Geri Dön

Distopya edebiyatında arketipler ve kadın kahramanın yolculuğu: Damızlık Kızın Öyküsü, Ahitler ve O Uyumadan Önce

Archetypes and the heroine's journey in dystopian literature: The Handmaid's Tale, The Testaments and Before She Sleeps

  1. Tez No: 738287
  2. Yazar: ZEYNEP KOPAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NEJDET NEYDİM
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Karşılaştırmalı Edebiyat, Western Linguistics and Literature, Comparative Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 180

Özet

Dünya edebiyatında arketip ve kahraman kavramları edebiyat eleştirmenlerinin her zaman odağında olmuştur. Geçmişten bugüne bu kavramlar yazarlar tarafından değişik coğrafyalarda, ayrı zamanlarda ve çeşitli edebi metinlerde hem benzer hem de farklı şekillerde yinelenmişlerdir. Günümüzün teknolojik, ekonomik ve politik sorunlarına işaret etmek için ortaya çıkan distopya edebiyatında da arketip ve kahraman kavramları kullanılmıştır. Bu nedenle, distopya edebiyatında var olan bu kavramların nasıl ele alındığı edebiyat tarihi çerçevesinde önem arz etmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmada distopya edebiyatının iki önemli temsilcisi olan olan Margaret Atwood ile Bina Shah'ın romanları konu edilmiştir. Atwood'un Damızlık Kızın Öyküsü ve Ahitler romanları ile Shah'ın O Uyumadan Önce romanı arketipçi eleştiri yöntemi bağlamında ve varyasyon kuramı kapsamında karşılaştırılmıştır. Çalışmanın birinci amacı, bu romanlardaki arketipsel durumları, simgeleri ve karakterleri, Carl Gustav Jung'un ortak bilinçdışı imgeleri olarak nitelendirdiği arketip kavramı açısından değerlendirmek ve distopya edebiyatında arketiplerin nasıl temsil edildiği konusunda karşılaştırmalı bir çözümleme yapmaktır. Çalışmanın ikinci amacı da, söz konusu yapıtlardaki kadın kahramanları, Maureen Murdock'un kadın kahramanın yolculuğu olarak adlandırdığı kadının bütünlük arayışı bağlamında inceleyerek kahraman kavramında ortaya çıkan benzerlikleri ve farklılıkları tartışmaktır. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışma giriş bölümünü takiben dört ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümü, distopya edebiyatının başlıca özelliklerini içeren kavramsal çerçeveyi içermektedir. İkinci bölüm, arketipçi eleştirinin temel ilkeleri doğrultusunda yöntemsel çerçeveyi oluşturmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda, arketipçi eleştiri yönteminde arketip kavramı ile kahraman kavramı tüm yönleriyle ele alınmıştır. Bu ilk iki bölümde, söz konusu romanların daha iyi çözümlenebilmesi için bazı tanım ve açıklamalara yer verilmiş ve çalışmanın arka plan bilgisi oluşturulmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümü, varyasyon kuramının niteliklerini anlatan kuramsal çerçeveyi kapsamaktadır. Bu bölümde, karşılaştırmalı edebiyat biliminde kullanılan kuramların genel bir değerlendirmesi yapılarak, karşılaştırmalı edebiyat biliminde yeni ve farklı bir kuram olan varyasyon kuramını ortaya çıkaran faktörler tartışılmış, ayrıca bu kuramın temel argümanlarının neler olduğu sıralanmıştır. Bu kuramın bu çalışmada kullanılmasının temel gerekçesi, çalışmaya konu olan yazarların farklı toplumlara ait olmaları ve romanlarında arketip ve kahraman kavramı açısından hem benzer hem de farklı kullanımlara yer vermeleridir. Bu bakımdan, bu farklı iki yazarın romanlarının biçim ve içerik bakımından karşılaştırması yapılmıştır. Çalışmanın dördüncü ve son bölümünde ise, Margaret Atwood'un Damızlık Kızın Öyküsü ve Ahitler romanları ile Bina Shah'ın O Uyumadan Önce romanının arketipçi eleştiri bağlamında çözümlemesi yapılmıştır. Her romanın içinde bulunan ortak arketiplerin neler olduğu ve bunların ne anlama geldiği sorgulanmıştır. Bununla birlikte, romanlardaki kadın kahramanların yolculuğu da detaylı olarak analiz edilmiştir. Ayrıca, varyasyon kuramı ışığında bu romanların bir karşılaştırması da sunulmuştur. Farklı yazarlara ait bu romanların karşılaştırılmasında, hem benzer hem de farklı unsurlar incelenmiş ve tartışılmıştır. Sonuç bölümünde ise, çalışmanın önceki bölümlerinde yapılan açıklamaların ve tartışmaların genel bir özeti verilerek kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır. Böylelikle, distopya edebiyatında Margaret Atwood'a ait Damızlık Kızın Öyküsü ve Ahitler romanları ile Bina Shah'a ait O Uyumadan Önce romanı arasında arketip ve kadın kahramanın yolculuğu kavramları açısından hem benzer hem de farklı unsurların var olduğu ileri sürülebilir.

