The relationship between organizational culture and delay in construction projects: Case study of Turkey and Serbia
Örgüt kültürü ile inşaat projelerindeki gecikme arasındaki ilişki: Türkiye ve Sırbistan üzerine bir araştırma
- Tez No: 741244
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ATİLLA DAMCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı İşletmesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
İnşaat projelerinde çok yaygın olarak görülen gecikmeler, üretkenlik kaybına, maliyet aşımlarına, proje tarafları arasında anlaşmazlıklara ve hatta proje fesihlerine sebep olabilir. Literatürdeki araştırmalara göre birçok faktör inşaat projelerinde gecikmelere neden olabilmektedir. Örgüt kültürünün inşaat projelerinde gecikmelere neden olan faktörlerden biri olabileceği kısıtlı sayıda çalışmada belirtilmiştir. Ancak, literatürde bulunan kısıtlı sayıdaki mevcut çalışmaların geliştirilebilmesi için, farklı ülkelerde örgüt kültürü ile inşaat projelerinde gecikmeler arasındaki ilişkinin incelenmesine ihtiyaç vardır. Bu tez çalışmasının amacı, inşaat şirketlerindeki planlama departmanlarının örgüt kültürü ile inşaat projelerindeki gecikmeler arasındaki ilişkiyi Türkiye ve Sırbistan kapsamında araştırmaktır. Bu amaca ulaşmak için üç bölümden oluşan bir anket düzenlenmiştir. Birinci bölümde ankete katılanların genel özelliklerini belirlemeye yönelik sorular bulunmaktadır. İkinci bölümde, Cameron ve Quinn'nin“Rekabetçi Değerler Modeli”nin ölçekleri olan OCAI (Organizational Culture Assessment Instrument) ve CVOEI (Competing Values Organizational Effectiveness Instrument) birleştirilerek ilgili inşaat firmasının planlama departmanın örgüt kültürünün belirlenmesine ve üçüncü bölümde ise tamamladıkları son projede yaşanan gecikmeye ilişkin sorular bulunmaktadır. Türkçe ve Sırpça dillerinde hazırlanan anket toplamda 30 sorudan oluşmaktadır. Söz konusu anket profesyonellere e-posta ve profesyonel sosyal medya (Linkedin) aracılığıyla dağıtılmıştır. Anket katılımcılarının, hedeflenen kategorideki firmaların projelerinin planlanmasından sorumlu kişiler olması hedeflenmiştir. Hedeflenen kategoriler, Türkiye'deki anket çalışması için ENR global (2021) listesinde yer alan şirketler ve Sırbistan'daki anket çalışması için yüklenici şirketlerdir. Toplanan veriler istatiksel analiz ile değerlendirilmiştir. Türkiye ile Sırbistan arasında anlamlı bir fark olmadığına dair yapılandırılan sıfır hipotezinin doğruluğunun testi için çalışmada parametrik olmayan bir test olan Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar için baskın kültür türü, kültürel uyum, örgütsel etkililik ve planlama performansı açısından değerlendirmeler yapılmıştır. Örgüt kültürü türleri açısından, her iki ülkenin aynı örgüt kültürü türüne sahip olduğunu varsayan sıfır hipotezi reddedilmiştir. Anket sonuçları, Türk planlama departmanlarında klan kültürünün, Sırp planlama departmanlarında ise hiyerarşi kültürünün baskın olduğunu ortaya koymuştur. Bulunan baskın kültür tipleri daha önce yapılmış olan çalışmaların bulgularıyla uyuşmaktadır. Daha önceki çalışmalarda Türk inşaat firmalarında klan ve hiyerarşi kültürlerinin baskınlığı tespit edilmişken, Sırp firmalarda hiyerarşi kültürünün baskın olduğu görülmüştür. Ayrıca, Türk ve Sırp inşaat şirketlerinde baskın ya da çekinik olarak görülen klan ve adhokrasi örgüt kültürleri açısından, Mann-Whithey U testinin bulgularına göre, istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardır. Çalışmanın bulguları kültürel uyum açısından incelendiğinde, hem Türk hem de Sırp planlama departmanlarının genel kültür türleri, kültürel boyutlar açısından benzer bir yapı göstermemektedir. Söz konusu bulgu, organizasyonlarda uyum ile ilgili problemler olabileceğini göstermektedir. Türk planlama departmanlarında, baskın kültür tipinin (klan) aksine, baskın karakter ve örgütsel bağ profilleri, pazar kültürünün yaygınlığını göstermektedir. Sırp planlama departmanlarında, baskın kültür tipinin (hiyerarşi) aksine, örgütsel bağ profili, pazar