Bilgi ifşası (Whistleblowing) davranışı ile örgütsel sessizlik davranışı arasındaki ilişki: Bir kamu üniversitesi örneği
The relationship between whistleblowing behavior and organizational silence behavior: A case study at a public universty
- Tez No: 742892
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL GÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, İşletme, Education and Training, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Etik, Bilgi İfşası, Örgütsel Sessizlik, Ethics, Information Disclosure, Organizational Silence
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Munzur Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bilgi ifşası (whistleblowing) bir örgütte yaşanan etik dışı davranış ve olayların ortaya çıkarılması olarak tanımlanabilir. Örgütler, işletmeler ve bireyler arasında son yıllarda gerek ekonomik gerek pretsij gerekse de sosyal anlamda rekabet gittikçe artan bir konu haline gelmiştir. Hal böyle iken kazanç ya da menfaat sağlamak adına ne yazık ki bireyler arasında ve örgütlerde etik kurallara uymayan davranışların görülmesi sıkça görülmektedir. Toplumun, örgütlerin ve bireylerin zarar görmesi muhtemel olan yaşanılan bu durumları engellemek için kimi yöneticiler bilgi ifşasına önem vermekte, kimi yöneticiler ise olayın daha da büyük zararlar doğuracağı düşüncesi ile olayı örtbas etmek istemektedir. Örgütler için durum böyle iken bireyler için ise tamamen gönüllülük esasına dayanan, barındırdığı riskler nedeni ile tehlikeli görünen ancak vicdani ve erdemli bir davranış olarak görülmektedir. Bu çalışmada, Munzur Üniversitesi çalışanlarının bilgi ifşası(whistleblowing) davranışı ile örgütsel sessizlik davranışı arasındaki ilişkileri incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Munzur Üniversitesi'nde 78'i akademik personel, 94'ü idari personel, 25'i güvenlik personeli ve 26'sı temizlik personeli olmak üzere 223 kişiye 2 farklı ölçekten oluşan bir anket uygulandı. Belirlenen 11 hipotez için SPSS programından faydalanarak anket sonuçlarında regresyon, korelasyon ve ANOVA ve t testleri analizleri yapıldı. Araştırmanın sonucunda, yapılan farklılık testlerine göre, çalışanların İfşa (Whistleblowing) düzeyleri; cinsiyete, yaşa, medeni duruma ve çalışma yılına göre anlamlı farklılıklar göstermediği, cinsiyet, yaş, medeni durum ve çalışma yılı açısından sessizlik ve ifşa algıları birbirine benzer olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Yine çalışmaya katılanlar idari görev, eğitim durumu ve gelir durumu bakımından incelenmiş bilgi ifşasının alt boyutları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır. Öte yandan içsel whistleblowing ile savunma amaçlı sessizlik ve örgüt yararına sessizlik boyutları arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu; dışsal whistleblowing boyutunun örgütsel sessizlik alt boyutlarından kabul edilmiş sessizlik ile arasında negatif ancak örgüt yararına sessizlik boyutları arasında ise pozitif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır. Bilgi İfşası alt boyutlarından kayıtsız/nötr kalmak boyutunun kabul edilmiş sessizlik boyutu ile negatif, savunma amaçlı sessizlik boyutu ile negatif ve örgüt yararına sessizlik boyutları arasında ise pozitif yönlü ilişki olduğu saptanmıştır. son olarak örgütsel sessizlik alt boyutlarından kabul edilmiş sessizlik boyutunun dışsal whistleblowing düzeyini etkilediği yine savunma amaçlı sessizlik ve örgüt yararına sessizlik boyutlarının kayıtsız/nötr kalmak düzeyini etkilediği de ortaya çıkan sonuçlar olmuştur.
Özet (Çeviri)
Whistleblowing can be defined as the disclosure of unethical behavior and events occurring in an organization. In recent years, competition between organizations, enterprises and individuals, both economically and socially, has become an increasing issue. Unfortunately, it is common to see behaviors among individuals and organizations that do not comply with the codes of conduct in order to gain or benefit from the present situation. In order to prevent these situations, which are likely to cause harm to society, organizations and individuals, some managers attach importance to the disclosure of information, and some managers want to cover up the incident with the belief that the incident will cause even greater damage. While this is the case for organizations, for individuals it is seen as a conscientious and virtuous behavior bases entirely on volunteerism and seems dangerous due to the risks it poses. In this study, the relationship between whistleblowing behavior and organizational silence behavior of Munzur University employees is examined. For this purpose, a questionnaire consisting of 2 different scales was applied to 223 people, 78 of whom were academic staff, 94 of whom were administrative staff, 25 of whom were security staff and 26 of whom were cleaning staff, at Munzur University. Using the SPSS program for the 11 hypotheses identified, regression, correlation and ANOVA and t-tests analyses were performed on the survey results. As a result of the research, according to the discrimation tests, it was found that the Whistleblowing levels of employees did not show significant differences according to gender, age, marital status and working year; and the perceptions of silence and disclosure were similar in terms of gender, age, marital status and working year. When participants were examined in terms of administrative duties, educational status and income status, significant differences were found among the sub-dimensions of information disclosure. On the other hand, a negative relationship between the dimensions of silence for the benefit of the organization/ defensive silence and internal whistleblowing; between external whistleblowing and silence accepted as a sub-dimension of organizational silence; a positive relationship between externail whistleblowing and silence for the benefit of the organization have been ascertained.It has been determined that one of the subdimensions of informaton disclosure which is staying neutral has negative relationship with accepted silence and defensive silence; it has a positive relationship with silence for the benefit of the organization.. Finally, results show that the accepted silence dimension from the organizational silence sub-dimensions affects the external whistleblowing level and that the defensive silence and silence for the benefit of the organization affect the level of staying neutral.
Benzer Tezler
- Etik liderlik davranışının çalışanların bilgi ifşası (Whıstleblowıng) niyetine etkisi ve örgütsel adaletin aracılık rolü: Kamu çalışanları üzerine bir araştırma
The effect of ethical leadership behavior on whistleblowing and the intermediate role of organizational justice: A research on public
DENİZ YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL EROL
- Otantik liderliğin bilgi ifşası (whistleblowing) üzerine etkisi: Aydın ilinde bir araştırma
The effect of authentic leadership on whistleblowing: A study in Aydın province
PERİHAN YENİAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT BAY
- Kişilik özelliklerinin politik davranış ve bilgi ifşası üzerine etkisinde algılanan etik iş ikliminin rolü: Malatya sağlık sektörü araştırması
The role of the perceived ethical business climate in the effect of personality traits on political behavior and whistleblowing: Malatya health sector research
BURCU BATGA
- Otantik liderliğin olumsuz durumların ifşasına etkisi: Otomotiv sektörü çalışanları üzerine bir araştırma
The effect of authentic leadership on the disclosure of negative cases: A research on the employees of the automotive sector
CİHAN YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL GÖK
- Kamu yönetiminde yasa/etik dışı davranışların önlenmesinde 'ifşa' mekanizması: Bir model önerisi
'Whistleblowing' mechanism to prevent wrongdoings in public administration: A model proposal
NAZLI NALCI ARIBAŞ
Doktora
Türkçe
2017
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMA KARATEPE