Şizofreni ve bipolar bozukluk için ailesel risk ve sosyal biliş: Şizotipik ve siklotipik özelliklerinin etkisi
Social cognition and familial risk in schizophrenia and bipolar disorder: Effects of schizotypic and cyclotypic traits
- Tez No: 736012
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Sinirbilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bu çalışmanın amacı şizofreni, bipolar akrabalarında ve sağlıklı kontrollerde görülen şizotipik ve siklotimik mizaç özelliklerinin sosyal biliş ile olan ilişkisini incelemektir. Dokuz Eylül Üniversitesinde gerçekleşen çalışmaya 31 psikoz akraba (AYRP) 43 bipolar akraba (AYRB) ve 35 sağlıklı kontrol (SK) olmak üzere toplamda 109 kişi dahil edilmiştir. Sosyal bilişin zihin kuramı, duygu tanıma, sosyal algı, sosyal bilgi ve atıf stili boyutlarıyla değerlendiren testlerden oluşan bir bataryanın yanında katılımcılardan Şizotipal Kişilik Ölçeği, TEMPS-A Mizaç Ölçeği, Davranışsal Aktivasyon Davranışsal İnhibisyon Sistemleri Ölçeği, Barratt Dürtüsellik Ölçeği ve Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi gibi şizotipiye ve siklotimiye özgü mizaç özelliklerini değerlendiren öz değerlendirme ölçeklerini doldurmaları istenmiştir. Yapılan analizler sonucu sosyal biliş alanlarında AYRB grubunda kısmen bir bozulma görülmesine rağmen AYRP grubunda çeşitli alanlarda bozulmalar saptanmıştır. Bu bozulmalar sözel ZK testinde, sosyal algı ve duygu tanıma testlerinde daha anlamlı sonuçlar vermiştir. Mizaç özelliklerine bakıldığında da AYRP grubunun daha şüpheci (p = 0.015), depresif (p = 0.008), siklotimik (p = 0.020) ve anksiyöz (p = 0.023) oldukları saptanmıştır ancak bu farklar AYRB için söz konusu değildir. Bu ölçek skorlarını ve sosyal biliş etkilerine genel olarak bakıldığında sosyal biliş performansının en kötü ve mizaç özelliklerinin en çok biriktiği grubun AYRP grubu bunu daha ortanca düzeyde bozulmayla AYRB grubunun takip ettiği gösterilmiştir. Özetle, şizofreni akrabalarının bipolar akrabalara kıyasla mizaç özellikleri birikimi ve sosyal bilişteki bozulma açısından daha risk altında bulundukları görülmüştür. Bipolar akrabalar ise daha ortanca bir bozulma seyri göstermişlerdir ancak bu bozulma akrabalar için erken tanı belirteçleri geliştirmek için yeterli seviyede değildir. Bu çalışmanın akrabalarda yapılan diğer çalışmalarla ve nörobiliş performanslarının sosyal biliş performansı üzerine etkileriyle birlikte değerlendiren çalışmalarla desteklenmesi gerekmektedir
Özet (Çeviri)
Current study aims to investigate the schizotypic and cyclothypic traits effect on social cognition in relatives of schizophrenia, bipolar and healthy controls. The study was conducted in Dokuz Eylül University and consisted of totally 109 participants, 31 relatives of schizophrenia (FHRP), 43 relatives of bipolar disorder (FHRB) and 35 healthy controls (HC). Participants are completed a social cognitive battery where the emotion Recognition, theory of mind, social perception, social knowledge, and attributional style domains were assessed along with self-report questionnaires measured schizotypal and cyclothymic traits with Schizotypal Personality Questionnaire (SPQ), TEMPS-A, Behavioral Inhibition/Activation Systems Test (BISBAS), Barratt Impulsivity Scale (BIS) and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). As a result of the analysis, although a partially diminished performance was observed for FHRB group in the areas of social cognition, impairments were found in various areas in the FHRP group. These impairments yielded more significant results in the verbal ToM test, social perception, and emotion recognition tests. Considering the temperament characteristics, it was shown that the FHRP group was more suspicious (p = 0.015), depressive (p = 0.008), cyclothymic (p = 0.020) and anxious (p = 0.023), but these differences were not observed for FHRB. When we look at these scale scores and social cognition effects in general, it was shown that the FHRP group was the group with the worst social cognition performance and the most temperamental characteristics, followed by the FHRB group with a moderate dysfunction. In summary, relatives of schizophrenia were found to be more at risk for accumulation of temperamental traits and social cognition impairments compared to bipolar relatives. Bipolar relatives showed a more moderate course of deterioration, but this deterioration was not sufficient to develop early detection markers for relatives. This study needs to be supported by other studies conducted in relatives and studies evaluating the effects of neurocognitive performance on social cognitive performance
Benzer Tezler
- Şizofreni-bipolar spektrumdaki yüksek riskli bireylerde negatif belirtilerin sosyal işlevsellik ve bilişsel bozuklukla ilişkisi
The association of negative symptoms with social functioning and cognitive impairment in individuals at high risk for schizophrenia and bipolar disorder
ÇAĞRI ÇİMENTEPE SEZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM EMRE BORA
- Şizofreni ve bipolar bozuklukta genom bağlantı analizi ile ilişkili genlerin araştırılması
The investigation of the genome wide association studies associated genes in schizophrenia and bipolar disorder
MAVİ DENİZ ÖZEL
- Şizofreni hastaları ile psikotik özellikli bipolar duygudurum bozukluğu I hastaları, hasta kardeşleri ve sağlıklı kontrol gruplarında silik nörolojik bulgular ve minör fiziksel anomalilerin karşılaştırılması
Comparision of neurological soft signs and minor physical anomalies in schizophrenia patients, psychotic symptomatic bipolar affective disorder I patients, their healthy siblings and healthy controls
DERYA ARSLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriAbant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET HAMİD BOZTAŞ
- Bipolar bozuklukta nörobilişsel testlerin özgüllüğü ve duyarlılığı üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
Spesifity and sensitivity of neurocognitive tests in bipolar disorder: A comparative study
ZEYNEP ÇUBUKCUOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
PsikiyatriCelal Bayar ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER AYDEMİR
- Şizofreni ve bipolar bozukluk tanısı almış hastaların baş etme tutumları ile bilişsel şema alanlarının psikiyatrik tanı almamış kişilerle karşılaştırılması
Comparing coping styles and schema fields between schizophrenia , bipolar disorders and people who are not diagnosed any psychiatric disorders
FİLİZ DEMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiHaliç ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİYE GÜNDOĞAR