Sivas türkülerinde mitolojik unsurlar
Mythological elements in Sivas folk songs
- Tez No: 738866
- Danışmanlar: PROF. DR. BEHİYE KÖKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Müzik, Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Music, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Sivas, mitoloji, türkü, mitolojik unsurlar, Sivas, mythology, folk song, mythological elements
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Türkü içinde yaşadığı toplumun dünya görüşünü, inançlarını, geleneklerini, sanat zevkini yansıtan ve yaşatan gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan çoğu kez bir doğa olayı, sevda, isyan, iskân, ölüm ya da kahramanlık sonucunda ortaya çıkan ve halkın içinde doğup yayılan özel bir dildir. İlk yaratıldığı şekilden ayrılarak halkın ortak yaratması şekline dönen zaman zaman değişik müzikal ve söz değişiklikleri (varyantlar) ile ayrı bir zenginlik gösteren ürünlerdir. Türkülerin tarihi çok eskilere dayanır. Türklerin; İslamiyet'ten önce yarattıkları, içinde kendi geleneklerini yaşam tarzlarını barındırdıkları kendilerine has bir edebiyat tarihi bulunmaktadır. Bu edebiyat birikiminin bir kısmı bugünkü halk şiirinin kaynağı olan sazla ve sözle söylenen şiirlerden oluşmaktadır. Türküler tek başına söz, müzik ve ritimden ayrı düşünülemez. Bu bağlamda türküler yazının henüz gelişmediği dönemlerde ozanın ve kopuzun kendi tınılarında meydana getirdiği bir aktarım biçimidir. Bu eserler ilk doğuşunda her ne kadar ferdi olarak başlamış gibi görünse de daha sonra tüm halkın yüreğinde yer bulmuş; durmaksızın her ozanın, aşığın dilinde yeniden renk, şekil ve konu bularak özgün duruma gelmiş ve topluma mal olmuştur. Sivas bölgesi türküler adına incelenecek olursa ozanlarının tavrı, üslubu, halk kültüründeki zenginlik ve âşık yoğunluğu bakımından diğer bölgelere göre bu özelliklerinden dolayı ayrı bir yer tutmaktadır. Sivas yöresine ait türkü sözleri ile mitoloji arasındaki ilişki mitolojik unsurlar bağlamında değerlendirilmiştir. Yörede yüzyıllardır varlığını sürdüren sözlü kültür birikimi ve bu kültürün yarattığı geleneğin aşıklar arasında geçerli olması, bunun genç kuşaklara aktarılmasına ve halen türkü yakma türkü söyleme geleneğinin canlı bir şekilde yaşamasına sebep olmuştur. İki ana bölümden oluşan bu çalışmada mitolojinin toplumdaki yeri, mitoloji nedir? toplumdaki yeri işlevselliği ve sembolleri nelerdir, türkü kavramı, türkü türünün tarihçesi, türkünün işlevleri ve özellikleri, türkü-mitoloji ilişkisine değinilmiştir. Çalışmada Türk Halk Müziği repertuvarı, Elektronik kaynaklar ve Sivas yöresine ait olan anonim türküler incelenip tasnifleri yapılmıştır. Mitolojik unsurları yansıttığını düşündüğümüz bu (Sivas yöresi özelinde) türkü sözlerinin incelemesi yapılmıştır. Herhangi bir mitolojik motifin Sivas türkülerinin sözlerinde yer alabileceği düşüncesinden hareketle türkü ile mitoloji arasındaki bağı ortaya çıkarma hedefi bu çalışmamızın doğuş noktası olmuştur.
Özet (Çeviri)
Folk songs are a special language that often emerges as a result of a natural event, love, rebellion, resentment, death or heroism, and born and spread among the people, which enables them to pass on the world view, beliefs, traditions and artistic taste of the society they live in. They are products that show a distinct richness with different musical and lyric changes (variants) from time to time, which leave the way they were first created and turn into the common creation of the people. Folk songs have a long history. There is a unique history of literature that Turks created before Islam, in which they include their own traditions and lifestyles. This literature consists of poems that are the source of today's folk poetry and sung with the instrument. Folk songs itself cannot be considered apart from lyrics, music and rhythm. In this context, folk songs are a type of performance created by the bard and the kopuz in their own timbre, when the writing was not yet developed. Although these works seem to have started individual in the first birth, they found their place in the hearts of the whole people, and they found their color, shape and subject again in the language of every bard and lover, and became an original and belonged to the society. Sivas region, on the other hand, is a special region in terms of the tradition of minstrelsy, style, wealth and the density of minstrels. The relationship between folk lyrics of Sivas region and mythology was evaluated in the context of mythological elements. The cultural accumulation of the oral cultural process that has been going on for centuries in the region and the validity of these assumptions have caused this to be passed on to the young generations and the fact that the tradition of singing folk songs still exist. In this study, which consists of two main chapters, the place of mythology in society, what is mythology, in society, its function and symbols, the concept of folk song, the history of the folk song, the functions and features of the folk song, the relationship between Türkü and Mythology are discussed. In the study, Turkish Folk Music repertoire internet, and various anonymous and folk songs belonging to Sivas region were examined and classified. These folk lyrics (specific to Sivas region), which we think reflect mythological elements, have been examined. Based on the idea that any mythological motif can be included in the folk song in a way that is related or not related to the main theme of Sivas folk songs, the aim of revealing the connection between folk song and mythology was the birth point of this study.
Benzer Tezler
- Orta Anadolu türkülerinde dağ metaforu ve bu metafora yüklenen anlamlar
Mountain metaphor in Central Anatolian folk songs and its meanings and connotations
ŞEFİKA BALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Kapadokya ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALDUN VURAL
- Etude qualitative et quantitative des participes adjectivés dans 'La Peste' et dans 'L'État de Siège' d'Albert Camus
Başlık çevirisi yok
AYŞE ALPER
Doktora
Fransızca
1980
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bazı Vicia L. türlerinde sitolojik araştırmalar
Cytologycal investigations on some Vicia L. species
NÜKHET AKPINAR
- İran kültüründe ayna
Mirror in Iran culture
AYŞE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ESER
- Sivas türkülerinde irfâni boyut
The dimension of wisdom in folk songs of si̇vas
ENDER DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Dinİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UBEYDULLAH SEZİKLİ