kültürünün yaygınlığını göstermektedir. Fakat iki ülke karşılaştırıldığında Sırp inşaat şirketlerinin planlama departmanlarındaki kültürel uyumun, Türk inşaat şirketlerinin planlama departmanlarınaki kültürel uyuma kıyasla daha iyi seviyede olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan organizasyonlarda baskın kültür tipinin oranının, diğer kültür tiplerinin oranlarından cok farklı olmaması, iki ülkede de görülen söz konusu uyumsuzluğun nedeni olabilir. Örgütsel etkililik açısından, her iki ülkenin de aynı örgütsel etkililiğe sahip olduğunu varsayan sıfır hipotezi, hedef açıklama, yön ve kararlılık özelliği dışında doğrulanmıştır. Çünkü anket sonuçları, Türk inşaat şirketlerinin pazar kültürüne ait bu özelliği puanlandırmasının, Sırp inşaat şirketlerinden istatistiksel olarak anlamlı derecede farklı olduğunu göstermektedir. Türk şirketlerindeki planlama süreçlerinde, konuların tanımlanması, seçeneklerin ve hedeflerin belirlenmesi, rol ve sorumlulukların tanımlanması, kural ve düzenlemelerin oluşturulması ve direktiflerin ortaya konması gibi aşamaların daha önemli görüldüğü söylenebilir. Planlama performansı açısından, anketin bulguları, ankete katılan Sırp inşaat şirketlerinin inşaat projelerinde, ankete katılan Türk inşaat şirketlerine göre daha az gecikmeyle karşılaştığını göstermektedir. Diğer bir ifadeyle, baskın hiyerarşi kültürüne sahip Sırp inşaat şirketlerinin, baskın klan kültürüne sahip Türk inşaat şirketlerine göre daha iyi bir planlama performansına sahip olabileceği tespit edilmiştir. Gerçekleşen proje gecikmelerindeki mal sahibinin etkisinin gecikme süresine göre oranı incelendiğinde, gecikmelerin büyük bir yüzdesinin ankete katılan Türk inşaat şirketlerinin projelerinde mal sahibinden, Sırp inşaat şirketlerinin projelerinde ise inşaat şirketlerinin kendisinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Ek olarak, bu çalışmanın bulguları, daha önce Amerikan ve Hint inşaat firmalarının planlama departmanlarına yapılan anketten elde edilen bulgularla karşılaştırılmıştır. Daha önce yapılmış olan araştırmaya göre, klan kültürü tipine sahip Amerikan şirketlerinin planlama performansının, pazar kültürüne sahip Hint şirketlerin planlama performansına göre daha iyi olduğu tespit edilmiştir. İki çalışmanın bulguları karşılaştırıldığında, ankete katılan Amerikan ve Türk inşaat firmalarında klan kültürü hakim olmasına rağmen, ankete katılan Amerikan şirketlerinin planlama performansının, ankete katılan Türk şirketlerinden daha iyi olduğu gözlemlenmiştir. Bu farklılığın sebepleri, ankete katılan Amerikan şirketlerinde klan kültürünün daha baskın (güçlü) olarak görülmesi ve/veya kültürel uyumun olması ve/veya mal sahibi kaynaklı gecikmelerin oranının daha düşük olması olabilir (Türk şirketlerinin mal sahibi kaynaklı gecikmelerinin oranı Amerikan şirketlere göre daha yüksektir). Ayrıca dört farklı ülkeden elde edilen bulgular birlikte değerlendirildiğinde baskın olarak klan ve hiyerarşi kültürüne sahip inşaat firmalarının, baskın olarak market kültürüne sahip firmalara kıyasla daha iyi bir performans gösterebileceği tespit edilmiştir. Bu çalışmanın temel katkısı, inşaat sektöründeki örgüt kültürü ile inşaat projelerindeki gecikmeler arasındaki ilişkiyi Türk ve Sırp inşaat şirketlerinin planlama departmanları bağlamında incelemesidir. Elde edilen verilerle yapılan istatistiksel analiz sonucunda, inşaat firmalarının örgüt kültürü ile inşaat projelerinde yaşanan gecikmelerin arasında bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Literatürde proje gecikmesinin nedenlerine dair yapılan çalışmaların çok azında kültürel nedenler bir faktör olarak ele alınmıştır. Farklı ülkelerde yürütülen çalışmaların örgüt kültürü ile gecikme arasındaki ilişkinin varlığına ait bulguları, bu çalışmanın bulguları ile desteklenmiştir. Örgütsel kültür ile gecikme arasındaki ilişkinin farkındalığı ile firma içinde iyileştirilen zayıf yönler ile geliştirilen kültür, projelerde karşılaşılacak gecikmeleri azaltmaya yardımcı olabilir.
