Afyonkarahisar, Sivrihisar ve Antalya'da bulunan XIII.yüzyıl dönemi cami kıblelerinin irdelenmesi
Examination of the mosque qibles of the XIII century in Afyonkarahisar Sivrihisar and Antalya
- Tez No: 743124
- Danışmanlar: PROF. DR. TAMER BAYBURA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ölçme Tekniği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Camilerin kıble doğrultularının araştırılması günümüzde önem kazanmaktadır. Bu tez çalışmasında kıble açılarında anormal farklılıklar bulunan Afyonkarahisar Ulu Cami, Sivrihisar Ulu Cami ve Antalya Yivli Minare Camileri tez konusunu oluşturmuştur. Farklılığın sebebini açıklayabilmek adına camileri inşa eden kişilerin kullanmış olabilecekleri İslam'ın ortaya çıkışından günümüze kadar kullanılmış olan tarihsel kıble belirleme yöntemleri araştırılmış ve mevcut farklılığın sebebi olup olamayacağı değerlendirilmiştir. Bu tarihi yöntemler içerisinde zamanın bilimsel çalışmaları olan matematiksel yöntemlerin ihtiyaç duyacağı eski coğrafi veriler ve bu verilerin elde edilme yöntemleri araştırılarak cami kıblelerindeki farklılık ile ilişkisi değerlendirilmiştir. Bu kapsamda en eski olarak Batlamyus'un coğrafi verilerine kadar ulaşılmıştır. 17 caminin kıble araştırması yapılmış ve camilerin bulunduğu şehirlerde bilinen ve uygulanmış olan tarihsel kıble yönleri ortaya çıkartılmıştır. Camilerin kıble doğrultularında mevcut olan anormal farklılığın sebebini araştırmak için levha tektoniğinin kıble doğrultusuna etkisi, revizyonist iddiaların değerlendirilmesi, camilerin inşaları sırasında pusula kullanımı ve pusula sapmasının etkisi, usturlap ve aletsel yöntemlerin hataya sebep olabilme ihtimalleri değerlendirilmiş. Camilerin inşa tarihlerinde mevcut olan pusula sapma değerleri CALS3K.4 modeli kullanılarak elde edilmiştir. Sözü geçen ihtimallerin hiçbiri mevcut farklılığın sebebi olamayacağı ortaya çıkartılmıştır. Afyonkarahisar Ulu Cami, Sivrihisar Ulu Cami ve Antalya Yivli Minare Camilerinin gerek yönelim gerek plan bakımından Pessinus Roma tapınağı kalıntısı ile benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmalar neticesi söz konusu benzerliği gösteren ve tapınak veya kilise geçmişi olan birçok cami olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Researching the qibla directions of mosques is gaining importance today. In this thesis study, Afyonkarahisar Ulu Mosque, Sivrihisar Ulu Mosque and Antalya Yivli Minare Mosques, which have abnormal differences in qibla angles, constituted the thesis subject. In order to explain the reason for the difference, the historical qibla determination methods that have been used since the emergence of Islam, which may have been used by the people who built the mosques, were investigated and it was evaluated whether they could be the reason for the existing difference. Among these historical methods, the old geographical data that mathematical methods, which are scientific studies of the time, will need and the methods of obtaining these data, were investigated and their relationship with the difference in mosque qiblas was evaluated. In this context, the oldest geographical data of Ptolemy have been reached. The qibla survey of 17 mosques was carried out and the historical qibla directions known and applied in the cities where the mosques are located were revealed. In order to investigate the reason for the abnormal difference in the qibla directions of mosques, the effect of plate tectonics on the qibla direction, the evaluation of revisionist claims, the use of compass and the effect of compass deviation during the construction of mosques, the possibility of astrolabe and instrumental methods to cause errors were evaluated. The compass deviation values available at the construction dates of the mosques were obtained using the CALS3K.4 model. It has been revealed that none of the aforementioned possibilities can be the reason for the existing difference. It has been determined that Afyonkarahisar Ulu Mosque, Sivrihisar Ulu Mosque and Antalya Yivli Minare Mosques are similar to the Pessinus Roman temple ruins in terms of both orientation and plan. As a result of the research, it has been determined that there are many mosques with a temple or church history that show the aforementioned similarity.
Benzer Tezler
- Ankara-İzmir yüksek hızlı tren hattının Afyonkarahisar-Sivrihisar kesiminde karayolu trafik güvenliğine etkisinin araştırılması
Investigation of effect of Ankara-Izmir high speed railway line to traffic safety between Afyonkarahisar and Sivrihisar section
EMRE UYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
UlaşımAfyon Kocatepe Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AKBULUT
- Mimari miras unsurlarının dijital zanaatı: 13. yy. Selçuklu Dönemi Camilerinin ahşap sütunları
Digital craft of architectural heritage elements: Wooden pillars of 13th century Seljuk Mosques
BAVER BEKİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
DOÇ. DR. ORKAN ZEYNEL GÜZELCİ
- Koruyucu amaçlı sathi kaplamaların performansına etki eden parametrelerin incelenmesi
Investigation of parameters that effect preventive chip seal performance
BEKİR AKTAŞ
Doktora
Türkçe
2012
UlaşımSüleyman Demirel Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KARAŞAHİN
- Eskişehir'de çevre sorunları
Environment problems of Eskişehir
ERAY BALTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YİĞİTBAŞIOĞLU
- Afyonkarahisar'ın ilçelerinin iklim özelliklerinin karşılaştırılması ve sonuçları
Comperative results of climate features of the region of Afyonkarahisar
EMİNE GÜNOK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
CoğrafyaSelçuk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ İNAN