Eşler arası çatışma ve boşanmanın farklı yaş ve cinsiyetteki çocukların davranış ve uyum problemleri ile algıladıkları sosyal destek üzerindeki rolü
The Role of marital conflict and divorce on behavior and adjustment problems and perceived social support of children at different sex and age
- Tez No: 73777
- Danışmanlar: PROF. DR. RÜVEYDE BAYRAKTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
m ÖZET Bu araştırmanın amacı, eşler arası çatışma ve boşanmanın çocukların davranış ve uyum problemleri üzerindeki rollerini incelemektir. Bir diğer deyişle, çatışmasız anne-babaların çocukları ile anne-baba çatışmasının çok fazla yaşandığı aileler ve boşanmış anne-babaların çocuklarının gösterdikleri davranış ve uyum problemleri ile algıladıkları sosyal destek düzeylerinde yaş ve cinsiyete bağlı olarak bir farklılık olup olmadığının Türk örnekleminde belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, Ankara'nın Çankaya İlçesindeki Anaokulu, İlköğretim Okulu ve Liselerden seçkisiz olarak belirlenen toplam onbeş kurumda 5, 10, 13 ve 16 yaş grupları için uygun sınıflar seçilmiş, bu sınıfların öğrencileri arasından anne ve babaları belirlenen ölçütlere uyanlar içerisinden seçkisiz olarak belirlenen 421 denekten oluşan bir örneklem üzerinde uygulama yapılmışta". Deneklerin 196 'sı erkek, 225 'i kızdır. Anne-baba için belirlenen uygunluk ölçütleri ise, her ikisinin de en az lise mezunu ve halen çalışıyor olmalarıdır. Boşanmış annelerin ise, en az lise mezunu ve halen çalışan, boşanmasının üzerinden en az bir yıl geçmiş ve halen yalnız yaşayan kişiler olmaları koşuluna uymaları aranmıştır. Beş yaş grubu haricindeki deneklere, Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği, yaş grubuna uygun Sürekli Kaygı Ölçeği ve Sosyal Destek ölçeği birarada ve grup halinde uygulanmıştır. Bu uygulamaların bitiminde deneklere, içinde Evlilikte Uyum ölçeği, Çocuk ve Ergenler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği-Ebeveyn formu ve Demografik Bilgi Formu bulunan bir kapalı zarf verilmiş, deneklerden bunları annelerine götürmeleri ve içindekileri yanıtladıktan sonra getirip sınıf öğretmenlerine teslim etmeleri istenmiştir. Beş yaş grubundaki deneklere yaşlarının uygun olmaması nedeniyle herhangi bir ölçek uygulaması yapılmamış, yalnızca annelerinden veri toplanmıştır. Boşanmış annelere gönderilen zarfta eklenen yönergeyle de Evlilikte Uyum Ölçeğini yanıtlamamaları istenmiştir.IV Elde edilen istatistiksel analiz sonuçlarına göre, (a) çatışmalı ve boşanmış anne- babaların çocuklarının ÇDDÖ toplam puanlarıyla belirlenen psikolojik problem düzeyleri ve kaygı düzeylerinin, çatışmasızlara oranla daha yüksek olduğu; (b) çatışmasız anne-babaların kız ve erkek çocuklarının, çatışmalıların kız ve erkek, boşanmışların da erkek çocuklarına oranla anlamlı düzeyde daha az toplam probleme sahip oldukları, boşanmışların kızlarında gözlenen farkın da anlamlı olmamakla beraber aynı yönde olduğu; (c) çatışmalı anne-babaların 13 yaşındaki kız çocuklarının depresyon düzeylerinin de, çatışmasız anne-babaların 13 yaşındaki çocuklarına oranla daha yüksek olduğu; (d) kız çocuklarının kaygı düzeylerinin, erkeklerinkine oranla daha yüksek olduğu; (e) çocukların toplam problem, depresyon ve kaygı düzeylerinde yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı; (f) çatışmasızların çocuklarının, çatışmalı ve boşanmışlarınkine oranla çevrelerinden daha fazla sosyal destek algıladıkları; (g) çatışmalıların 13 yaş çocuklarının çatışmasızların aynı yaş grubu çocuklarına, boşanmışların 16 yaş çocuklarının da çalışmalıların aynı yaş grubu çocuklarına oranla daha az sosyal destek algıladıkları; (h) kızların çevrelerinden daha fazla sosyal destek algıladıkları; (i) çocukların yaşlan büyüdükçe daha az sosyal destek algıladıkların; (j) çocukların depresyon ve kaygı ölçeklerine verdikleri tepkilere dayanan kendini değerlendirme ölçümleri ile annelerinin değerlendirmelerine dayanan uyum ölçümleri arasında anlamlı pozitif bir ilişki olduğu; (k) çocukların algıladıkları sosyal destekdeki artış ile toplam problem, depresyon ve kaygı düzeylerindeki azalma arasında ilişki olduğu; (1) anne-baba arasındaki evlilik uyumunun azalmasıyla çocuklardaki uyum problemlerinin artması arasında ilişki olduğu bulunmuştur. Bulguların ilgili literatürü büyük ölçüde desteklediği görülmüş, kültüre özgü farklılıklar üzerinde durulmuş ve olası doğurguları tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The purpose of this study was to investigate the effects of marital conflict and divorce on behavior and adjustment problems of children. More specifically, this study focused on the possible differences on psychological problems and perceived