Özet (Çeviri)

The concepts of archetype and the hero archetype have always been in the focus of literary critics in the World Literature. From the past to the present, these concepts have similarly and differently been repeated by the authors in different geographies, at different times and in various literary texts. The concepts of archetype and the hero archetype have also been used in dystopian literature emerged to demonstrate today's technological, economic and political problems. Thus, within the framework of literary history, it is important how these concepts, which also have existed in dystopian literature, are represented. In this context, the novels of Margaret Atwood and Bina Shah, two distinguished representatives of dystopian literature, have been discussed in this study. Atwood's The Handmaid's Tale and The Testaments and Shah's Before She Sleeps have been compared and contrasted in the context of archetypal literary criticism and variation theory. The primary aim of the study is to evaluate the archetypal situations, symbols and characters in these novels in terms of the concept of archetype, which Carl Gustav Jung described as common unconscious images, and to make a comparative analysis on how these archetypes are represented in dystopian literature. Additionally, the secondary aim of the study is to discuss the similarities and differences in the concept of the hero archetype by examining the heroines in these novels in the context of the woman's quest for wholeness, which Maureen Murdock explains as the heroine's journey. Bearing these purposes in mind, the study consists of four main sections following the introduction. The first section of the study includes the conceptual framework that includes the main features of dystopian literature. The second section covers the methodological framework with the basic principles of archetypal criticism. Accordingly, the concept of archetype and the hero archetype are discussed in all aspects from the perspective of the archetypal literary criticism. The third section of the study contains the theoretical framework describing the characteristics of variation theory. In this section, some fundamental theories used in comparative literature are argued, the factors leading the variation theory, which is a new and different theory in the comparative literature are discussed, and also the main arguments of this theory are listed. The chief motive behing using this theory in this study is that the authors who are the subject of the study belong to different countries and include both similar and different uses in terms of the concept of archetype and the hero archetype in their novels. In this respect, the novels of these two different authors are compared and contrasted in terms of form and content. Therefore, in the conceptual, methodological and theoretical sections of the study, some definitions and explanations are demonstrated, and the background information of the study are presented in order to analyse the novels. In the fourth and last section of the study, Margaret Atwood's The Handmaid's Tale, Testaments and Bina Shah's Before She Sleeps are analyzed in the context of archetypal literary criticism. It is questioned what the common archetypes in each novel are and what they mean. Right along with this, the heroines' journeys in the novels are also analyzed in detail. In addition, a comparison of these novels are presented under the light of variation theory. In the analysis of these novels by different authors, both similar and different elements have been observed and discussed. In the conclusion section, a comprehensive evaluation is made by allowing a general summary of the explanations, discussions and arguments in the previous sections of the study. All these considered, it might be argued that there are both similar and different elements in terms of the concepts of archetype and the heroine's journey in Margaret Atwood's The Handmaid's Tale and The Testaments and Bina Shah's Before She Sleeps in dystopian literature.

Benzer Tezler

  1. Representation of the individual in totalitarian regimes in dystopian literature: Nineteen Eighty-Four, The Handmaid's Tale, and Brave New World

    Distopya edebiyatında totaliter rejimlerde bireyin temsili: Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, Damızlık Kızın Öyküsü ve Cesur Yeni Dünya

    MAHMUT BAYDUR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi

    Yabancı Diller Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT HASANUSTA

  2. Two figurations of the noble lie in dystopian literature: We and Kallocain

    Distopya edebiyatında erdemli yalanın iki biçimi: Biz ve Kallocain

    BERK DEMİRKOPARAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    FelsefeSabancı Üniversitesi

    Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL IRZIK

  3. The future is made of history: Narrating the past in Turkish dystopian literature

    Gelecek tarihle yazılır: Türk distopya edebiyatında geçmişi anlatmak

    İLHAN ÇAMİÇİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Karşılaştırmalı EdebiyatSabancı Üniversitesi

    Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL IRZIK

  4. Transparent boundaries: Equilibrating masculine and feminine traits in dystopian literature

    Saydam sınırlar: Distopya edebiyatında eril ve dişil niteliklerin dengelenmesi

    SERGEN TAŞTEKİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    İngiliz Dili ve EdebiyatıEge Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA CİVELEKOĞLU

  5. Superficial beauty and happiness in British and Americandystopian literature: Aldous Huxley's A Brave New World andRay Bradbury's Fahrenheit 451

    İngiliz ve Amerikan distopya edebiyatında yüzeysel güzellik ve mutluluk: Aldous Huxley'in Cesur Yeni Dünya'sı ve Ray Bradbury'nin Fahrenheit 451'i

    MAHDİ KADHİM KAREEM

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İngiliz Dili ve EdebiyatıKarabük Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZILA HEIDARZADEGAN