Öncü göstergelerle finansal krizlerin tahmin edilebilirliği: Türkiye örneği
Predictionability of financial crises with leading indicators: The case of Turkey
- Tez No: 738053
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BARIŞ KABLAMACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Finansal Krizler, Türkiye Ekonomisi, Öncü Göstergeler, Erken Uyarı Sistemleri
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisadi Gelişme ve Uluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Finansal krizlerin tahmin edilmesine yönelik çalışmalar özellikle dünya genelinde finansal krizlerin oldukça yoğunlaştığı 1980'lerden itibaren rağbet görmüştür. Bu çalışmada Türkiye ekonomisi için finansal krizlerin öngörülebilir olup olmadığı incelenmiştir. Çalışmada Türkiye ekonomisinin 1990:01-2021:09 dönemi ele alınmıştır. Bağımlı değişken olan krizin nicel bir tanımının yapılabilmesi adına Eichengreen vd. (1996) çalışmalarından yola çıkarak döviz kurunun, faiz oranının ve uluslararası rezervlerin aylık değişimlerinden oluşan bir döviz piyasası baskı endeksi oluşturulmuştur. Literatürdeki çalışmalarda öne çıkan ve Türkiye ekonomisinin yaşadığı krizlerde önemli boyutta değişimler gösterdiği belirlenen göstergelerden hareketle bir öncü göstergeler seti oluşturulmuştur. Bu öncü göstergeler yerel, dışsal ve finansal göstergeler olmak üzere üç farklı gruba ayrılmıştır. Türkiye ekonomisindeki finansal krizlerin tahmini için Markov rejim değişimi modeli kullanılmıştır. Kriz dönemi ve kriz olmayan (sakin) dönem olarak iki rejimli bir modelin mevcut olduğu çalışmada her bir öncü gösterge seti için üç ayrı model oluşturulmuştur. Yerel, dışsal ve finansal göstergeli modellerin hepsinde de Türkiye ekonomisinin yaşadığı 1994, 1998, 2000-2001, 2008 ve 2018 krizleri başarıyla öngörülmüştür. Buna ek olarak Covid-19'un Türkiye ekonomisini olumsuz olarak etkilediği ve finansal kırılganlığını arttırdığı 2020 yılı için yalnızca finansal göstergelerle oluşturulan model kriz sinyali vermiştir. Yerel göstergelerle oluşturulan modelde her iki rejim için de anlamlı bulunan değişkenler söz konusu olmamıştır. Dışsal göstergeler modelinde dış ticaret haddi, cari işlemler dengesi/GSYİH, reel efektif döviz kuru, uluslararası rezervler, yerli ve yabancı enflasyon ve faiz oranı; finansal göstergeler modelinde ise yurtiçi krediler/GSYİH, yabancı mevduatlar/toplam mevduatlar, reel faiz oranı, reel efektif döviz kuru, uluslararası rezervler ve yabancı borçlar/rezervler değişkenleri anlamlı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Studies on estimating financial crises have been in demand since the 1980s, when financial crises became more intense around the world. This study has been estimated whether financial crises are predictable or not for the Turkish economy. In the study, the period of 1990:01-2021:09 of the Turkish economy has been discussed. In order to make a quantitive definition of the dependent crises variable, based on study of Eichengreen vd. (1996), it has been constituted a foreign exchange market pressure index which consists of monthly changes in exchange rate, interest rate and international reserves. A set of leading indicators has been created based on the indicators that stand out in the studies in the literature and that have been determined to show significant changes during the crises experienced by the Turkish economy. These leading indicators are divided into three different groups as local, external and financial indicators. The Markov switching model was used to predict the financial crises in the Turkish economy. In the study, in which there is a two-regime model as crisis period and non-crisis (calm) period, three different models were created for each leading indicator set. In all models, the 1994, 1998, 2000-2001, 2008 ve 2018 crises experinced by the Turkish economy were successfully predicted. In addition, the model created with only financial indicators gave a crisis signal for the year 2020, when Covid-19 negatively affected the Turkish economy and increased its financial fragility. In the model created with local indicators, there were no variables that were found to be significant for both regimes. In the model of external indicators terms of trade, current account balances/GDP, real effective exchange rate, international reserves, domestic and foreign inflation gap, domestic and foreign interest rate gap; in the financial indicators model domestic credit/GDP, foreign deposits/total deposits, real interest rates, real effective exchange rate, international reserves and foreignd debt/reserves were found to be significant. Keywors: Financial Crises, The Turkish Economy, Leading Indicators, Early Warning Sysytems.
Benzer Tezler
- Central Bank balance sheet and predictability of financial crises: 2001 Turkish case
Merkez Bankası bilançosu ve finansal krizlerin tahmin edilebilirliği: 2001 Türkiye örneği
BAHAR ÇAKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Ekonomiİstanbul Bilgi ÜniversitesiUluslararası Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SÜERDEM
- Para krizleri ve bu krizlerin tahmin edilebilirliği: Teori ve uygulama
Currency crises and its predictability: Theory and application
CÜNEYT DUMRUL
- Kriz erken uyarı sistemleri: Ülke deneyimleri
Crisis early warning systems: Countries practice
VAHAP TAŞTAN
Doktora
Türkçe
2024
EkonomiTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH BARIŞIK
- Türkiye'de finansal baskıya neden olan faktörlerin öncü göstergelerle tahmin edilmesi
The estimation of the factor that cause the financial stress in turkey with leading indicators
NİLGÜN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonometriTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH İSMAİL ÇEVİK
- Large-scale forecasting of large fluctuations using wavelet coherence and multifractal behavior and developing wavelet coherence for multiple time series
Dalgacık uyumluluk analizleri ve çoklu fraktal davranış kullanılarak büyük dalgalanmaların büyük ölçekli tahminleri ve çoklu zaman serileri için dalgacık tutarlılığının geliştirilmesi
TUNÇ OYGUR
Doktora
İngilizce
2022
EkonometriYeditepe ÜniversitesiFinansal İktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAMAN ÖMER ERZURUMLU