Geri Dön

Seyyid Şerîf el-Cürcânî'de zorunlu bilgilerin temellendirilmesi

The justification of necessary knowledge in al-Jurjânî's thought

  1. Tez No: 740707
  2. Yazar: MUHAMMED NUR ALİ TABANLI
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN NEBİ GÜDEKLİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 81

Özet

Antik Yunan mirasının İslâm dünyasına intikaliyle birlikte kelâmcılar bir şekilde bilgi sorunuyla yüzleşmiş, bu çerçevede bilginin tanımı, bilginin kaynaklarının ne olduğu vb. meseleleri tartışmaya açmışlardır. Bu tartışmalar özellikle kelâm geleneğinin müteahhirun döneminde daha incelikli bir hal almıştır. Yeni sorular ortaya çıkmış, eski meseleler bazı noktalarda farklı bakış açılarıyla ele alınmıştır. Söz konusu tartışmaların zaman içerisinde incelikli bir hal aldığı tartışmalardan biri de bilginin mümkün olup olmadığı, eğer mümkünse temelde yer alan bilgilerin ne tür bilgiler olduğu sorunudur. Bu sorun özellikle Râzî'nin el-Muhassal'ında ortaya koyduğu çaba ile derinleştirilmiştir. O el-Muhassal'da söz konusu sorunla ilgili dört farklı yanıtın mümkün olduğunu ifade eder: Temelde yer alan önermelerimiz ya i- yalnızca duyusal önermelerdir, ya ii- yalnızca bedihî önermelerdir, ya iii- hem duyusal hem de bedihi önermelerdir, yahut da iv- temelde yer aldığı öne sürülen, kuşkudan azâde olan hiçbir önerme yoktur. Daha sonrasında Râzî bu mümkün tavırların olası gerekçelerini izah edip, kendi konumunu, yani (iii) temellendirir. Râzî'nin geliştirdiği bu tartışma daha sonrasında Îcî'nin el-Mevâkıf adlı eserine neredeyse bire bir taşınır ve sonrasında Cürcânî tarafından titiz bir şerh faaliyetinin konusu kılınır. Cürcânî de tıpkı Râzî gibi (iii)'ü benimser. Bu araştırmada biz Cürcânî'nin kendi konumunu nasıl temellendirdiğini Şerhü'l-Mevâkıf adlı eseri üzerinden betimlemeye çabalayacağız.

Özet (Çeviri)

With the transfer of the ancient Greek heritage to the Islamic world, theologians somehow faced the problem of knowledge and discussed whether knowledge is possible and, if possible, what the sources of knowledge might be. These discussions became more and more sophisticated especially in the period of the mutaʾakhkhirūn of the kalām tradition. New questions have arisen, old issues have been dealt with from different perspectives at some points. One of the debates in which these discussions have become more sophisticated over time is the question of whether knowledge is possible, and if possible, what kind of knowledge is the underlying knowledge. As is known, the main claim of the sophistic challenge was that the justification process was either infinite regress or cyclical. Theologians and philosophers solve this problem by arguing that the process of justification is not endless, because we have fundamental, in other words, non-inferential and doubt-free knowledge, and knowledge is possible only in this way. This problem has been deepened especially with the effort of al-Rāzī in his al-Muhassal. In al-Muhassal, he states that four different answers are possible regarding the problem in question: Our basic propositions are either i- only sensuous propositions, ii- only a priori (badihî) propositions, or iii- both sensuous and a priori (badihî) propositions, or iv- There is no proposition that is claimed to be fundamental, which is free of doubt. Later, al-Rāzī explains the possible reasons for these possible attitudes and justifies his position, namely (iii). This discussion developed by al-Rāzī was later transferred almost exactly to al-Ījī 's work al-Mawāqif, and then made the subject of a meticulous annotation activity by al-Jurjānī. Just like Razi, al-Jurjānī adopts (iii). In this research, we will try to describe how al-Jurjānī grounded his own position through his work called Sharḥ al-Mawāqif.

Benzer Tezler

  1. İbn Sînâ sonrası İslam felsefesinde cisim teorisi: Hikmetü'l-'Ayn ve şerhleri çerçevesinde

    The theory of body in Islamic philosophy after Ibn Sīnā: In the context of Hikmat al-'Ayn and its commentaries

    MEHMET SAMİ BAGA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Felsefeİstanbul Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER MAHİR ALPER

  2. Seyyid Şerîf el-Cürcânî'de nedensel tamlık ve ilahi tercih sorunu

    The problem of causal completeness and divine choice in Sayyid Sharif al-Jurjānī

    YUSUF AYDIN TAŞTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Felsefeİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL ÜÇER

  3. Seyyid Şerîf Cürcânî'de nefsin mahiyeti ve bilgi teorisi

    The nature of the soul/the nafs and theory of knowledge according to Sayyid Sharīf Jurjānī

    MUHAMMET ALİ KOCA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Dinİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ

  4. (Molla Lütfî) Lütfullâh b. Hasan et-Tokâdî'ye ait Hâşiye Alâ Şerhi'l-Miftâh li'l-Cürcânî adlı eserin edisyon kritiği

    Edition critical of hashiyah ala Sharh al- Miftah li al jorjany by Lutfullah b. Hasan (Molla Lutfi) et-Tokadi

    SULTAN DURMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DilbilimBayburt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKADİR YILMAZ

  5. El-Kavlü'l-Ceyyid fi Şerhi Ebyâti't-Telhîs metin-inceleme (s. 266-403)

    El-Kavlü'l-Ceyyid fi Şerhi Ebyâti't-Telhîs text-search (p. 266-403)

    CUMA ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİ ALICI