social support among the children of parents who had high and low marital conflict or of divorced parents depending on age and sex of the children from a Turkish sample. The sample was randomly selected from the kindergarten, elementary and high schools of Çankaya district of Ankara. Representative classes of these schools for the age groups of 5, 10, 13 and 16 were determined, and a sample of 421 subject (196 boys and 225 girls) was randomly selected from the students of those classes whose parents fit the predetermined selection criteria. These criteria for parents were a minimum level of high school education and being currently employed. Additional conditions for divorced mothers were to be divorced and to live alone at least for the last year. The Depression Scale for Children, Trait Anxiety Scales for the respective age groups, and Social Support Scale were given to subjects except the 5 years old group due to their inability to respond to self-report scales. The Marital Adjustment Scale, the Child Behavior Check List-Parents Form, and Demografic Information form were sent to the mothers of all subjects via closed envelopes. They were instructed to bring the envelopes after their mothers respond to the scales. However divorced mothers were instructed not to respond to the Marital Adjustment Scale. The results showed that (a) children of the more conflicted and divorced parents had more psychological problems depending on CBCL (Child Behavior Check List) total scores, and higher anxiety levels than the less conflicted ones; (b) sons and daughters of the less conflicted parents had significantly less total problems than sons and daughters of the more conflicted parents and than sons of theVI divorced parents; (c) 13 years old daughters who had more conflicted parents revealed more depression than 13 years old daughters who had less conflicted parents; (d) girls had more trait anxiety than boys in general; (e) total problems, depression and anxiety levels of children were not significantly different in terms of age groups; (f) children of less conflicted parents perceived more social support from their environment than more conflicted and divorced ones; (g) 13 years old children who had more conflicted parents perceived less social support than the same age group children who had less conflicted parents, and 16 years old group who had divorced parents perceived less social support than the same age group who had less conflicted parents; (h) girls perceived more social support than boys in general; (i) children perceived more social support as they grow; (j) there were significant positive correlations between the self-report measures of psychological problems of children and that of their mothers; (k) there were significant negative correlations between levels of perceived social support and total problem, depression, anxiety scores; (1) there were significant negative correlations between the level of marital adjustment scores of parents and the psychological problem scores of their children. Results strongly support the relevant research findings. Cultural differences and implications of the study were also discussed.
Benzer Tezler
- Evli bireylerin algıladıkları eş desteğinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi: KKTC örneği
An assessment of spousal support perceived by married persons in light of different varriables: The case of the Turkish Republic of Northern Cyprus
DAMLA AYŞEGÜL GÜNSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP NAZLI
- Else Günther als Kinderbuchautorin und ihr Beitrag zur interkulturellen Erziehung
Çocuk kitabı yazarı olarak Else Günther ve onun kültürlerarası eğitime katkısı (Else Günther as a children's book autor and hercontribution to intercultural education)
HALİME YEŞİLYURT
Doktora
Almanca
2020
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ÖZTÜRK
- Bağlanma stilleri, ilişkilere ilişkin bilişsel çarpıtmalar, kişilerarası ilişki tarzlarıve kişilik özelliklerinin evlilik uyumunu yordamadaki rolünün incelenmesi
An examination of the role of attachment styles, cognitive distortions regarding relationships, interpersonal relationship types, and personality traits in the prediction of marital adjustment
GÜLİN YAZICI ÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2016
PsikolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ODACI
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Bireylerin aile arabuluculuğuna bakış açılarının çatışma çözüm stilleri üzerinden incelenmesi
Attitude towards family mediation in terms of conflict resolution styles
ÇAĞATAY DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEYLAN ZİYALAR