Özet (Çeviri)
Delays are very common in construction projects, which in turn may lead to productivity loss, cost overruns, disputes between project participants and contract termination. Recent research has shown that numerous factors may cause delays in construction projects. Even though the current literature also reveals that organizational culture may be one of the factors that cause delays in construction projects, there is still a need to extend the existing research on the relationship between organizational culture and delay in construction projects by investigating it in different countries. For this purpose, this study aims to investigate the relationship between the organizational culture of planning departments in construction companies and delays in construction projects in Turkey and Serbia. To achieve this objective, a questionnaire was designed to collect information about the organizational culture of planning departments in Turkish and Serbian construction companies and the amount of delay experienced in their projects. The first part of the questionnaire records information about the characteristics of the respondents. In the second part, the respondents were asked about the characteristics of their organizational culture via using the Competing Values Framework's instruments (Organizational Culture Assessment Instrument and Competing Values Organizational Effectiveness Instrument) and in the third section, were asked about the amount of delay experienced in the last construction project completed by them. The questionnaire was administered to the construction companies in Turkey and Serbia. Statistical analysis was performed on the collected data to discuss the differences in the dimensions of organizational culture of planning departments in Turkish and Serbian construction companies. The findings of this study reveal that the planning departments of Turkish construction companies are dominated by clan culture, while those in Serbia are dominated by hierarchy culture. In terms of cultural congruence, it was observed that the plots of the core dimensions of culture in planning departments of Turkish and Serbian construction companies do not show a uniform pattern, which points to the absence of a congruent culture in those organizations. When one considers the organizational effectiveness of the planning departments of Turkish and Serbian construction companies, the findings suggest that there is a difference in the perception of goal clarification, direction and decisiveness. According to the findings of this study, responding Turkish construction companies experienced more delay in their projects than responding Serbian construction companies did. Exploring this relationship between organizational culture and delay may support construction companies in developing an organizational culture that may help to prevent delays.
Benzer Tezler
- İnşaat sektöründe ekip çalışması
Başlık çevirisi yok
TUĞBA GÖKÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Yapım Yönetimi Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA HEYECAN GİRİTLİ
- Yüklenici inşaat firmalarında kullanılan uyuşmazlık çözüm yolları ve çatışma yönetim stratejileri
Alternative dispute resolution methods and conflict management strategies in construction companies
GÖKÇE DENİZ GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRAH ACAR
- Partnering: Applicability in the Turkish construction sector
'Partnering' kavramının Türk inşaat sektöründe uygulanabilirliği
SEVDA BAYRAMOĞLU
- 'Kimsenin Müslüman Kadınları' Müslüman kadınların alternatif medya platformları aracılığıyla karşı kamusal alan oluşturmaları: Türkiye ve Almanya örneği
'Nobody's Muslim Women' construction of Muslim women's counter public sphere through alternative media platforms: The case of Turkey and Germany'
SÜMEYRA SOYDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Mimarlıkta otantiklik teknolojileri kartografisi: Teknik aracılar, özneleşmeler ve mimarlık kültürü
A cartography for technologies of authenticity in architecture: Technical media, subject and the culture of architecture
HÜSEYİN FURKAN BALCI
