Seyyid Şerîf el-Cürcânî'de zorunlu bilgilerin temellendirilmesi
The justification of necessary knowledge in al-Jurjânî's thought
- Tez No: 740707
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN NEBİ GÜDEKLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Antik Yunan mirasının İslâm dünyasına intikaliyle birlikte kelâmcılar bir şekilde bilgi sorunuyla yüzleşmiş, bu çerçevede bilginin tanımı, bilginin kaynaklarının ne olduğu vb. meseleleri tartışmaya açmışlardır. Bu tartışmalar özellikle kelâm geleneğinin müteahhirun döneminde daha incelikli bir hal almıştır. Yeni sorular ortaya çıkmış, eski meseleler bazı noktalarda farklı bakış açılarıyla ele alınmıştır. Söz konusu tartışmaların zaman içerisinde incelikli bir hal aldığı tartışmalardan biri de bilginin mümkün olup olmadığı, eğer mümkünse temelde yer alan bilgilerin ne tür bilgiler olduğu sorunudur. Bu sorun özellikle Râzî'nin el-Muhassal'ında ortaya koyduğu çaba ile derinleştirilmiştir. O el-Muhassal'da söz konusu sorunla ilgili dört farklı yanıtın mümkün olduğunu ifade eder: Temelde yer alan önermelerimiz ya i- yalnızca duyusal önermelerdir, ya ii- yalnızca bedihî önermelerdir, ya iii- hem duyusal hem de bedihi önermelerdir, yahut da iv- temelde yer aldığı öne sürülen, kuşkudan azâde olan hiçbir önerme yoktur. Daha sonrasında Râzî bu mümkün tavırların olası gerekçelerini izah edip, kendi konumunu, yani (iii) temellendirir. Râzî'nin geliştirdiği bu tartışma daha sonrasında Îcî'nin el-Mevâkıf adlı eserine neredeyse bire bir taşınır ve sonrasında Cürcânî tarafından titiz bir şerh faaliyetinin konusu kılınır. Cürcânî de tıpkı Râzî gibi (iii)'ü benimser. Bu araştırmada biz Cürcânî'nin kendi konumunu nasıl temellendirdiğini Şerhü'l-Mevâkıf adlı eseri üzerinden betimlemeye çabalayacağız.
Özet (Çeviri)
With the transfer of the ancient Greek heritage to the Islamic world, theologians somehow faced the problem of knowledge and discussed whether knowledge is possible and, if possible, what the sources of knowledge might be. These discussions became more and more sophisticated especially in the period of the mutaʾakhkhirūn of the kalām tradition. New questions have arisen, old issues have been dealt with from different perspectives at some points. One of the debates in which these discussions have become more sophisticated over time is the question of whether knowledge is possible, and if possible, what kind of knowledge is the underlying knowledge. As is known, the main claim of the sophistic challenge was that the justification process was either infinite regress or cyclical. Theologians and philosophers solve this problem by arguing that the process of justification is not endless, because we have fundamental, in other words, non-inferential and doubt-free knowledge, and knowledge is possible only in this way. This problem has been deepened especially with the effort of al-Rāzī in his al-Muhassal. In al-Muhassal, he states that four different answers are possible regarding the problem in question: Our basic propositions are either i- only sensuous propositions, ii- only a priori (badihî) propositions, or iii- both sensuous and a priori (badihî) propositions, or iv- There is no proposition that is claimed to be fundamental, which is free of doubt. Later, al-Rāzī explains the possible reasons for these possible attitudes and justifies his position, namely (iii). This discussion developed by al-Rāzī was later transferred almost exactly to al-Ījī 's work al-Mawāqif, and then made the subject of a meticulous annotation activity by al-Jurjānī. Just like Razi, al-Jurjānī adopts (iii). In this research, we will try to describe how al-Jurjānī grounded his own position through his work called Sharḥ al-Mawāqif.
Benzer Tezler
- İbn Sînâ sonrası İslam felsefesinde cisim teorisi: Hikmetü'l-'Ayn ve şerhleri çerçevesinde
The theory of body in Islamic philosophy after Ibn Sīnā: In the context of Hikmat al-'Ayn and its commentaries
MEHMET SAMİ BAGA
Doktora
Türkçe
2018
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER MAHİR ALPER
- Seyyid Şerîf el-Cürcânî'de nedensel tamlık ve ilahi tercih sorunu
The problem of causal completeness and divine choice in Sayyid Sharif al-Jurjānī
YUSUF AYDIN TAŞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Felsefeİstanbul Medeniyet ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL ÜÇER
- Seyyid Şerîf Cürcânî'de nefsin mahiyeti ve bilgi teorisi
The nature of the soul/the nafs and theory of knowledge according to Sayyid Sharīf Jurjānī
MUHAMMET ALİ KOCA
Doktora
Türkçe
2023
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ
- (Molla Lütfî) Lütfullâh b. Hasan et-Tokâdî'ye ait Hâşiye Alâ Şerhi'l-Miftâh li'l-Cürcânî adlı eserin edisyon kritiği
Edition critical of hashiyah ala Sharh al- Miftah li al jorjany by Lutfullah b. Hasan (Molla Lutfi) et-Tokadi
SULTAN DURMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR YILMAZ
- El-Kavlü'l-Ceyyid fi Şerhi Ebyâti't-Telhîs metin-inceleme (s. 266-403)
El-Kavlü'l-Ceyyid fi Şerhi Ebyâti't-Telhîs text-search (p. 266-403)
CUMA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİ ALICI