Ziya Gökalp'in eğitim düşüncelerinin eğitime yansımaları üzerine bir inceleme
A study on the reflections of Ziya Gökalp's educational ideas on education
- Tez No: 744629
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA MIZIKACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Sosyoloji, Education and Training, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Ziya Gökalp'in Eğitim Anlayışı, Eğitim, Kültür-Medeniyet, Askerî Eğitim, Osmanlıda Fikir Akımları, Ziya Gökalp's Understanding of Education, Education, CultureCivilization, Military Education, Thought Schools in the Ottoman Empire
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
- Enstitü: Alparslan Savunma Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Askeri Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Askeri Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Sosyoloji, sosyal hayatın, sosyal değişmenin ve insanların sosyal davranışlarının nedenlerinin ve sonuçlarının bilimsel yollarla araştırılmasıdır. Sosyoloji, grupların, organizasyonların ve toplumların yapılarını araştırarak insanların bu yapılardaki etkileşimlerini, ailenin yapısını, örgütleri, eğitimin toplumsal hayattaki fonksiyonunu, cinsiyete dayalı iş bölümü gibi konuları ele alıp incelemektedir.1 Sosyoloji, 1789 yılında Fransız İhtilali'nden sonra Fransa'da XVII. ve XIX. Yüzyılda Avrupa'da hızla gelişen sanayi toplumlarında meydana gelen toplumsal sorunları çözmek amacıyla ortaya çıkmıştır. Sosyoloji ilk zamanlarda batı dünyasında yaşanan sorunlara karşı çözümler üreten bir bilim olarak düşünülmüş ve bu sorunları giderecek bir bilim olarak kabul edilmiştir. Sosyolojinin Osmanlı ve Türkiye'deki yeri de bundan farklı değildir. Osmanlı'da sosyoloji batılılaşmanın bir ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyoloji, Osmanlı Devleti'nin içeride ve dışarıda yaşadığı siyasi, askerî, kültürel vb. gibi pek çok olumsuzluklara veya sıkıntılara karşı devletin kurtuluş reçetesini sunacak olan bir bilim olarak görülmüştür. Ziya Gökalp de Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu sorunlardan kurtulması için sosyoloji biliminden yararlanmıştır. Gökalp, doğu ve batı düşüncelerini harmanlayarak Osmanlıyı bu bunalım sürecinden kurtarmak için hayatını adamıştır. Bu çalışmada amaç; Ziya Gökalp'in eğitim hakkındaki düşüncelerini ortaya koymaktır. Gökalp'in eğitime verdiği önemi ve eğitim hakkındaki düşüncelerinin oluşmasında etki eden etkenlerin anlaşılabilmesi için çalışmada hayatına da yer 1 Halil İbrahim Bahar, Sosyoloji (Ankara: Usak Yayınları, 2009), 3. xi verilmiştir. Ayrıca hars (kültür) ve medeniyet,2 çağdaşlaşma ile ilgili görüşleri eğitim bağlamında ele alınmıştır. Bunların yanında ilk, orta ve yükseköğretim kademelerinin mevcut durumlarını ortaya koyarak bu kademelerin gelişmesi için nelerin yapılabileceği ve nelere dikkat edilmesi gerektiği hususlarına da yer verilmiştir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ile yapılmıştır. Bu doğrultuda Gökalp'in tüm makale, şiir kitapları taranmış, bunlar arasından eğitim hakkındaki görüşlerini içeren dokümanlar çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Örneklem olarak seçilen dokümanlar listelenmiş, gruplandırılmış ve içerik analizine tâbi tutulmuştur. İçerik analizinden ortaya çıkan temalar tekrar sınıflandırılarak sonuçlara ulaşılmıştır. Yapılan analizlerde ulaşılan bulgular; Gökalp'in kültür ve medeniyet kavramlarının ayrımını eğitim ve öğretim kavramının ayrımına da yansıttığını göstermiştir; buna bağlı olarak Gökalp, toplumun ulusallaşması ve millî bilincin oluşması kapsamında millî eğitimin kurumsallaşması düşüncesini ortaya atmıştır. Bir diğer bulgu ise Gökalp'in hedeflediği mefkûre (ideal) çerçevesinde yeni bir toplum, yeni bir devlet ve yeni bir eğitim modelini öngörmüş olmasıdır. Gökalp yeni toplumsal düzen için millî eğitime amaç, görev ve değerler atfetmiştir. Gökalp'in millî eğitim etrafında şekillenecek yeni toplumda kültürel değerlerin bireylere kazandırılarak milletine ve vatanına sadık yurttaşların yetiştirilmesi görüşü öne çıkmaktadır. Eğitim ve kültürel değerlerin yeni toplumsal düzende sağlamadaki rolünün tespiti ve Gökalp'in eğitim hakkındaki görüşlerinin oluşmasında yaşadığın dönem içerisinde askerî okulların eğitim sistemi ile ilişki kurulması bu çalışmanın en önemli bulgusunu oluşturmaktadır. Sonuç olarak Gökalp'in eğitim reformu hakkında öne sürdüğü önerilerde askerî okulların eğitim sistemini örnek aldığı bulgularla ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Sociology is the study of human social relationships and institutions. Sociology's subject matter is diverse, ranging from crime to religion, from the family to the state, from the divisions of race and social class to the shared beliefs of a common culture, and from social stability to radical change in whole societies. Unifying the study of these