Geri Dön

Eleştirel düşünme becerisini geliştirme açısından Türkçe ders kitapları üzerine bir inceleme

Evaluation of Turkish coursebooks in terms of critical thinking skills development

  1. Tez No: 738131
  2. Yazar: BÜŞRA KİRAZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZAY KARADAĞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 377

Özet

Dil ve düşünme arasındaki çift yönlü ilişki dil eğitimi sürecinde düşünme becerilerinin geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Dil becerilerini etkili bir şekilde kullanmanın yolu etkili bir düşünür olmaktan geçmektedir. Günümüzde maruz kalınan yoğun bilgi seli karşısında güvenilir bilgi kaynaklarını belirleyebilme, doğru ve nitelikli bilgiyi seçebilme, değerlendirebilme ve bilgiden en uygun şekilde yararlanabilme becerileri önem kazanmıştır. Bu nedenle eleştirel düşünme becerileri günümüz dünyası için çok önemli hale gelmiştir. Türkçe ders kitapları, Türkçe öğretmenlerinin öğretim sürecinde sıklıkla başvurdukları materyallerdir. Dolayısıyla ders kitaplarında yer alan çalışmaların eleştirel düşünmeye yönelik bütüncül bir öğretim süreci dahilinde yapılandırılmış olması önemlidir. Bu çalışmada Millî Eğitim Yayınlarından çıkan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları eleştirel düşünme becerilerini geliştirme açısından incelenmiştir. Ders kitabında yer alan çalışmaların eleştirel düşünmeyi geliştirmeye yönelik bir öğretim süreci teşkil etme durumları Bilgilendirici ve Öyküleyici Metinler İçin Eleştirel Düşünme Becerileri Ölçüt Listeleri aracılığıyla gözden geçirilmiştir. Gönüllü Türkçe öğretmenleriyle yapılan görüşmelerle ulaşılan bulgular desteklenmiştir. Sonuç olarak Türkçe ders kitaplarında eleştirel düşünmeye yönelik çalışmalara yeterince yer verilmediği (%15), çalışmaların eleştirel düşünme boyutları, tema ve metinler arasında dengeli bir dağılım izlemediği, bütüncül bir öğretim süreci teşkil etmemeleri sebebiyle etkinlik olarak kabul edilemeyecekleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kitaplarda yer alan soruların anlama düzeyinde yoğunlaştığı (%54), eleştirel düşünme boyutları, tema ve metinler arasında dengeli bir dağılım izlemediği, dolayısıyla eleştirel düşünmeyi desteklemede yetersiz kaldıkları sonucuna varılmıştır. Çalışmanın sonunda Türkçe derslerinde eleştirel düşünmenin desteklenebilmesi için alanyazından hareketle birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The two-sided relationship between language and thinking requires the development of thinking skills during the language education process. In today's world, it's important to identify reliable information sources, to select and evaluate accurate and qualified information, and to make the most appropriate use of information. Therefore, critical thinking skills have become crucial. Turkish textbooks are the materials that Turkish teachers frequently refer to. Therefore, it's important that the activities in the textbooks are aimed at critical thinking and are structured within a holistic teaching process. In this study, the 5th, 6th, 7th, and 8th grade Turkish textbooks were examined in terms of developing critical thinking. The activities in the textbooks were reviewed through the Critical Thinking Skills Criteria Lists for Informative and Narrative Texts to examine if they are activities that constitute the teaching process for critical thinking. The findings that are obtained are supported through interviews with Turkish teachers. As a result, it has been observed that activities on critical thinking aren't sufficiently included in Turkish textbooks (15%), the studies don't follow a balanced distribution between the dimensions of critical thinking, themes, and texts, and they cannot be considered as activities because they don't constitute a holistic teaching process. In addition, it was concluded that the questions in the books focused on the level of comprehension (54%), did not follow a balanced distribution between the dimensions of critical thinking, themes, and texts, therefore they were insufficient to support critical thinking. Finally, suggestions were made for supporting critical thinking skills.

Benzer Tezler

  1. Türkçe ders kitaplarının PISA okuma becerileri alanındaki metinler ve sorular bağlamında değerlendirilmesi

    Evaluation of Turkish coursebooks in the context of texts and questions in PISA reading skills

    AYŞE YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimBalıkesir Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAADET MALTEPE

  2. Temel eğitim Türkçe ders kitaplarındaki etkinlik bölümlerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri açısından incelenmesi

    An analysis of activity sections in primary school turkish course books in terms of 21st century learning skills

    BEGÜM SELÇUK GEDİKLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLYAS YAZAR

  3. Ortaöğretim İngilizce ders kitaplarındaki etkinliklerin eleştirel, yaratıcı ve yansıtıcı düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi

    The evaluation of the activities in secondary school English coursebooks in terms of critical, creative and reflective thinking skills

    BÜŞRA FİRİDİN ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL CENGİZHAN

  4. İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin bilişsel ve duyuşsal becerileri açısından Türkçe dersi öğretim araçları

    8 th grade students' cognitive and affective skills in terms of Turkish course teaching tools

    ALEV BOLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HALİT KARATAY

  5. Ortaokul Türkçe öğretim programının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye etkisine yönelik öğretmen görüşleri

    Teacher opinions on the effect of secondary school Turkish teaching program on developing students' critical thinking skills

    BEDİHA COŞGUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İLHAMİ ARSEVEN