Explicit and implicit measurement of mind perception in social robots through individual differences modulation
Sosyal robotlarda açık ve örtük ölçümlü zihin algısının bireysel farklılıklar modülasyonu
- Tez No: 735356
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU AYŞEN ÜRGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nörobilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nörobilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bireyin etkileşimde bulunduğu nesnenin veya öznenin görünüşüne veya davranışına göre zihinsel durumların atfedilmesine zihin algısı denir (Gray ve ark., 2007). İnsan-robot etkileşimi üzerine yapılan son araştırmalar, robotların belirli koşullar altında diğer özneler gibi bireylerde zihin algısı oluşturabildiğini göstermiştir. Ayrıca, literatürde çoğunlukla zihin algısının iki boyutu (Yetkinlik ve Hissiyat) açık ölçüm yöntemleri kullanılarak kontrol edilirken, zihin algısının ölçümünde örtük ölçüm yöntemlerinin kullanımı halen neredeyse yok denecek kadar azdır. Bu temel boşluğa ek olarak, robotlarda zihin algısını inceleyen çalışmalar, görünümün zihin algısını nasıl etkilediğini araştırırken, eylem algısının etkisi yine neredeyse hiç gözlemlenmemiştir. Bu bağlamda robotların eylem ve görünümdeki farklılıkları manipüle ederek zihin algısını nasıl etkilediğini araştırdık. Metodolojik olarak literatürdeki boşluktan dolayı hem açık ölçüm yöntemi hem de örtük ölçüm yöntemi kullanılarak çalışmamızı gerçekleştirdik. Bu çalışmada robotlara yönelik zihin algısındaki farklı atıfların nedenlerini gözlemlemek için bireysel farklılıklar ölçümü de kullanılmıştır. İlk çalışmada, katılımcılar (N=102), robotların farklı eylemleri (biyolojik, sözlü ve sözsüz iletişimsel ve nötr) ve görünüşü (insansı ve mekanik) gerçekleştirmesinin zihin algısını nasıl etkilediğini değerlendirdi; ikinci çalışmada, katılımcılar (N=185) robotların eylemlerinin ve görünüşlerinin zihin algısını üzerindeki etkisini örtük ve açık ölçüm yöntemleri açısından değerlendirdi. Ek olarak, zihin algısını modüle eden bireysel farklılıkları gözlemlemek için 11 bireysel farklılık ölçütü kullanıldı. Sonuçlara bakıldığında her iki çalışmada da robotların hareketinin zihin algısını etkilediği gözlemlenmiştir. Açık ölçüm yönteminde, nötr davranışın iletişimsel ve biyolojik eylemden daha az zihin algısı yarattığı bulundu. Örtük ölçüm yönteminde, iletişimsel eylemler ile biyolojik ve nötr eylemler arasında reaksiyon süresinde farklılıklar gözlemlendi. Açık ve örtük zihnin algısını modüle eden bireysel farklılıklar gözlemlenmiştir. Buna göre, davranışın amaçlılığı, zihin teorisi ve yalnızlık algısı, açık zihin algısı için temel modüller iken, olumsuz ruh hali öncelikle örtük zihin algısını modüle eder. Sonuçlara bakıldığında, eylem algısının zihin algısı üzerinde etkisi olduğu, örtük ve açık zihin algısının birbirinden farklı örüntüler gösterdiği, bireysel farklılıkların örtük ve açık zihin algısı örüntüsünü yordadığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The attribution of mental states to the object or subject that an individual interacts with according to its appearance or behavior is called mind perception (Gray et al., 2007). Recent research on human-robot interaction has shown that robots can create mind perceptions like other agents under certain conditions. In addition, while the two dimensions of mind perception (Agency and Experience) are mostly controlled using explicit measurement methods in the literature, the use of implicit measurement methods in the measurement of mind perception is still almost nonexistent. In addition to this fundamental gap, studies examining mind perception in robots have investigated how appearance affects mind perception, while the effect of action perception almost again has never been observed. In this context, we investigated how robots affect mind perception by manipulating differences in action and appearance. Methodologically, we conducted our study using both the explicit measurement method and the implicit measurement method due to the gap in the literature. In this study, individual difference measurement was also used to observe the causes of different attributions in mind perception to robots. In the first study, participants (N=102) evaluated how the robots' performing different actions (biological, verbal and nonverbal communicative and neutral) and appearance (humanoid and mechanical) affect mind perception; in the second study, participants (N=185) evaluated the effect of robots' actions and appearances on mind perception in terms of implicit and explicit measurement methods. In addition, 11 individual difference measures were used to observe individual differences that modulate mind perception. Looking at the results, it has been observed in both studies that the action of robots affects mind perception. In the explicit measurement method, neutral behavior was found to create less mind perception than communicative and biological action. In the implicit measurement method, differences in reaction time were observed between communicative actions and biological & neutral actions. Individual differences that modulate the perception of the explicit and implicit mind have been observed. According to this, intentionality of behavior, theory of mind, and perception of loneliness are core modulates for explicit mind perception, while negative mood primarily modulates implicit mind perception. Looking at the results, it was observed that the perception of action had an effect on the mind perception, the implicit and the explicit mind perception showed different patterns from each other, and the individual differences predicted the pattern of implicit and explicit mind perception.
Benzer Tezler
- Dynamics of mind perception in human-robot interaction: investigating determinants related to the perceiver and the perceived using real-time implicit and explicit measurements
İnsan-robot etkileşiminde zihin algısının dinamikleri: algılayan ve algılananla ilgili belirleyicilerin gerçek zamanlı örtük ve açık ölçümler kullanılarak incelenmesi
TUĞÇE NUR PEKÇETİN
Doktora
İngilizce
2024
Bilim ve TeknolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT PERİT ÇAKIR
DOÇ. DR. BURCU AYŞEN ÜRGEN
- Toplam kalite yönetimi ve hizmet sektöründe bir uygulama
Başlık çevirisi yok
ARZU ŞENIŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. RAMAZAN EVREN
- Farklı sektörlerdeki belirli mesleklere ilişkin toplumsal cinsiyet algısı: Doğrudan ve dolaylı ölçüm yöntemlerine ilişkin bir araştırma
Gender perception for specific professions in different sectors: A research about explicit and implicit measurement methods
TAYFUN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerTrabzon ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM ŞAHİN BAŞFIRINCI
- Pazarlama alanındaki mesleklere ilişkin toplumsal cinsiyet algısı: Doğrudan ve dolaylı ölçüm tekniklerine ilişkin bir araştırma
Occupational gender stereotypes for marketing field: A research about explicit and implicit measurement techniques
SALİHA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halkla İlişkilerTrabzon ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM ŞAHİN BAŞFIRINCI
- Ruhsal bozukluklara yönelik damgalamayı azaltıcı müdahalelerin açık ve örtük ölçümler üzerindeki etkileri
The effects of stigma-reduction interventions related to mental disorders on implicit and explicit measures
GÜLER GÜNDÜZ SÜTCÜ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMİT COŞKUN