Kötü muamele, kayıp, yas, ebeveyn boşanması ve aile içi şiddet gibi nedenlerle travmatize olmuş çocuklara yönelik PCIT temelli travma modülünün geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi
Development of PCIT-based trauma module for children traumatised due to maltreatment, loss, grief, parental divorce and domestic violence and evaluation of its effectiveness
- Tez No: 914046
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL SEÇER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı 2-8 yaş arasında bulunan çocuklara müdahalede kanıt temelli ebeveyn eğitim programı olan Ebeveyn Çocuk Etkileşim Terapisinin (PCIT) travmatize çocuklarda uygulanmasında travma modülünün geliştirilmesi ve geliştirilen modülün travmatize çocuklar ve ebeveynleri ile yürütülerek çocukların travma semptomları ve davranış problemleri üzerindeki etkililiğinin incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırma karma yöntem tasarımlarından çok aşamalı tamamen bütünleştirilmiş karma yöntem desenine uygun olarak tasarlanmıştır. Bu kapsamda deneysel işlem öncesi, deneysel işlem ve deneysel işlem sonrası olmak üzere farklı aşamaları bulunan araştırmanın deneysel işlem öncesi aşamasında modül geliştirme sürecine kaynaklık etmesi için meta-analiz, sistematik derleme çalışması ve uzman görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Belirlenen kriterler kapsamında dokümanların kaynaklık ettiği bu aşamada PCIT' nin çocuklarda görülen travma semptomları üzerinde etkililiğini belirlemek için öncelikle rastgele etkiler modeli ile R program 4.4.1 versiyon kullanılarak meta-analiz çalışması yürütülmüştür. Geliştirilen modülde uygulanacak etkinlik ve pratiklere kaynaklık etmesi için ikinci adımda ise içerik analizi kullanılarak MAXQDA programında sistematik derleme çalışması gerçekleştirilmiştir. Modül içeriklerinin oluşturulmasının ardından uzman görüşlerine başvurularak modüle son hali verilmiş ve deneysel işlem aşaması gerçekleştirilmiştir. Randomize kontrollü çalışmaya uygun olarak tasarlanan deneysel işlem aşamasında tabakalı ve blok randomizasyon kullanılarak deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Randomizasyona dayalı olarak paralel grup tasarımına göre tasarlanan deneysel işlem aşamasında 9 ebeveyn ve çocuk deney grubuna 10 ebeveyn ve çocuk kontrol grubuna atanmış ve deneysel uygulama deney grubu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular grup içi değişiklikler için bağımsız örneklem için t test ile gruplar arasındaki değişiklikler ise doğrusal karma model (DKM) kullanılarak SPSS 21 programında analiz edilmiştir. Deneysel işlem aşamasının bitmesinin ardından deneysel uygulamanın etkilerini açıklamak için ebeveynler ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamında gerçekleştirilen meta-analiz kapsamında PCIT' nin çocukların travma semptomlarına müdahalede etkili bir yaklaşım olduğu bu kapsamda geliştirilen TFI modülünün ise 2-8 yaş aralığında bulunan travmatize çocukların travma semptomlarının ve davranış problemlerinin azaltılarak uyum düzeylerinin arttırılmasında ebeveynlerin ise ebeveyn stres ve ebeveyn tükenmişliklerinin azalmasına etki ederek iki yönlü anlamlı etkilere sahip olduğu görülmüştür. Sonuçlar: Araştırmada sonuç olarak geliştirilen TFI modülünün çeşitli kayıp, yas, boşanma, kötü muamele gibi potansiyel olarak travmatize yaşantılara maruz kalarak travmatize olmuş 2-8 yaş aralığında olan çocuklara müdahalede etkili bir yaklaşım olduğu ve bu bulguları nitel verilerin de açıkladığı ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Purpose: The aim of this study was to develop a trauma module for the implementation of Parent Child Interaction Therapy (PCIT), an evidence-based parent training programme for intervention with children aged 2-8 years, in traumatised children and to examine the effectiveness of the developed module on children's behavioural problems and trauma symptoms by conducting the study with traumatised children and their parents. Method: This research was designed in accordance with the multi-stage fully integrated mixed method design. In this context, meta-analysis, systematic review study and expert interviews were conducted in the pre-experimental phase of the research, which has different phases as pre-experimental, experimental and post-experimental phases. At this stage, meta-analysis study was conducted using R programme version 4.4.1 with random effects model to determine the effectiveness of PCIT on trauma symptoms in children. In the second step, a systematic review study was carried out in the MAXQDA programme using content analysis in order to provide a source for the activities and practices to be implemented in the developed module. After the creation of the module contents, the module was finalised by applying expert opinions and the experimental process phase was carried out. Experimental and control groups were formed by using stratified and block randomisation in the experimental process phase designed in accordance with the randomised controlled study. In the experimental process phase, which was designed according to the parallel group design based on randomisation, 9 parents and children were assigned to the experimental group and 10 parents and children were assigned to the control group and the experimental application was carried out on the experimental group. The findings obtained were analysed by using t test for independent sample for within-group changes and linear mixed model (LMM) for between-group changes in SPSS 21 programme. After the end of the experimental process phase, interviews were conducted with the parents to explain the effects of the experimental application. Findings: Within the scope of the meta-analysis conducted within the scope of the research, it was seen that PCIT is an effective approach in intervening in children's trauma symptoms, and the TFI module developed within this scope has significant bidirectional effects by reducing the trauma symptoms and behavioural problems of traumatised children between the ages of 2-8 and increasing their level of adaptation, and reducing parental stress and parental burnout of parents. Conclusions: As a result of the research, it was revealed that the TFI module developed in the study is an effective approach in intervening with children between the ages of 2-8 who have been traumatised by being exposed to potentially traumatising experiences such as loss, grief, divorce, maltreatment, and that qualitative data also explain these findings.
Benzer Tezler
- Yaşlıların yaşlılık algısı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini etkileyen faktörler
Aging perceptions of the elderly and the related factors about health related quality of life
NİMET PINAR BAYSAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
GeriatriCelal Bayar ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN ESER
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Mardin ili küçükbaş hayvancılık işletmelerinin hayvan refahı yönüyle değerlendirilmesi
Evaluation of Mardin province ovine farms in terms of animal welfare
ABDULKADİR SÜMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatSiirt ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ALİ KARA
- Development of a new technology for delignification process
Delignifikasyon için yeni bir teknoloji geliştirilmesi
ERDEM TEZCAN
Doktora
İngilizce
2016
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA ATICI
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadında kötü muamele yasağının etkili soruşturulması
The effective investigation of ill-treatment prohibition underthe case of law European Court of Human Rights
ŞEYMA KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukNecmettin Erbakan ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR YILDIZ