Matematiğin temelleri tartışmasında biçimselci ve sezgici yaklaşımlar üzerine bir soruşturma
Discussion on the fundamentals of mathematics on formalist and intuitive approaches an investigation
- Tez No: 740750
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BİLGE ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Matematik, Philosophy, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Matematik Felsefesi, David Hilbert, Biçimselcilik, LuitzenEgbertusJan Brouwer, Sezgicilik, Mantıksalçılık, Philosophy of Mathematics, David Hilbert, Formalism, Luitzen Egbertus Jan Brouwer, Intuition, Logicism
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
19. yüzyıla kadar matematikte etkili olan uygulamalı matematik eğilimine karşı 19. yüzyılın sonlarına doğru soyut(pür) matematik eğilimi güç kazanmıştır. Yine 19. yüzyılın sonlarından itibaren matematik dünyası matematiğin temel kavram ve ilkelerini belirsizlikten kurtaracak, çelişkilerden temizleyecek ve gelecekte ortaya çıkabilecek olası felsefi tartışmaları ve bilim içi tartışmaları önleyecek sağlam bir temel bulma gerekliliği hissetmiştir. Bu gereklilik matematik camiasında hararetli tartışmalar ortaya çıkarmıştır. Söz konu tartışmaların yol açtığı sonuçlardan biri, matematik camiasının felsefeyle etkileşiminin artması şeklindeyken diğer bir sonucu da bu etkileşimin sonucunda matematikte birtakım değişiklikler teklif eden çeşitli felsefi yaklaşımların geliştirilmesi olmuştur. Özelikle 20. yüzyılın başında bu yaklaşımlardan mantıksalcılık, biçimselcilik ve sezgicilik matematik dünyasında önemli taraftarlar toplamış ve ciddi bir matematik felsefesi literatürünün oluşmasına neden olmuştur. Okuduğunuz yüksek lisanstezi öncelikle 18 ve 19. yüzyılda gerçekleşen ve matematiğin temelleri sorununun büyümesine neden olan önemli gelişmeleri tartışıp ardından biçimselci ve sezgici matematik felsefelerinin matematiğin temelleri sorununa dair yaklaşımlarını açık kılacak şekilde yapılandırmıştır. Matematiğin temelleri tartışması sürerken arka planda David Hilbert ile L.E.J. Brouwer'in tartışmaları dönemin siyasi atmosferinden etkilenmiştir. Siyasi bir krize dönüşen bu tartışmanın matematiğin temelleri tartışmasına doğrudan etkisi ayrıca ortaya konulacaktır.
Özet (Çeviri)
Against the applied mathematics tendency, which was effective in mathematics until the 19th century, the abstract (pure) mathematics tendency gained strength towards the end of the 19th century. Again, since the end of the 19th century, the world of mathematics felt the need to find a solid foundation that would save the basic concepts and principles of mathematics from uncertainty, clear them from contradictions, and prevent possible philosophical discussions and intra-scientific debates that may arise in the future. This requirement has generated heated debate in the mathematical community. One of the results of these discussions, was the increase in the intrection of the mathematical community with philosophy and another results wasthe development of various philosophical approaches that offer a number of changes in mathematics as a result of this interection. Especially at the beginning of the 20th century, logicism, formalism and intuitionism, among these approaches, gathered important supporters in the world of mathematics and led to the formation of a serious literature on philosophy of mathematics Your master's thesis first discussed the important developments that took place in the 18th and 19th centuries and that led to the growth of the problem of the foundations of mathematics, and then structured it in a way that makes clear the approaches of formalist and intuitionist philosophies of mathematics to the problem of foundations of mathematics. While the debate on the foundations of mathematics continued, the debates of David Hilbert and L.E.J. Brouwer in the background were influenced by the political atmosphere of the period. The direct impact of this debate, which has turned into a political crisis, on the debate on the foundations of mathematics will also be revealed.
Benzer Tezler
- Yang-baxter denkleminin küme-teorik çözümleri üzerine
On set-theoretical solutions of yang-baxter equations
AKIN TARMAN
- Genelleştirilmiş nötrosofik beşli sayıların matematiksel yapısının operatör ve uzaklık fonksiyonlarıyla genişletilmesi: teorik ve uygulamalı bir çalışma
Extension of the mathematcal structure of generalized neutrosophic quintuple numbers wth operators and di̇stance functions: a theoretical and applied study
KÜBRA DOĞAN
- Küme dizilerinin ideal yakınsaklığı
Ideal convergence of sequence of sets
BURCU İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MatematikMersin ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KÜÇÜKASLAN
- Double Hausdorff summability method
Double Hausdorff toplanabilme metodu
RABİA SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Matematikİstanbul Ticaret ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDULLAH ŞEVLİ
- Bazı türden diferansiyel denklemlerde kararlılık ve periyodik çözümlerin varlığı
On the stability and existence of periodic solutions a class of differantial equations
EMEL BİÇER