Modern sağlık sektörünün eleştirel bir değerlendirmesi: İslam politik ekonomisi yaklaşımı
A critical evaluation of the modern health sector: Islamic political economy approach
- Tez No: 737153
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN ŞENCAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu çalışmanın amacı modern dönemde ulus devletinin bir biyopolitika aracı olan ve metalaşarak kapitalist sistem içinde bir sektör olarak var olan sağlık kavramının İslam Politik Ekonomisi açısından eleştirel bir analizini yapmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için modern sağlık sektörünü analiz ederken Michel Foucault'nun biyopolitika ve Karl Polanyi'nin metalaşma kavramlarından faydalanarak çağdaş sağlık sektörünün görünümünü ortaya koymaya çalışacağız. Sonrasında İslam Politik Ekonomisi teorik çerçevesi kullanılarak modern sağlık sektörünün ontolojik düzeyde eleştirel bir değerlendirmesini yapılacak ve İslam ekonomisi bağlamında sağlık kavramının nasıl olması gerektiği ortaya konulacaktır. Toplumda yaşanan dönüşümler sonucunda 18. yüzyıla kadar doğrudan sağlık ile ilgilenen tıp alanı, 19. yüzyıla gelindiğinde biyoiktidar tarafından ortaya atılan normal durum ve anormal olanın tedavisi ile ilgilenmeye başlamıştır. Zamanla tıp alanıyla ilgili olmayan yaşlılık, doğum, menopoz, depresyon ve hiperaktivite gibi birçok durumun tıbbi birer sorun olarak gösterilerek tedavi edilmeye mahkûm bırakılmasıyla tıbbileştirme ortaya çıkmış ve bu sayede tıp alanının iktidarı toplumun birçok alanına yayılmıştır. Gündelik yaşamın bile tıbbileştirilmesi ve tıbbın toplumda bir otorite konumuna gelmesi sonucunda sağlık, biyoiktidar için toplumu kontrol etme kurumlarından biri haline dönüşerek üretken bireyler üretme noktasında bir araç haline gelirken; kapitalizm için ise kapitalist piyasa anlayışı bağlamında başta ilaç üreticileri olmak üzere birçok sektör için kâr elde etmek amacıyla kullanılan bir meta haline gelmiştir. Görüldüğü üzere biyoiktidarın toplum üzerinde hakimiyet kurmayı amaçladığı bu süreç toplumda kapitalist piyasa anlayışının da genişlemesine yol açmıştır. Konuya modern öncesi dönemdeki Müslüman alimler açısından bakıldığında sağlıksız olma durumu kötü bir şey olarak değerlendirilmekten ziyade bu durum günahlara kefaret olması açısından bir imtihan olarak kabul edilmiştir. İslam Politik Ekonomisi'ne göre İslam için esas olan şey insan teklerinin temel amacının her durumda Allah'a kulluk etmeyi ön planda tutmasıdır. Bu yüzden sağlık, modern öncesi dönemde kâr elde etmeyi amaçlayan bir sektör anlayışıyla var olmamış ve sadece insanların Allah'a karşı daha iyi bir kul olma amacını gerçekleştirme noktasında tevekkül anlayışına dayalı bir araç olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada vurgulamak istediğimiz nokta Müslüman bireylerin sağlıklı olmaktan kastının genel kabul gören tanımlardan farklı olması gerekliliğidir. Yukarıda anlatılanların ışığında bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı, bir sektörü ortaya çıkan sağlık kavramının kapitalist piyasa sistemi için bir meta olarak, biyoiktidar için ise bir biyopolitika aracı olarak kullanılmasına dair İPE teorik çerçevesi kapsamında ontolojik bir eleştiri getirmesi ve içinde yaşadığımız modern dünyanın doğurduğu dönüşümler bağlamında normatif bir teklifte bulunmasıdır.
Özet (Çeviri)
The concept of health has become a biopolitics tool of the nation-state in the modern period and has turned into a sector within the capitalist system by commodifying. In this case, the aim of this study is to make a critical analysis of the concept of health in terms of the Islamic Political Economy. In order to realize this aim, we will try to reveal the appearance of the contemporary health sector by making use of Michel Foucault's concepts of biopolitics and Karl Polanyi's commodification term while analyzing the modern health sector. Then, using the theoretical framework of Islamic Political Economy, a critical evaluation of the modern health sector will be made at the ontological level, and how the concept of health should be in the context of Islamic economics will be revealed. As a result of the transformations in society, the field of medicine, which was directly concerned with health until the 18th century, began to deal with the normal situation and the treatment of the abnormal in the 19th century. In the course of time, medicalization emerged as many conditions not related to medicine such as old age, birth, menopause, depression, and hyperactivity were shown as medical problems and were condemned to be treated. In this way, the power of the medical field spread to many areas of society. As an outcome of this situation, medicalization and the commercialization of the medical field occurred. In time, even daily life has been medicalized and medicine has become a dominant authority in society. As a result of this situation, for biopower, health has become one of the institutions which aim to control society and turned into a tool for producing productive individuals. On the other side, for capitalism, health has become a commodity used to make a profit for many sectors, especially pharmaceutical manufacturers. As it can be seen, this process, in which biopower aims to dominate society, has also led to the expansion of the capitalist market understanding in society. When the subject is considered from the point of view of Muslim scholars in the pre-modern period, the state of being unhealthy is considered as a test in terms of expiation for sins rather than being considered a bad thing. According to Islamic Political Economy, the essential thing for Islam is that the basic purpose of every human being is to prioritize the worship of Allah in all situations. Therefore, health did not exist with an understanding aimed at making a profit in the pre-modern period and was only used as a tool depending on the understanding of tawakkul in order to realize the purpose of people to be better servants towards Allah. This study wants to emphasize that what Muslim individuals mean by being healthy should be different from the generally accepted definitions. Firstly, this study focuses on the fact that the concept of health, which first emerged as a sector, is seen as a commodity for the capitalist market system. Secondly, this study examines the use of health as a biopolitics tool for biopower. At the end of the study, an ontological criticism is brought to these two fields within the scope of the theoretical framework of Islamic Political Economy. Finally, a normative suggestion is offered in the context of the transformations caused by the modern world in which we live.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Türkiye'de kamu özel ortaklığı bağlamında şehir hastanelerinin değerlendirilmesi: Nitel bir araştırma
Evaluation of city hospitals in the context of public private partnership in Turkey: A qualitative research
DURMUŞ GÖKKAYA
Doktora
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ERDEM
- Toplumsal tabakalaşma ve rasyonel iktidar: Sağlık hizmetleri sektöründe yer alan meslek grupları üzerine bir çalışma
Social stratification and rational power: A study on occupational groups in the health care services sector
SERCAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKERİM SÖNMEZ
- Kamuda çağdaş yaklaşımlar temelinde sağlık sektöründe dönüşüm örneği olarak anne dostu hastane İslahiye Devlet Hastanesi
İslâhiye State Hospital: A mother-friendly hospital exemplifying the transformation in the health sector within the context of modern governmental approaches
ÖZLEM NUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HastanelerGaziantep ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİT SERKAN ÖNGEL
- İşyerinde sistematik yıldırma (mobbing), algılanan nedenleri ve iş tatmini ile işten ayrılma niyeti üzerine etkisi: antalya ili tarım sektöründe bir araştırma
Mobbing, its perceived reasons and its effect on job satisfaction and the intention to leave from work: a research in agriculture sector in antalya
NURAY YAPICI