Kırsal alanlarda tarımsal üretim ve mülkiyet yapılarının dönüşümü: İzmir-Menderes örneği
Transformation of agricultural production and ownership structures in rural areas: The case of İzmir-Menderes
- Tez No: 737416
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM GÜRAY YONTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Ziraat, Public Administration, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Kırsal Dönüşüm, Kır-Kent Bulanıklaşması, Kentsel Saçaklanma, Tarımda Dönüşüm, Rural Transformation, Rural-Urban Blurring, Urban Sprawl, Transformation in Agriculture
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
Mekansal formlar sürekli bir devinim içerisindedir. Kırsal ve kentsel alanlar, ara geçiş bölgeleri de dahil olmak üzere bu devinimi yaşayan ve yansıtan başat alanlardandır. Günümüzde bu devinim hali, özellikle kır aleyhine işleyen kentsel saçaklanma hareketleri üzerinden açığa çıkmaktadır. Tüm dünyada kır-kent bulanıklaşmasına yol açan bu eğilim, metropolitenleşme süreciyle daha da hız kazanmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın amacı, kırsal alanlarda ortaya çıkan kentsel izleri tarımsal üretim ve mülkiyet dönüşümü üzerinden inceleyerek neden-sonuç eksenli analizler ortaya koymaktır. Böylece alışılagelmiş tarımsal üretim ve mülkiyet yapılarında hangi gelişmelerin üretimde aksamalara yol açtığı ve bunun tarım arazilerinde ne gibi yansımalara neden olduğu odağa alınmıştır. Burada üretim yapılarında ortaya çıkan gelişmelerin, üretimin aracı olan tarım arazisi mülkiyeti üzerinde de bir dönüşümü beraberinde getirdiği varsayılarak, savunma mekanizmasını kaybeden arazilerde kentsel saçaklanmaların varlığı tespit edilmiştir. Nasıl ve neden üzerinden çalışmada ele alınan dönüşüm, konusu ve amacına uygun olarak nitel araştırma yöntemi esaslarına göre durum çalışması şeklinde desenlenmiştir. Böylece bir nitel araştırma tekniği olan yarı yapılandırılmış görüşme soruları uygulanmış, ilgili alandaki dönüşüm sürecine yönelik gözlem notları tutulmuştur. Ortaya çıkan veriler ise MAXQDA Analytics Pro (Computer-Assisted Qualitative Data Analysis Software-CAQDAS) adlı nitel veri işleme programında içerik analizine göre kodlanarak anlamlı hale getirilmiştir. Analizlerde kırsal alanlarda tarımsal üretim yapılarının, küçük aile üreticiliği başta olmak üzere yoğun bir çözülme sürecine girdiği, nedenler ve ağırlıklara göre açıklanmıştır. Ayrıca üretimde ortaya çıkan bozulmaların, mülkiyet bağlamında tarım arazileri üzerinde de bir dönüşümü tetiklediği görülmüştür. Çünkü üreticiler, mülkiyetlerinde olan tarım arazilerini satmakta, satılan araziler ise çoğunlukla kentsel kullanıma dönük amaç dışı yerleşimlere dönüşmektedir. Ortaya çıkan bu amaç dışı kullanıma dönük mülkiyet dönüşümleri ise görsel veriler kullanarak desteklenmiştir. Bu çerçevede 2012 yılı uydu görüntülerinde tarım arazisi olarak kullanılagelen ama 2021 uydu görüntülerinde yerleşime dönüşen ilgili alanlara, noktasal atamalar yapılarak konum verileri oluşturulmuştur. Bu veriler ise ArcGIS Pro/ArcMap ve QGIS programlarında işlenerek dönüşümü somutlaştıran görsel veriler elde edilmiştir. Ayrıca 2012-2021 karşılaştırmalı uydu görüntüleriyle de amaç dışı kullanıma yönelik mülkiyet dönüşümü gözler önüne serilmiştir. Görsel verilerin başlangıç yılının 2012 olarak saptanması, nitel araştırma bulgularından hareketledir. Çünkü elde edilen sonuçlara göre, 6360 sayılı yasa sonrası köylerin mahalleye dönüşmesinin tarımsal üretim ve mülkiyet yapıları üzerinden olumsuz neticeler oluşturduğu tespit edilmiştir. Bu durumun hem üretimde dönüşüme etki ettiği hem de mülkiyet üzerinde aşındırıcı neticeler doğurduğu açığa çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Spatial forms are in constant motion. Rural and urban areas, including the intermediate transition zones, are the dominant areas that live and reflect this movement. Nowadays, this state of movement emerges especially through urban sprawl movements that work against the countryside. This trend, which leads to the blurring of rural-urban all over the world, is gaining momentum with the metropolitanization process. In this context, the aim of the study is to examine the urban traces in rural areas through agricultural production and property transformation and to reveal cause-effect analysis. Thus, the focus has been on which developments in conventional agricultural production and ownership structures caused disruptions in production and what kind of reflections this had on agricultural lands. Assuming that the developments in the production structures bring about a transformation on the agricultural land ownership, which is the means of production, the existence of urban sprawls on the lands that have lost their defense mechanism has been determined. The transformation, which was discussed in the study on how and why, was designed as a case study according to the principles of qualitative research method in accordance with its subject and purpose. Thus, semi-structured interview questions, which is a qualitative research technique, were applied and observation notes were kept for the transformation process in the relevant field. The resulting data was made meaningful by coding according to the content analysis in the qualitative data processing program called MAXQDA Analytics Pro (Computer-Assisted Qualitative Data Analysis Software-CAQDAS). In the analyzes, it has been explained according to the reasons and frequencies that the agricultural production structures in rural areas have entered an intense disintegration process, especially the small family production. In addition, it was observed that the deterioration in production triggered a transformation on agricultural lands in the context of ownership. Because the producers sell their agricultural lands, and the sold lands are mostly turned into non-purpose settlements for urban use. Ownership transformations for this non-purpose use were supported by using visual data. In this context, location data were created by making point assignments to the areas that were used as agricultural land in 2012 satellite images but turned into settlements in 2021 satellite images. These data were processed in ArcGIS Pro/ArcMap and QGIS programs and visual data that embodied the transformation were obtained. In addition, with 2012-2021 comparative satellite images, the ownership transformation for non-purpose use has been revealed. The determination of the beginning year of the visual data as 2012 is based on the qualitative research findings. Because, according to the results obtained, it has been determined that the transformation of villages into neighborhoods after the law numbered 6360 has negative consequences on agricultural production and property structures. It has been revealed that this situation both affects the transformation in production and has corrosive results on ownership.
Benzer Tezler
- Türkiye'de nüfusunu yitiren kırsal yerleşimlerin korunması için bir yöntem önerisi: Ödemiş-Lübbey Köyü örneği
A model proposal for conservation of abandoned rural settlements in Turkey: Case study of Odemis-Lubbey Village
KORAY GÜLER
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Edremit-Burhaniye Ovası ve yakın çevresinin beşeri ve iktisadi coğrafyası üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA MUTLUER
- Kırsal ve kentsel değişim dinamikleri: Antalya-Döşemealtı örneği
Rural and urban change dynamics: The Case of Döşemealti in Antalya
GAMZE UÇAR
- Tarımsal kapitalizme geçiş sürecinde İngiliz çitleme hareketi ve toprak mülkiyetinin hukukî dönüşümü
The English enclosure movement and the legal transformation of land ownership in the transition to agricultural capitalism
ÇAĞATAY ŞAHİN