etkilerde bulunduğunu tespit etmemiz ve bu izlerin Anadolu Selçuklu Dönemi Türk İslam Mimarisindeki yansımalarını ortaya koymayı hedeflememizdir. Çalışmamızda ele aldığımız eserler, Anadolu Selçuklu Devletinin ve bu devlete bağlı Beyliklerin hakimiyet kurduğu 1077-1308 yılları arasında inşa ettikleri eserlerdir. Orta Asya topraklarından Anadolu'ya ulaşan Türklerin bu topraklarda inşa ettikleri eserlere baktığımızda, bu yapılarda stilize edilmiş ve çeşitli zihinsel altyapılarla üsluplaştırılmış pek çok Şamanist figürün var olduğu gördük. Bu figürler bazen yapıların dış cephelerinde bazen yapıyı süsleyen çinilerde bazen de yapıların iç mekanlarında karşımıza çıkmaktadır. Karşılaştığımız bu motifler ve figürleri Şamanizm'de var olan inançlarla temellendirmeye, yorumlamaya ve değerlendirmeye gayret ettik. Bu sayede Anadolu Selçuklu mimarisindeki Şamanist figürleri ortaya koymuş olduk. ANAHTAR KELİMELER: Anadolu Selçuklu, Şaman, Şamanizm, Figür, Motif.
Özet (Çeviri)
The history of Shamanism, which has an important place in Turkish Mythology and belief system, goes back to ancient times. The Anatolian extension of shamanism, which is a form of belief that the shaman, who strives to meet the most important spiritual needs of the people, such as treating diseases, is of Asian origin and carries mystical elements in it. The belief of Shamanism, which can communicate with God, the spirits of the underground and aboveground, continues its existence and its effects today. Our aim to determine our thesis topic as“Shamanist Figures in Anatolian Seljuk Artifacts (1077-1308)”is to determine that Shamanism, as an ancient belief, had significant effects on the later periods of history, both in the religious, social and architectural fields, and to reveal the reflections of these traces in the Turkish-Islamic Architecture of the Anatolian Seljuk Period. The works that we deal with in our study are the works built between the years 1077-1308, when the Anatolian Seljuk State and the Principalities affiliated to this state dominated. When we look at the works built by the Turks who reached Anatolia from the lands of Central Asia, we saw that there are many shamanist figures stylized and interpreted with various mental infrastructures in these works. These figures sometimes appear on the exterior of the buildings, sometimes on the tiles that adorn the building, and sometimes in the interiors of the buildings. We tried to ground, interpret and evaluate these motifs and figures we encountered with the beliefs existing in Shamanism. In this way, we have revealed the Shamanist figures in the Anatolian Seljuk works. KEYWORDS: Anatolian Seljuk, Shaman, Shamanism, Figure, Motif.
Benzer Tezler
- Anadolu Selçuklu mimarisi kemer profillerinin bilgisayar ortamında parametrik tasarım modelinin geliştirilmesi
The development of a parametric design model of anatolian Seljukarchitecture arch profiles in a computer aided
MERYEM LUTİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN TOKTAŞ
- Kayseri Keykubadiye Sarayı arkeolojisi
The archeology of Keykubadiye Palace in Kayseri
YURDAGÜL ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ERAVŞAR
- Anadolu Selçuklu kümbetlerinde süsleme ve mimari form ilişkisi
Ornamentation and architectural form relationship in tomb towers of Anatolia Seljuk
MERVE MÜRÜVET ÇALIŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkAntalya Bilim ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SEMİH ÖZKAN
- Anadolu Selçuklu dönemi vakfiyeleri ve vakfiyesi bulunan mimari eserler (1. Cilt)
Anatolian Seljuk period foundation documents (Waqfiyyes) and architectural structures having foundation documents (Waqfiyyes)
OSMAN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÇAYCI
- XVIII. yüzyıl İstanbul yapılarında taçkapılar
The portals in the eighteenth century İstanbul structures
MUSTAFA EKMEKCİ