diverse subjects of study is sociology's purpose of understanding how human action and consciousness both shape and are shaped by surrounding cultural and social structures. First studies of sociology go back to the 17th century in France after the French Revolution in 1789. It emerged in the 19th century in order to find answers to the social problems that occurred in a rapidly developing industrial societies in Europe. At first, sociology was thought of as a science that produced solutions to the problems experienced in the western world, and was accepted as a science that would produce ideas and knowledge about society and social problems. The place of sociology in the Ottoman Empire and in the Turkish Republic is not different from what happened in Europe at that time. It is a fact that sociology in the Ottoman Empire emerges as a product of westernization. According to Ziya Gökalp, sociology could be a way of thinking about the political, military and cultural disturbances of the time so that the state would have been saved. Gökalp further thought that theories of sociology and knowledge produced in the field of sociology could enlighten the way to find answers to the ongoing social problems in the Ottoman Empire. Gökalp dedicated his life to produce knowledge about the social crises of the Ottoman Empire by blending Eastern and Western thoughts. The aim of this study is to investigate Ziya Gökalp's thoughts about education. Gökalp's life is also included in the study in order to understand the importance he xiii attaches to education and the factors affecting the formation of his thoughts about education. In addition, hars (culture) and his views on civilization and modernization were discussed in the context of education. In addition to these, the current situation of primary, secondary and higher education levels is revealed and what can be done for their development and what should be paid attention to. In the study, Document analysis from qualitative research methods was used . In this direction, all of Gökalp's articles and poetry books were scanned, and among them, the documents containing the education and his opinions about him constituted the sample of the study. The documents selected as a sample were listed, grouped and subjected to content analysis. The themes emerging from the content analysis were reclassified and the results were reached. The findings reached in the analyzes; He showed that Gökalp reflected the separation of the concepts of culture and civilization to the distinction of the concept of education and training; Accordingly, Gökalp put forward the idea of institutionalizing national education within the scope of the nationalization of society and the formation of national consciousness. Another finding is that Gökalp envisaged a new society, a new state and a new educational model within the framework of the concept (ideal) he aspired to. Gökalp has assigned aims, duties and values to national education for the new social order. In the new society that will be shaped around national education in Gökalp, the idea of raising citizens loyal to their nation and homeland by bringing cultural values to individuals comes to the fore. The most important finding of this study is the determination of the role of education and cultural values in providing in the new social order and the establishment of relations with the education system of military schools during the period you lived in the formation of Gökalp's views on education. As a result, Gökalp's suggestions about education reform were revealed by the findings that military schools took the education system as an example.
Benzer Tezler
- Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu ve Hasan Âli Yücel'in eğitim ve kültür konularına dair görüşleri üzerine karşılaştırmalı bir inceleme
A comparative study on the views of Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu and Hasan Âli Yücel on education and culture issues
DUYGU KARTAL İNCEBACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiDisiplinlerarası Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL NAMAL
- Ziya Gökalp'in eğitim kuramı
Ziya Gökalp's educational theory
NEJLA DOĞAN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÜNDER
- Ziya Gökalp'in eğitim anlayışı
Ziya Gokalps perspeciveness of education
SELİM UÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. İBRAHİM ARSLANOĞLU
- Ziya Gökalp'in düşüncelerinin inkılap tarihi ders kitaplarına yansıması
Reflection of Ziya Gökalp's ideas on revolution history course books
İREM NAMLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER GÖLEN
- Ali Canip yöntem ve eğitim
Ali Canip yontem and education
EROL OGUR
Doktora
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıUludağ ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. ALEV SINAR UĞURLU