Berlin Devlet Kütüphanesi (Staatsbibliothek zu Berlin) Ms.or.oct. 3744 numaralı şiir mecmû'ası (Vr. 192b-236a) (İnceleme-transkripsiyonlu metin-dil içi çeviri)
Berlin State Library (Staatsbibliothek zu Berlin) Ms.or.oct. 3744 numbered poetry magazine (Poetry 'mecmû'a') (Leafs 192b-236a) (Examination-text with transcription-intralingual translation)
- Tez No: 742843
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜZEYİR ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Berlin Devlet Kütüphanesi, Staatsbibliothek zu Berlin, Ms. or. oct. 3744, mecmua, mecmû'a, adnî, ahmedî, ahmed paşa, kadı burhaneddin, redif, kafiye, aruz, nazîre, mecmuaların tasnifi, hadarîlik, beşerî aşk, gazel, kaside, yazma, 14. yy, 15. yy, corpus, journal, magazine, Berlin State Library, Staatsbibliothek zu Berlin, Ms. or. oct. 3744, qasida, ode, manuscript, ghazel, divan, ottoman poetry, 14th century, 15th century, classification of magazines, rhyme, prosody, love, Ahmedi, Ahmed Pasha, Qadi Burhan al-Din, Mahmud Pasha
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Arapça“cem'”kelimesinden türemiş olan mecmû'a“derlenmiş, toplanmış”demektir. Birden çok eserin bir araya toplanmasıyla oluşan mecmû'alar Türk edebiyatı açısından da büyük önem taşır. Mecmû'aların tarihi, hadis yazımının başlamasına dayanır. Mecmû'alar, içinde çeşitli türlerden eserler ihtiva edebilir. Mecmû'alar, derlenen eserlerin türlerine, konularına, nazım şekillerine vs. göre tasnif edilmiştir. Konularına göre tasnif edilen ilk mecmû'alar Arap edebiyatına aittir. Türk edebiyatında birçok araştırmacı mecmû'aların tasnifi konusunda çalışmış, bunlara tezimizin birinci bölümünde yer verilmiştir. Klâsik Türk edebiyatının araştırma alanına başta şiir mecmû'aları, nazîre mecmû'aları olmak üzere çeşitli mecmû'alar (risâle, münşe'ât, mu'ammâ...) girmektedir. Edebiyat alanına giren mecmû'alar, dönemin edebî zeminini yansıtan antolojik defterler olarak nitelendirilebilir. Onların bu yönüyle, mecmû'alar üzerinde yapılacak incelemeler ve metin neşri çalışmaları edebiyat tarihimiz açısından elzemdir. Bu tezin konusu, Berlin Devlet Kütüphanesi (Staatsbibliothek zu Berlin), Prusya Kültürel Mirası Koleksiyonu'nda (Preußischer Kulturbesitz) kayıtlı, Ms. or. oct. 3744 numaralı şiir mecmû'asının 192b-236a varaklarıdır. Mecmû'anın önceki varakları çeşitli çalışmalar yoluyla neşredilmiş olup bunlar da nüsha tavsifi bölümünde belirtilmiştir. İlgili varaklar transkripsiyon alfabesine aktarılmış ve dil içi çevirisi yapılmıştır. Daha sonra 192b-236a varakları biçimsel olarak ve içerik açısından incelenmiştir. Mecmû'ada; Kadı Burhâneddin, Ahmedî, 'Adnî ve Ahmed Paşa'nın şiirleri mevcuttur. Mecmû'a, nazım şekillerinden gazel, kaside, terkib-bend ve müfred içermektedir. Şiirler büyük ölçüde gazelden oluşmaktadır. Bunların da büyük bölümü beşerî aşkı ele alan şiirlerdir. Çoğunlukla sevgilinin güzelliklerinden dem vurulur. Bunun haricinde tasavvufî nitelikli bir şiir ile medhiyeler de eserde mevcuttur. Eserde müfred biçiminde yazılmış üç mu'ammâ vardır. Toplam 44 şiir içeren bu eserde 4 bahirde 13 vezin kullanılmıştır. 192b-236a varakları arasında şiirleri bulunan şairler, 14. ve 15. yüzyıllarda yaşamışlardır.
Özet (Çeviri)
“Mecmû'a”is a literary genre in Ottoman literature/Classical Turkish literature/Old Turkish literature. It's possible to name“mecmû'a”s as magazine or corpus and might be journal.“Mecmû'a”means“anthologized, gathered, compiled”. That word derives from“cem'”which is Arabic. They consists of more than one writing which are anthologized. History of“mecmû'a”s begin with writing of hadiths. They have prominent significance for Turkish literature.“Mecmû'a”s represent literary ground of the time which they were written.“Mecmû'a”s can be classified as regarding their subject, genres et cetera. Many researchers had studied to classification, in Turkish literature. In Turkish literature, especially“mecmû'a”s of poem (mecmû'a-yı eş'âr/ mecmû'atü'l-eş'âr) were interested in by researchers. Subject of this dissertation is the leafs 192b-236a of a manuscript“mecmû'a”registered Berlin State Library, Ms. or. oct. 3744. The former leafs were published via different studies as an article or a book. Leafs which are introduced by that dissertation were written via transcription alphabet. And then, the“mecmû'a”was examined. It has been studied mainly in 3 chapter. In the first chapter,“mecmû'a”in general and its historical progress, then classification of“mecmû'a”s were clarified. In the second chapter, our“mecmû'a”has introduced. Then, number of poems, number of poets, lives of poets, genres, prosody types which used in that“mecmû'a”, et cetera were examined. Lastly, in the text with transcription chapter, poems have written via transcription alphabet. Then, intralingual translation was written. Facsimile of the“mecmû'a”was added to end of the dissertation text. Ahmedi (Ahmedī), Ahmed Paşa (Ahmed Pasha), Kadı Burhaneddin (Qadi Burhan al-Din) and 'Adni (Mahmud Pasha) are the poets that took place in that“mecmû'a”. It is seen that poems were mostly love ghazels. Additionally, poems were written in 14th and 15th centuries.
Benzer Tezler
- Üsküdarlı Aşkî'nin Delîlü's-Sâlikîn adlı eseri (İnceleme/Transkripsiyonlu metin)
Üsküdarlı Aşkî's Delîlü's-Sâlikîn (Analyze/Transcription text)
MERAL NAYMAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN ÇAKIR
- Berlin Kur'an yazması ve metin tahlili - neşri
Berlin Qur'anic manuscript and its textual analysis - publication
ELİF BEHNAN KARABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN MAŞALI
- Pétervárad 1694. Évi Török Ostroma Nyugati és Oszmán Források Alapján
Doğu ve batı kaynakları temelinde Osmanlıların 1694 petrovaradin kuşatması
HÜSEYİN ŞEVKET ÇAĞATAY ÇAPRAZ
- Berlin Devlet Kütüphanesi Doğu El Yazmaları Koleksiyonu Oct. 3058 Numaralı şiir mecmuası (Metin-inceleme-mecmuaların sistematik tasnifi projesi'ne (MESTAP) göre tasnifi)
Başlık çevirisi yok
HALİL İBRAHİM ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUSRET GEDİK
