Geri Dön

Birecik ağzı söz varlığı

Birecik dialect lexial

  1. Tez No: 739010
  2. Yazar: NURHAN ALGAÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVDA ÖZEN ERATALAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 654

Özet

Ağız araştırmalarının önemi her geçen gün daha da hissedilmektedir. Son dönemlerde hız kazanmış olan bu çalışmalar gün geçtikçe daha da zorlaşmaktadır. Sanayileşme ve bu bağlamda değişen nüfus, teknoloji ile birlikte gelişen araçgereçlerin varlığı (televizyon, bilgisayar) vb. etkenler ağız çalışmalarını olumsuz etkilemiştir. Bu sebeple Türkiye ve Türkiye sınırları dışında konuşulan Türkçenin ağızlarını derlemek ve kayıt altına almak öncelikli dil çalışmaları içerisinde değerlendirilmelidir. Bu çerçevede ağız çalışmalarının özellikle önemsendiği bu süreçte, olumsuz koşulların gölgesinde kalmaması için hemen her yörenin hız kesmeden ağız derlemelerinin yapılmasını önemli hale getirmektedir. Çalışmada, stratejik bir öneme sahip olan Şanlıurfa'nın Birecik ilçesi ve bazı köylerinin ağız araştırması yapılmıştır. Fırat nehrinin Doğu kıyısında yer alan Birecik ağız incelemeleri bağlamında da oldukça önemli bir yapıya sahiptir. Yapılan çalışmada Birecik yöresi ve köylerinde yaşayan yerli halkın ağız özellikleri incelenmiş ve bu çerçevede metinlerden elde edilen farklı sözcükler köken bağlamında da değerlendirilerek anlamlandırılmıştır. Yörenin ağız özelliklerinin tespit edilmesi çerçevesinde ilçe merkezi ve köylerinden derlemeler yapılmış, söz konusu derlemeler Türk Dil Kurumu'nun tavsiye ettiği transkripsiyon alfabesi temelinde yazıya aktarılmıştır. Çalışmanın Giriş bölümünde yörenin tarihi, nüfusu, ekonomik durumu vb. özelliklerine yer verilmiştir. Çalışmanın ilk kısmı derlemelerden elde edilen dil özellikleri ses bilgisi bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmanın ana unsurunu oluşturan ikinci kısmında, derlenen metinlerin transkripsiyon alfabesi ile yazıya geçirilmiş bölümü yer almaktadır. Üçüncü ve son kısımda sözlüğe yer verilmiş olup burada farklı biçim ve anlamdaki sözcüklerin kökeni parantez içinde gösterilerek örnek cümlelerle anlamlandırılmıştır.

Özet (Çeviri)

The importance of dialect research is expanding more and more every day. These studies, which have accelerated in recent years, are getting more and more difficult day by day. Factors such as industrialization and the changing population, the existence of tools and equipment (television,computer) that have developed with technology affect the dialect studies negatively. For this reason, compiling and recording the dialects of Turkish spoken in and outside of Turkey's borders should be evaluated within the priority language studies. In this context, in this process which dialect studies are particularly important, it is crucial to make dialect collection of almost every region immediately in order not to be overshadowed by negative conditions. In this study, dialect research of Birecik district of Şanlıurfa which has a strategic importance and some villages of it, was carried out. Birecik, located on the east bank of the Euphrates, has a very important structure in the context of dialect studies. In this study, the dialect characteristics of the local people living in the Birecik region and its villages were examined and different words obtained from the texts were evaluated and interpreted in the context of origin. Within the framework of determining the dialect characteristics of the region, compilations were made from the district center and its villages, and the aforementioned compilations were transcribed on the basis of the aforementioned compilations and the transcription alphabet recommended by the Turkish Language Association (TDK). In the Introduction part of the study, features such as the history of the region, its population, economic situation etc. features are included. In the first part of the study, the language features obtained from the compilations were evaluated in the context of phonetics. In the second part, which constitutes the main element of the study, there is the part of the compiled texts that has been written with the transcription alphabet. In the third and last part, a dictionary is given, in which the origin of the words in different forms and meanings are shown in parentheses and explained with example sentences.

Benzer Tezler

  1. Türkiye Ahıskalıları ağzı

    The dialect of Ahiskas in Turkiye

    SERPİL ERSÖZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıEge Üniversitesi

    Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKİ KAYMAZ

  2. Birecik ağzı: Giriş - inceleme - metinler - sözlük

    Birecik dialect: Introduction - analysis - texts - dictionary

    İSMAİL ALTUNBIÇAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimSüleyman Demirel Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN YILDIZ

  3. Farklı kalınlıklı yapı çeliklerinde ağız geometrisinin kaynak özelliklerine etkisi

    The effect of welding groove geometry on properties of different thickness structural steels

    MUSTAFA CAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İnşaat MühendisliğiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CENK KARAKURT

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KIVANÇ TAŞKIN

  4. Biriciklik kavramı bağlamında halk müziği vokal icrasında kişisel üslûplar - İki kadın icracının karşılaştırmalı analizi

    Personal styles of vocal performance in folk music in the context of concept of uniqueness – Comparative analysis of two female performer

    SILA EROL GÜLÜMSER

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Müzikİstanbul Okan Üniversitesi

    Müzik Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. GÖKNİL BİŞAK ÖZDEMİR

  5. Birecik ve ekonomisi - Birecik'in tarih içerisinde ekonomik yapısı ve GAP doğrultusunda alacağı olası görüntü

    Birecik and economics. In Birecik'in history economic structure and receivables in line GAP possible image

    METİN ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    EkonomiHarran Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SADETTİN PAKSOY