Geri Dön

Kâr Oranının Düşme Eğilimi Yasası: Türkiye örneği

Law of the Tendency of the Rate of profit to fall: The case of Turkey

  1. Tez No: 743649
  2. Yazar: HALİT GÜZELSOY
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SENEM ÇAKMAK ŞAHİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 97

Özet

Bu çalışmanın amacı, Kâr Oranının Düşme Eğilimi Yasası'nı incelemek ve Türkiye ekonomisi için kâr oranını ölçerek bu çerçevede değerlendirmektir. Bu amaçla öncelikle eğilim yasasının teorik arka planını oluşturan temel kavramlar sunulmuştur. Eğilim yasasının temeli Marx'ın emek değer kuramıdır. Buna göre kâr oranı, bölüşüm ilişkileri ve teknoloji düzeyine bağlı olarak belirlenmektedir. Zaman içerisinde rekabet dolayısıyla ekonomide oluşan ortalama kâr oranı düşme eğilimindedir. Teknik ilerleme ile verimlilik artışı sağlanıyorsa da yaratılan toplam değer kütlesi azalmaktadır. Bunun bir sonucu olarak kâr oranı, uzun vadede düşme eğiliminde olmaktadır. Eğilim yasasının tutarlılığı ve ampirik olarak gözlemlenmesi oldukça yoğun tartışmalara yol açmıştır. Tartışmalar günümüzde devam ediyor olsa da teorinin geçerliliği ve gerçeklikle uyumu Marksist iktisat literatüründe kabul görmektedir. Bu doğrultuda çeşitli gelişmiş ülke ekonomileri eğilim yasası çerçevesinde incelenmektedir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisi için kâr oranı ve kâr oranı bileşenleri hesaplanmıştır. Kârlılık hesaplamaları için gerekli olan detaylı ve uygun verilerin bulunamaması nedeniyle araştırmanın kapsadığı dönem 1972 ile 2003 yılları arasında sınırlı kalmıştır. İncelenen dönemde ekonominin bütünü için kâr oranının toplamda düşme eğiliminde olduğu belirlenmiştir. Kâr oranının bölüşüm ilişkilerini gösteren bileşeni olan kâr payı ise dönem boyunca artış eğiliminde olmuştur. Sermaye üretkenliği incelenen dönem boyunca düşme eğilimindedir. Böylelikle kârlılığın korunması temelde kâr payının yükseltilmesi sayesinde olmuştur. Bu doğrultuda ücret payının düşürülmesinin bir karşı koyucu eğilim olarak işlediği söylenebilmektedir.

Özet (Çeviri)

This study aims to examine the Law of the Tendency of the Profit Rate to fall and to evaluate the profit rate for the Turkish Economy within this framework. First of all, the basic concepts forming the theoretical background of the tendency law have been presented. The basis of the tendency law is Marx's Labor Theory of Value. Accordingly, the rate of profit is determined by distribution relations and the level of technology. Over time, the average profit rate in the economy tends to decrease due to competition. Although productivity gains are achieved with technical progress, the total mass of value created decreases. As a result of this, the rate of profit tends to fall in the long run. The consistency and the empirical observations of the tendency law have led to intense debate. The validity and reality of the theory has been endorsed by Marxist economic literature despite ongoing debates. In this direction, various developed country economies are examined within the framework of the law of tendency. In this study, profit rate and its components for the Turkish Economy have been calculated. Due to lack of detailed data for calculations, the period covered by the research was limited between 1972 and 2003. In the analyzed period, it has been determined that the profit rates are falling within the entire economy. The profit share, which is the component of the profit rate showing the distribution relations, has been on an increasing trend throughout the period. The productivity of capital tends to fall over the period under study. Thus, the preservation of profitability was mainly due to the growth of the profit share. In this direction, it can be said that the decrease in the labor share functions as a counteracting tendency.

Benzer Tezler

  1. The evolution of the theory of financialization: The case of Turkey

    Finansallaşma teorisinin evrimi: Türkiye örneği

    SİNEM BAĞÇE

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    EkonomiGalatasaray Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BURAK GÜRBÜZ

  2. Kar oranlarının düşme eğilimi: Alternatif bir kar oranı hesaplaması ile OECD ülkelerinin incelenmesi

    The tendency of the rate of profit to fall: Examining OECD countries with an alternative profit rate calculation

    VOLKAN DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    EkonomiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN SUBAŞAT

  3. Rethinking financialization through the actuality of the law to the tendency of the rate of profit to fall

    Finansallaşmayı kar oranının düşme eğilimi yasasının güncelliği ile yeniden düşünmek

    MERT MİRAÇ DÜNDAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYLİN TOPAL

    DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN

  4. Türkiye ekonomisinde sermaye birikimi, teknik değişim ve kâr oranı

    Capital accumulation, technical change and profit rate in Turkish economy

    EKİN DEĞİRMENCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonomiAnkara Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMEL MEMİŞ PARMAKSIZ

  5. Kriz teorileri ve Türkiye'de Sermaye birikimi

    Başlık çevirisi yok

    METİN ALTIOK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1992

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    DOÇ.DR. TÜLAY ARIN