Temel psikolojik ihtiyaçların spor tüketimi ve katılım sıklığı bakımından incelenmesi: Geçerlik ve güvenilirlik çalışması
Examining basic psychological needs in terms of sport consumption and participation frequency: A validity and reliability study
- Tez No: 743278
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGE DONUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Yönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Spor Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Bu çalışmanın amacı sportif aktivitelere katılan bireylerin temel psikolojik ihtiyaçlarının doyum ve tatminsizlik düzeyleri ile spor tüketimi ve spora/fiziksel aktivitelere katılım sıklıkları ile ilişkisinin incelenmesi ve bu doğrultuda ölçüm yapabilecek bir aracın sportif aktiviteler bağlamında Türk toplumu için uyarlanmasıdır. İki aşamadan oluşan çalışmanın birinci aşamasına Türkiye'nin çeşitli büyükşehirlerinde yaşayan ve spora/fiziksel aktiviteye aktif veya seyirci olarak katılan 192'si kadın (X̅yaş=30.64±10.02), 200'ü erkek (X̅yaş=32.01±11.04) olmak üzere toplam 392 kişi (X̅yaş=31.34±10.56) gönüllü olarak katılmıştır. İkinci aşama için çalışmaya yine, Türkiye'nin çeşitli büyükşehirlerinde yaşayan ve sportif aktivitelere etkin ya da seyirci olarak katılan 163'ü kadın (X̅yaş=31.58±10.05), 167'si erkek (X̅yaş=32.80±11.75) olmak üzere toplam 330 kişi (X̅yaş=32.20±10.94) katılmıştır. Katılımcılara kişisel bilgi formu ve iki adet veri toplama aracı verilmiştir. Bunların ilki Chen ve ark. (2015) tarafından geliştirilen,“Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve Tatminsizliği Ölçeği”(TPİDTÖ), ikincisi ise Erdeveciler, Balcı ve Elmas (2019) tarafından geliştirilen“Spor Tüketim Ölçeği”(STÖ)'dir. Verilerin analizi SPSS 24.0 ve LISREL 8.80 programları ile yapılmıştır. Ölçek yapı geçerliliğinin sınanması için birinci düzey DFA, değişkenler arasındaki farklılıkların belirlenebilmesi için MANOVA testi ile birlikte ölçekler arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca gruplararası farklılıkların belirlenebilmesi için ise Tukey testinden faydalanılmıştır. Ölçeklerin güvenilirliklerinin tespit edilebilmesi için Cronbach'ın alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Sonuç olarak, TPİDTÖ'nin altı faktörlü ölçme modeli geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Katılımcıların temel psikolojik ihtiyaçların doyum ve tatminsizlik düzeyleri ile spor tüketimi düzeyleri ve spora/fiziksel aktiviteye katılım sıklıkları ve bazı demografik değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the relationship between the satisfaction and frustration levels of the basic psychological needs of the individuals participating in sports activities, the frequency of sports consumption and participation in sports/physical activities; and in this direction, to adapt a tool that can measure for Turkish society in the context of sports activities. One hundred and ninety two female (X̅age=30.64±10.02) and 200 male (X̅age=32.01±11.04); a total of 392 (X̅age=31.34±10.56) volunteers living in various metropolitan cities of Türkiye who participate in sports/physical activities actively or as spectators participated in the first phase of this two-phased study; while 163 female (X̅age=31.58±10.05) and 167 male (X̅age=32.80±11.75); a total of 330 (X̅age=32.20±10.94) volunteers participated in the second phase. Participants were given a personal information form, along with two other data collection tools. The first of these is the“Basic Psychological Need Satisfaction and Frustration Scale”which was developed by Chen et al. (2015), the second is the“Sports Consumption Scale”which was developed by Erdeveciler, Balcı and Elmas (2019). First-level CFA for testing the construct validity of the scale, Pearson Correlation analysis to determine the relationship between the scales, MANOVA tests to determine the differences between the variables were conducted. In addition, Tukey test was used to determine the differences between groups. Finally, Cronbach's alpha internal consistency coefficient was calculated to determine the reliability of the scales. As a result, the six-factor model of the scale was found valid and reliable. Statistically significant differences were found between participants' basic psychological need satisfaction and frustration levels, sports consumption levels, frequency of participation in sports/physical activity, and certain demographic variables.
Benzer Tezler
- Bilek güreşi sporcularında temel psikolojik ihtiyaçların algılanan performans ve hedef bağlılığı üzerine etkisi
The effect of basic psychological needs on perceived performance and goal commitment in arm wrestling athletes
AHMET KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBeden Eğitimi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEN HERGÜNER
- Sporcuların temel psikolojik ihtiyaçları ile spor başarı motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between athletes' basic psychological needs and sports success motivations
OĞUZHAN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ÇAKMAK YILDIZHAN
- Taekwondo sporcularının sporda zihinsel dayanıklılık düzeyinin antrenör- sporcu ilişkisine olan etkisinde temel psikolojik ihtiyaçların aracılık rolü
The mediating role of basic psychological needs in the effect of taekwondoathletes' mental endurance level in sports on the coach-athlete relationship
HAMİDE BIKCIN ÇETİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SporAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERSAN TOLUKAN
- Yaşlı adayı ve yaşlılarda egzersiz güdülenmesi ve egzersizde temel psikolojik ihtiyaçların incelenmesi
Basic psychological needs in exercise and exercise motivation among elderly candidate and elderly people
ALEV AKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
SporKırıkkale ÜniversitesiHareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ÇAĞLAR
- Fitness egzersizi yapan bireylerde temel psikolojik ihtiyaçlar ve egzersiz bağımlılığı
Basic psychological needs and exercise addiction in individuals doing fitness exercise
FETULLAH KAŞKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporAydın Adnan Menderes ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞATAY DERECELİ