عِنَايَةُ المُحدثين بالقِرَاءَات القرآنية 'عُمْدَةُ القَاري شرحُ صحيح البُخاري' للإمام العيني أُنْمُوذَجًا
İmam El-Aynî'nin Buhari şerhi 'Umdetu'l-kari' bağlamında kıraat-hadis ilişkisi
- Tez No: 737758
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ATİLLA AKDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Umdetu'l-karî, El-Aynî, Kıraat ilmi, Hadis ilmi, Kurralar, Muhaddisler, Umdat Al-Qari, Al-Ayni, reading sciences, hadith science, reciters, scholars
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Kıraat İlmi'nin, Hadis lafızlarının anlaşılmasındaki rolü ve ehemmiyeti sebebiyle Hadis âlimleri Kıraat İlmi'ne özel bir ihtimam göstermişlerdir. Hadis İlmi'nde olduğu gibi Kıraat İlmi'nde de uzmanlaşan ve bu yönleriyle öne çıkan önemli sayıda bir grup âlim, İslam tarihinin yıldızlarla dolu semasında yerlerini almışlardır. Bu zevat, Hadis rivayetlerinde olduğu gibi Kıraat vecihlerini de elde etme hususunda ilk kaynak olan Allah Resulü'ne (sav) bağlı muttasıl senede bir halka olma gayretinde olmuşlardır. Ayrıca bir kısmı da eserlerinde kıraat nakillerine yer vererek incelemiş, usul ve ricaline özel başlıklar altında bahisler tahsis etmiştir. İşte bu ihtimamı gösteren yıldızlardan biri de“Umdetu'l-karî fî şerhi sahihi'l-Buhari”adlı eserin sahibi Bedreddin el-Aynî'dir. Aynî, eserinde kıraatlere çok büyük önem vermiş onun kıraatlerden bahsettiği kısımların sayısı dört yüz yetmiş beşi bulmuştur. O, meşhur olan ve olmayan kıraatleri aktarırken, mütevatir veya şâz vurgusunu belirtmeye dikkat etmiştir. Bu hassasiyeti nedeniyle onun kullandığı kaynaklar çeşitlilik arz eder. Kıraat, tefsir, meâni, hadis, fıkıh, kelâm ve dil gibi bütün alanlardan toplamda seksen bir kaynak kullanmıştır. Onun kıraatleri nakletmekte, karisine nispet etmekte, hakkında hüküm vermekte ve aralarından birini tercih etmekte kendine mahsus bir metodu vardır. Ayet tefsirlerinde, hadis lafızlarında, bu lafızların dil açısından açıklanmasında, hadislerdeki bazı lafızların telaffuzunda ve hadis rivayetlerinin tevcihinde bu kaynakları kullanmıştır. Tahlillerine Arapça dil bilgisi, sarf ve irab ilimlerinden deliller sergilemiştir. Aynı zamanda kıraat tevcihlerine önem vermiş, bunlara da Kur'ân'dan, sünnetten, dilin bütün sanatlarından, tecvid ilminden, Resm-i mushaftan, me'sûrdan ve Siyak gibi bilgi alanlarından deliller getirmiştir. Araştırmadan çıkan sonuçların en önemlileri şunlardır: Büyük muhaddisler kıraat ilminin alınışına, rivayetine, aktarımına ve bunların delil olarak kullanılmasına önem gösterirler. Aynî kıraat ilminden yararlanmış ve Kuran ilimlerine olan ilgisine ek olarak bunları Arz etme şeklini çeşitlendirmiştir. Şaz kıraatlerden çoğunu tarif etmiş, tefsirde, hadis şerhinde, hüküm çıkarmada ve lügat konusunda bunları kullanmıştır. Metodunu, kıraat tevcihleri konusunda ve bunlara ihtiyaç açısından çeşitlendirmiştir. Bu çalışmadan çıkarılacak tavsiyelerden biri de araştırmacıların büyük muhaddislere ışık tutması ve onların kıraat ilimlerine verdikleri önemi ortaya çıkarmalarıdır.
Özet (Çeviri)
Scholars took care of the reading science as it helps to understand the meanings of hadith's words. So great number of scholars were interested in receiving Quranic readings and narrating them through the chain of transmission connected to the prophet. They translate the readers in their books, mentioning reading narrations in the Sunnah books. One of them is Imam Badr Al-Din Al-Ayni in his book“Umdat Al-Qari Sharh Sahih Al-Bukhari”. Where he paid attention to the Quranic readings which was clear in the four hundred and seventy-five places' subjects in his book, he mentioned the frequent and anomalous readings both the well-known and the unpopular. His source reached eighty books. He had a method in presenting the readings, attributing them to their readers, judging and the weighting between them, and also inferred them in the interpretation of the Quranic Ayahs, explaining the words of the hadith and how to pronounce some of them, verifying hadith narrations, and protested them in the language. Al-Ayni was also concerned with verifying Quranic readings them from the Quran, Sunnah and language, intonation science, Quran drawing, tradition, and context. The research concluded with several results: the interest of the narrators in the readings science: reception, narration, transmission, and inference with them. The attention of Al-Ayni in the reading sciences of and the diversity of his approach in presenting them in addition to his interest in the Quranic sciences, defining many anomalous readings and their inference in interpretation, explaining hadiths, deriving rulings and language. The diversity of his approach in verifying readings and protesting them, and one of the recommendations of this study is for researchers to focus on the major narrators and highlight their interest in the reading sciences.
Benzer Tezler
- عناية القرآن بحقوق أهل الكتاب
Kuran'ın Ehlû-i Kitab'ın hukuklarına bakışı
SHAYMAA YOUNUS MAHW MOHAMMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Sosyal HizmetÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YACOUB
- القواعد الفقهية في كتاب العناية للإمام أكمل الدين البابرتي وأثرها في المسائل المعاصرة
Ekmelüddîn el-Bâbertî'nin el-ʿİnâye adlı eserinde fıkhî kaideler ve güncel meselelere etkisi
MOKHLES OTHMAN AHMED AHMED
Doktora
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED DERSHWI
- 'Ekmeluddin el-Baberti'nin el-İnaye Serhul Hidaye adlı eserinin kefaletler bölümündeki fıkhi görüşlerinin incelenmesi '
تحليل الآراء الفقهية لأكمل الدين البابرتي في كتابه العناية شرح الهداية كتاب الكفالة أنموذجا'.
IBRAHIM ABDLJABAR ABDLRAZAQ ALHADETHI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Abdulsalam Yousuf Essa AL-YAGOOB
- حاشية جمال الدين إسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي ( من أول سورة الفتح إلى نهاية سورة القمر) دراسة وتحقيق
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi ( AL-Fetih Suresini başından Al-Kamer suresinin sonuna kadar): İnceleme ve tahkîk.
AMAR NAFE EIFAN AL-JANABI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR
- توجهات البحث في تدريس اللغة العربية وآدابها في العراق وتركيا دراسة بيبلومترية مقارنةللرسائل الجامعية في الفترة 2013 - 2023
Irak ve türkiye'de arap dili ve edebiyatı öğretiminde araştırma eğilimleri 2013-2023 yılları arasında üniversite tezlerinin karşılaştırmalı bibliyometrik çalışması
IPEK ABDULQADER TAHER AL-SALIHI
Doktora
Arapça
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ETHEM POLAT