Eleştirel düşünme becerisini geliştirme açısından Türkçe ders kitapları üzerine bir inceleme
Evaluation of Turkish coursebooks in terms of critical thinking skills development
- Tez No: 738131
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZAY KARADAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 377
Özet
Dil ve düşünme arasındaki çift yönlü ilişki dil eğitimi sürecinde düşünme becerilerinin geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Dil becerilerini etkili bir şekilde kullanmanın yolu etkili bir düşünür olmaktan geçmektedir. Günümüzde maruz kalınan yoğun bilgi seli karşısında güvenilir bilgi kaynaklarını belirleyebilme, doğru ve nitelikli bilgiyi seçebilme, değerlendirebilme ve bilgiden en uygun şekilde yararlanabilme becerileri önem kazanmıştır. Bu nedenle eleştirel düşünme becerileri günümüz dünyası için çok önemli hale gelmiştir. Türkçe ders kitapları, Türkçe öğretmenlerinin öğretim sürecinde sıklıkla başvurdukları materyallerdir. Dolayısıyla ders kitaplarında yer alan çalışmaların eleştirel düşünmeye yönelik bütüncül bir öğretim süreci dahilinde yapılandırılmış olması önemlidir. Bu çalışmada Millî Eğitim Yayınlarından çıkan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları eleştirel düşünme becerilerini geliştirme açısından incelenmiştir. Ders kitabında yer alan çalışmaların eleştirel düşünmeyi geliştirmeye yönelik bir öğretim süreci teşkil etme durumları Bilgilendirici ve Öyküleyici Metinler İçin Eleştirel Düşünme Becerileri Ölçüt Listeleri aracılığıyla gözden geçirilmiştir. Gönüllü Türkçe öğretmenleriyle yapılan görüşmelerle ulaşılan bulgular desteklenmiştir. Sonuç olarak Türkçe ders kitaplarında eleştirel düşünmeye yönelik çalışmalara yeterince yer verilmediği (%15), çalışmaların eleştirel düşünme boyutları, tema ve metinler arasında dengeli bir dağılım izlemediği, bütüncül bir öğretim süreci teşkil etmemeleri sebebiyle etkinlik olarak kabul edilemeyecekleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kitaplarda yer alan soruların anlama düzeyinde yoğunlaştığı (%54), eleştirel düşünme boyutları, tema ve metinler arasında dengeli bir dağılım izlemediği, dolayısıyla eleştirel düşünmeyi desteklemede yetersiz kaldıkları sonucuna varılmıştır. Çalışmanın sonunda Türkçe derslerinde eleştirel düşünmenin desteklenebilmesi için alanyazından hareketle birtakım önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The two-sided relationship between language and thinking requires the development of thinking skills during the language education process. In today's world, it's important to identify reliable information sources, to select and evaluate accurate and qualified information, and to make the most appropriate use of information. Therefore, critical thinking skills have become crucial. Turkish textbooks are the materials that Turkish teachers frequently refer to. Therefore, it's important that the activities in the textbooks are aimed at critical thinking and are structured within a holistic teaching process. In this study, the 5th, 6th, 7th, and 8th grade Turkish textbooks were examined in terms of developing critical thinking. The activities in the textbooks were reviewed through the Critical Thinking Skills Criteria Lists for Informative and Narrative Texts to examine if they are activities that constitute the teaching process for critical thinking. The findings that are obtained are supported through interviews with Turkish teachers. As a result, it has been observed that activities on critical thinking aren't sufficiently included in Turkish textbooks (15%), the studies don't follow a balanced distribution between the dimensions of critical thinking, themes, and texts, and they cannot be considered as activities because they don't constitute a holistic teaching process. In addition, it was concluded that the questions in the books focused on the level of comprehension (54%), did not follow a balanced distribution between the dimensions of critical thinking, themes, and texts, therefore they were insufficient to support critical thinking. Finally, suggestions were made for supporting critical thinking skills.
Benzer Tezler
- Türkçe ders kitaplarının PISA okuma becerileri alanındaki metinler ve sorular bağlamında değerlendirilmesi
Evaluation of Turkish coursebooks in the context of texts and questions in PISA reading skills
AYŞE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET MALTEPE
- Temel eğitim Türkçe ders kitaplarındaki etkinlik bölümlerinin 21. yüzyıl öğrenme becerileri açısından incelenmesi
An analysis of activity sections in primary school turkish course books in terms of 21st century learning skills
BEGÜM SELÇUK GEDİKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLYAS YAZAR
- Ortaöğretim İngilizce ders kitaplarındaki etkinliklerin eleştirel, yaratıcı ve yansıtıcı düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the activities in secondary school English coursebooks in terms of critical, creative and reflective thinking skills
BÜŞRA FİRİDİN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL CENGİZHAN
- İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin bilişsel ve duyuşsal becerileri açısından Türkçe dersi öğretim araçları
8 th grade students' cognitive and affective skills in terms of Turkish course teaching tools
ALEV BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİT KARATAY
- Ortaokul Türkçe öğretim programının öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye etkisine yönelik öğretmen görüşleri
Teacher opinions on the effect of secondary school Turkish teaching program on developing students' critical thinking skills
BEDİHA COŞGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLHAMİ ARSEVEN