Entropı tabanlı TOPSIS yöntemiyle finansal performans analizi: COVID-19 etkisinde Borsa İstanbul Kimya İlaç Petrol Lastik ve Plastik Ürünler sektörü üzerine bir uygulama
Financial performance analysis with entropy-based topsis method: An application on Borsa Istanbul Chemicals Petroleum Rubber and Plastic Products industry during the COVID-19 pandemic
- Tez No: 744026
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞATAY ORÇUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Finans Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde ortaya çıkan COVID-19, pandemi haline gelmiş ve domino etkisi göstererek birçok ekonomiyi ve sektörü etkilemiştir. Bu dönemde pandemiye karşı önlem kapsamında kimya endüstrisine daha çok gereksinim doğmuştur. Özellikle ilaç, cerrahi maske, dezenfektan, hastane malzemeleri ve ekipmanları gibi ürünlere olan yoğun talep sonucunda bu sektördeki şirketler rekor satış hacimleri bildirmişlerdir. Bu çalışmada, Borsa İstanbul'da işlem gören Kimya İlaç Petrol Lastik ve Plastik Ürünler sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin rasyo analizi yaklaşımı ile finansal performansları analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında 32 adet işletmenin 2018, 2019 ve COVID-19 pandemisinin yaşandığı 2020 dönemleri yıl sonu temel mali tablolarından elde edilen 10 adet finansal rasyo kriteri kullanılmıştır. Çalışmada kriter olarak,“cari rasyo, asit-test rasyosu, nakit rasyosu, stok devir hızı, alacak devir hızı, aktif devir hızı, finansal kaldıraç rasyosu, satış karlılığı, özsermaye karlılığı ve aktif karlılığı”ele alınmıştır. Elde edilen veriler çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden Entropi ve TOPSIS ile değerlendirilmiştir. Entropi yöntemi kullanılarak, finansal rasyoların ağırlıkları hesaplanmış ve sonrasında TOPSIS yöntemiyle birlikte işletmeler göreli önem değerleri hesaplanarak, her yılın finansal performans değerlerine göre sıralandırılmışlardır. Analiz sonucunda 2018, 2019 ve 2020 yıllarında en önemli rasyo ve en başarılı işletme sırasıyla; nakit rasyosu-SODSN, alacak devir hızı-BAGFS ve alacak devir hızı-BAGFS şeklinde gerçekleşmiştir. COVID-19 pandemisi kapsamında Borsa İstanbul Kimya İlaç Petrol Lastik ve Plastik Ürünler sektöründe, sağlık sektörü için üretim gerçekleştiren kimya işletmelerine bakıldığında, bu işletmelerin özellikle satışlarında ve karlılıklarında belirgin bir artışın yaşandığı gözlemlenmiştir. Bu işletmeler arasında özellikle 2020 yılında TOPSIS yöntemine göre en başarılı üçüncü işletme olan SEYKM, en yüksek satış ve aktif karlılığı rasyolarına, en yüksek üçüncü özsermaye karlılığına ve ayrıca en düşük üçüncü borçlanma oranına sahip olmuştur.
Özet (Çeviri)
COVID-19, which emerged in Wuhan, China in December 2019, has become a pandemic and has affected many economies and sectors by showing a domino effect. In this period, more need for the chemical industry arose as a precaution against the pandemic. As a result of the high demand for products such as pharmaceuticals, surgical masks, disinfectants, hospital supplies and equipment, companies in this sector reported record sales volumes. In this study, the financial performances of the companies operating in the Chemistry Pharmaceuticals Petroleum Rubber and Plastic Products sector traded in Borsa Istanbul were analyzed with the ratio analysis approach. Within the scope of the study, 10 financial ratio criteria were used to obtain from the year-end basic financial statements of 32 enterprises for the 2018, 2019 and 2020 periods when the COVID-19 pandemic was experienced. In the study,“current ratio, acid-test ratio, cash ratio, inventory turnover, receivables turnover, asset turnover, financial leverage ratio, sales profitability, return on equity and return on assets”were considered as criteria in the study. The data obtained was evaluated with Entropy and TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution), which are among the multi-criteria decision making (MCDM) methods. The weights of the financial ratios were calculated using the entropy method, and then the relative importance values of the enterprises were calculated with the TOPSIS method and ranked according to the financial performance values of each year. As a result of the analysis, the most important ratio and the most successful business in 2018, 2019 and 2020; cash ratio-Sodyum Sanayii A.Ş., receivables turnover-Bandırma Gubre Fabrikalari A.Ş. and receivables turnover-Bandırma Gubre Fabrikalari A.Ş. occurred as mentioned above. Within the scope of the COVID-19 pandemic, when the chemical enterprises producing for the health sector in the Borsa Istanbul Chemicals Pharmaceuticals, Petroleum, Rubber and Plastic Products sector were examined, it has been observed that there has been a significant increase in the sales and profitability of these enterprises. Seyitler Kimya A.Ş., which was the third most successful business among these companies, especially in 2020 according to the TOPSIS method, had the highest sales and return on assets ratios, the third highest return on equity and also the third lowest debt ratio.
Benzer Tezler
- Entropi tabanlı TOPSIS yöntemiyle borsa İstanbul'da işlem gören futbol kulüplerinin sportif, finansal ve finansal fair play performanslarının karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of sportive, financial and financial fair play performance of football clubs traded on borsa Istanbul with entropy based TOPSIS method
FERHAT DEMİRCİ
- Entropi tabanlı Topsıs ve Aras yöntemleri ile 2021 yılı İSO 500 şirketlerinin finansal performanslarının değerlendirilmesi
Evaluation of financial performances of 500 companies in 2021 ICI with entropy-based Topsis and Aras methods
NEBİ GEÇER
- Azerbaycan ekonomisinde petrol sektörünün yeri ve SOCAR'ın finansal performansı üzerine bir uygulama
An application on the place of the petroleum sector in the Azerbaijan economy and the financial performance of SOCAR
JAVID AHMADZADA
- İHA platform kriterlerinin Entropi ve TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of the UAV platform criteria with Entropy and TOPSIS methods
AHMET ALEMDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerMilli Savunma Üniversitesiİstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET NACİ ÜNAL
- Entropi tabanlı TOPSIS ve MAUT yöntemleri ile acil servislerde risk değerlendirme: Samsun ili örneği
Risk assessment in emergency services with Entropy-based TOPSIS and MAUT methods: Samsun province sample
SİBEL KOÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULHAMİT EŞ