Ebeveyn çocuk etkileşim terapisinin Türk kültürüne uyarlanarak otizm tanılı çocuklar ve tipik gelişim gösteren çocuklar ile ebeveynleri üzerinde etkililiğinin incelenmesi
The adaptation of parent-child interaction therapy into Turkish culture and the examination of its effectiveness on children with autism, children with typical development, and their parents
- Tez No: 738503
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL SEÇER, PROF. DR. CHERYL BODIFORD MCNEIL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: ebeveyn-çocuk etkileşim terapisi, otizm spektrum bozukluğu, okul reddi, duygu düzenleme, ebeveynlik stresi, yaşam kalitesi, parent-child interaction therapy, autism spectrum disorder, school refusal, emotion regulation, parenting stress, quality of life
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı, otizm tanısı olan ve tipik gelişim gösteren çocuklarda yıkıcı davranış ve uyum problemleri üzerinde etkili olduğu uluslararası olarak ispatlanmış olan Ebeveyn-Çocuk Etkileşim Terapisinin Türk kültürüne uyarlanarak otizm tanısı olan ve tipik gelişim gösteren 2-7 yaş aralığındaki çocuklarda yıkıcı davranış ve uyum problemleri ile ebeveynler üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırma süreci, bir terapi yaklaşımının uyarlanması ve etkililiğinin incelenmesi nedeniyle tek denekli araştırmalara uygun olacak şekilde tasarlanmıştır. Tek denekli çalışmalar kendi içinde farklı modellere sahip olup bu çalışma sürecinde eş zamanlı olmayan çoklu başlama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya 2-7 yaş aralığında olan 3 otizm tanılı çocuk ve 5 ebeveyn (biri anne, diğerleri anne-baba) ile 4 tipik gelişim gösteren çocuk ve 5 ebeveyn (biri anne baba, diğerleri anne) katılım göstermiştir. Bulgular: Araştırma bulguları, ebeveyn-çocuk etkileşim terapisinin otizm tanısı olan ve tipik gelişim gösteren çocukların yıkıcı davranış ve uyum problemleri, okul reddi düzeyleri, anksiyete düzeyleri, duygu düzenleme becerileri noktasında iyileştirici etkisi olduğunu göstermiştir. Ayrıca terapi uygulamasının otizm tanılı çocuğu olan ve tipik gelişim gösteren çocuğu olan ebeveynlerin ebeveynlik stresi ve duygu düzenleme güçlükleri üzerinde etkili olduğu bulunmuştur. Buna ek olarak otizm tanılı çocukların özellikle etkileşime dayalı belirtilerinde azalma, ebeveynlerinin yaşam kalitesi düzeylerinde ve bakım verme yükü algılarında iyileşmeler olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sosyal geçerlik bulgularının ise nicel bulguları açıklayıcı nitelikte olduğu görülmüştür. Sonuçlar: Yapılan çalışmada PCIT'nin Türk kültüründe otizm tanılı çocuklar ve tipik gelişim gösteren çocukların yıkıcı davranış ve uyum problemleri ile ebeveynleri üzerinde etkili bir terapi yaklaşımı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: The purpose of this study is to adapt Parent-Child Interaction Therapy, which has been internationally proven to be effective on disruptive behavior and compliance problems in children with autism and typical development, into Turkish culture. The study also seeks to examine the effect of the adapted therapy on the disruptive behavior and compliance problems observed between the ages of 2-7 children with autism and children with typical development, and its effect on their parents. Method: The research was designed to be suitable for single-subject studies because of the adaptation of a therapy approach and the examination of its effectiveness. The present study employed the non-concurrent multiple baseline model, one of modals of the single-subject studies. 3 children with autism and 5 parents (one mother, others: mother, and father), 4 children with typical development, and 5 parents (one mother and father, others: mother) aged 2-7 years participated in the study. Findings: The study findings indicated that parent-child interaction therapy had a therapeutic effect on disruptive behavior and compliance problems, school refusal levels, anxiety levels, and emotion regulation skills of children both with autism and typical development. In addition, it was revealed that the therapy was effective on parenting stress and emotion regulation difficulties of parents that have either autistic or typically developing children. The study concluded that children with autism showed a decrease in their interaction-based symptoms, and improvements in their parents' quality of life and their perceptions regarding the caregiving burden. It was highlighted that the social validity findings were explanatory of the quantitative findings. Conclusions: In the study, it was concluded that PCIT is an effective therapeutic approach on both the disruptive behavior and compliance problems of children with autism and typical development and on parents in Turkish culture.
Benzer Tezler
- Kötü muamele, kayıp, yas, ebeveyn boşanması ve aile içi şiddet gibi nedenlerle travmatize olmuş çocuklara yönelik PCIT temelli travma modülünün geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi
Development of PCIT-based trauma module for children traumatised due to maltreatment, loss, grief, parental divorce and domestic violence and evaluation of its effectiveness
FATMANUR ÇİMEN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SEÇER
- Çocuk ebeveyn ilişkisi terapisinin (Filial terapi) ebeveynler ve çocuklar üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of child-parent relationship therapy (Filial therapy) on parents and children
ZÜMRÜT GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF BİLGE
- Kadın konukevlerinde kalan çocuklarda oyun terapisinin sosyal beceri ve problem davranışlara etkisinin incelenmesi
An examination of the effects of the play therapy on social skills and problematic behaviours in children stayin in women shelter homes
NALAN SALTIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA ELİF KILINÇ
- Travma odaklı PCIT modülünün depremden etkilenen 5-7 yaş arası çocuklarda etkiliğinin incelenmesi
Examining the effectiveness of the trauma-focused PCIT module on children aged 5-7 affected by the earthquake
BURCU BÜLBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SEÇER
- Travma odaklı PCIT'nin depremden etkilenen 3-5 yaş arası travmatize çocuklar üzerinde etkisinin incelenmesi
Evaluation of the effect of trauma-focused PCIT on traumatized children aged 3-5 affected by the earthquake
BEYZANUR TOSUNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SEÇER