Nerîta Neteweyî di Helbesta Nû ya Kurdî de (1880-1970)
Yeni Kürt Şiirinde Ulusal Gelenek (1880-1970)
- Tez No: 737293
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBDî HACî MIHEMED
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: University of Zakho
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu çalışma ulusçuluk ve yeni kürt şiirinin ilişkisini inceleyip ulusal düşüncenin yeni kürt şiirinin yönelimini belirlediğini göstermektedir. Bundan dolayı bu çalışma bu alanda bilinen onsekiz kürt şairinin şiirlerine dayanmaktadır. Bu çalışmada üç ulusçu teorinin tanıtımından sonra öncelikle kürt şairlerinin estetik anlayışları incelenmiş ve bu şairler şiirin estetiğini onun ulusal ve toplumsal içeriğinde gördükleri gösterilmektedir, aynı zamanda bu şairlerin belirli bir dönemde şiiri kürt ulusal mesajının taşıyıcısı olarak kullandiklari görülmüştür. Kürt milliyetçiliği ilkin Hacî Qadirê Koyî'nin eliyle Ermeni milliyetçliği ve resmi Osmanlı milliyetçiliği karşısında inşa edilmekte, İkinci Meşrutiyetten sonra (1908) aydınlanmacı ve modernist bir nitelik kazanmakta, kırklı yıllarla birlikte kürt milliyetçiliği ve marksist söylem arasında ilişki kurulmakta ve en sonunda Eylül Devrimi süresinde Hejar'ın şiirlerinin örneğinde kürt milliyetçiliği“kurdayetî”adıyla bağımsız bir ideoloji olarak tanımlanmaktadır. Bu siyasi ve toplumsal işlevinden dolayı kürt şiiri ulusal geleneğin icadının en verimli alanlarından bir olmaktadır. Bu çalışmada Hobsbawm teorisinin çerçevesinde kürt şiirinde kürt tarihi ve kökeni, ulusal kahramanlar, ulusal günler, vatan manzarası ve Kürdistan bayrağı gibi geleneklerin icadından bahsedilmiştir. Kürt şiirinin bu işlevinden dolayı ulusal kanon da şairlerin eliyle ve onların eserleri aracılığıyla oluşmaktadır. Bundan dolayı ilkin Hacî Qadirê Koyî'nin insifiyatiyle Ehmedê Xanî ulusal kanonun babası ve Mem û Zîn adlı eseri de kürtlüğün kutsal eseri olarak belirlenmektedir. Bir süre sonra Hacî'nin şiirleri yirminci yüzyıl şair ve aydınları tarafından kürtlüğün temel kaynakları haline getirilmekte ve Hacî ikinci Xanî ünvanıyla ulusal kanon sıralamasına yerleşitirilmektedir. Bundan dolayı ulusal düşünce çerçevesinde vatansever şairlerin arasında süreklilik, diyalog, bilinç ve edebi bir gelişim oluşmakta ve ulusal dil ve eğitim, ittifak, tarihsel nostalji, ulusal gam, milli şehitlerin övgüsü, dış ve iç düşmanların belirlenmesi, ulusal şairlerin önderliği ve yerlimalı ürünlerin geliştirilmesi çerçevesinde kürt şairleri arasında çok güçlü metinlerarası ilişkiler gerçekleşmektedir. Bu da ulusçuluk konusu etrafında kürt şairlerinin arasında yüzyıllık bir süre içinde ulusal gelenek adıyla adlandırılacabilecek edebi bir gelenek oluştuğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study investigates the relationship between nationalism and the new Kurdish peotry and argues that national perspective determines the trends in new Kurdish peotry. Thus, this thesis is based on the poetries of eighteen Kurdish poets who are well known in this area. In this study, after presenting three theories of nationalism (primordialist, modernist and ethnosymbolist), initially, aesthetic comprehensions of the Kurdish poets are analysed and then it is demonstrated that these poets posit aesthetics of poetry within the national and community contents of the poems. At the same time, in a particular period, these poets seem to have used poetry as a conveyor of the Kurdish national message. Kurdish nationalism was firstly constructed counter to Armanian nationalism and formal Ottoman nationalism, and then, it gained qualities of enlightenment and modernism. In 1940s, nationalism and Marxist discourse were interrelated and finally during the September Revolution period, it was defined as an independent ideology under the name of“kurdayetî”(Kurdishness). Because of this political and social function, Kurdish poetry is one of the most productive environments for the creation of the national tradition. In this thesis, the creation of the traditions such as the history and the origins of Kurds, national heroes, national days, homeland scene and the Kurdish flags in the Kurdish poetry are examined. On this basis, continuity, dialogue, consciousness and literary development are formed among the patriotic poets within the frame of nationalist ideology. There is also strong intertextual relations between the Kurdish poets in regards to national language and education, alliance, historical nostalgia, national worry, praise of national martyrs, determination of external and internal enemies, and the development of national products. This reveals that there is a literary tradition among the Kurdish poets regarding nationalism which can be called national tradition within a century.
Benzer Tezler
- Bazı süs bitkileri soğanlarında dinlenmenin fizyolojik ve moleküler biyolojik açıdan karakterizasyonu
Physiological and molecular characterizations of dormancy in some ornamental bulbs
NEZİHE KÖKSAL
- Ring (yüzük) kültüründe farklı katı ortamların lale soğanı oluşumu ve özelliklerine etkileri
The effects of diffrent aggregates on the formation and characheristics of tulip bulb at the ring culture
AŞİYAN BAŞKENT
- TRT kurdî û tesîra wê ya li ser ciwanan: Bi mînaka xwendekarên lîseyên Wanê
TRT Kürdi ve gençler üzerindeki tesiri: Van'daki lise öğrencileri örneği / TRT Kürdi and its exclusion on youth: Example of high school students in Van
SIDDIK BENEK
Yüksek Lisans
Kürtçe
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- A journey to the terrible enlightenment in Suzan-Lori Parks' 'in The blood' and The fucking a'
Suzan-Lori Parks'ın 'In The Blood' ve 'The Fucking a' adlı oyunlarında dehşet verici bir aydınlanmaya yolculuk
NALAN EMİRSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıKadir Has ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELHAN SAVCIGİL ENDRES
- Çiftlik hayvanlarında brusellozisin serolojik tanısında kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması
Comparison of methods used in serological diagnosis of brucellosis in livestock
HARUN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Veteriner HekimliğiKafkas ÜniversitesiMikrobiyoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH BÜYÜK