İstihbarat örgütlerinin hukuk sınırları içerisinde kalabilmesi için kontrol ve denetimi: İngiltere ve Almanya incelemeleri
Control and oversight of intelligence organizations to keep within the limits of the law: England and Germany studies
- Tez No: 745083
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DURMUŞ ERAY GÜÇLÜER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler, Public Administration, International Relations
- Anahtar Kelimeler: İstihbarat, Hukuk, Denetim, Hesapverilebilirlik, Intelligence, Law, Audit, Accountability
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İstihbarat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
İstihbarat Örgütlerinin temelde bürokratik kurumlar olduğundan hareketle, hukukta Kuvvetler Ayrılığı Kuramının istihbarat örgütlerinin kontrol ve denetimi üzerinde uygulanabilirliği bu çalışmada araştırılmıştır. İngiltere ve Almanya istihbarat örgütlerinin faaliyetleri ile hukukun sınırlarında kalabilmeleri durumları, Kuvvetler Ayrılığı ilkesince oluşturulmuş devletlerin kendi denetim mekanizmaları bağlamında incelenmiştir. Kuramsal inceleme kapsamında, yasama, yürütme ve yargı organları üzerinden istihbarat örgütlerinin denetlenme birimlerinin oluşturulması, işleyişleri, sorunları, muhtemel literatüre yansımış çözüm yöntemleri genel uygulamalar üzerinden incelenmiş, uygulamaların hesap verilebilirlik ve denetimle ilgili kavramsal olarak buluştuğu noktalar belirlenmiştir. Parlamentonun, yürütmenin kontrolünden sorumlu kabul edilirken ulusal güvenlik alanı için yürütmenin denetimde etkisinin ön plana çıktığı, en etkili denetimin ise yasama organınca oluşturulan birimlerce yerine getirilebileceği tespit edilmiştir. Geçmiş senelerde çeşitli iç veya dış etkenlerden dolayı istihbarat örgütlerine yönelik denetim mekanizmalarını yetersiz görerek yargı reformlarını gerçekleştiren İngiltere ve Almanya uygulamaları incelenmiştir. Denetim, devletin ve kurumların tarihi süreçte oluşan kültürü ile yasallığı kapsayan bir faaliyettir. Bu kapsamda her iki ülkede de kendi kültürleri ile uyumlu yasal temellere oturtulan“İstihbarat ve Güvenlik Komitesi”,“G10 Komisyonu”,“Soruşturma Yetkileri Mahkemesi”gibi yasama, yargı ve yürütme düzeylerinde, istihbarat denetleme ve kontrol teşkilleri olduğu, istihbarat örgütlerinin faaliyetleri ile hukukun sınırlarında kalabilmeleri durumları arasında denge sağlayabildikleri görülmüştür. Sonuç olarak; teknolojinin hızla gelişmesi ile istihbarat örgütlerinin yaygınlaşan terör tehditlerine karşı, iletişim vasıtalarındaki gözetimleri artmaktadır. İngiltere ve Almanya örneklerinde, örgütlerin hukukun dışına çıkmaması maksadıyla denetimlerine yönelik, yasal altyapıları gelişmeler ile orantılı olarak reforma tabi tutulmuştur. Seçilen örnek ülkelerde, kuvvetler ayrılığı kuramı kapsamında istihbarat örgütlerinin nasıl kontrol ve denetiminin yapıldığı incelenerek, uygulanabilir yöntemlerin nasıl olacağına yönelik öngörüler değerlendirilmiştir. Kısa vadeli dar çözümler yerine yasama, yürütme, yargı kuvvetlerinin entegre bir şekilde kullanılarak, siyasi etkilerden uzak kalabilecek uzun vadeli yasal temelli istihbarat örgütleri kontrol birimlerine yönelinmesi, bunların da kararlılıkla yerine getirilmesi önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Considering that the Intelligence Organizations are basically bureaucratic institutions, the applicability of the Separation of Powers Theory in law on the control and supervision of intelligence organizations has been investigated in this study. The activities of the British and German intelligence organizations and their ability to stay within the limits of the law have been examined in the context of the states' own control mechanisms established by the Separation of Powers principle. Within the scope of the theoretical analysis, the establishment of the auditing units of the intelligence organizations through the legislative, executive and judicial organs, their functioning, problems, possible solution methods reflected in the literature were examined through general applications, and the conceptual meeting points of the practices regarding accountability and auditing were determined. While the parliament is considered responsible for the control of the executive, it has been determined that the influence of the executive in the national security field comes to the forefront, and the most effective control can be carried out by the units formed by the legislature. The practices of England and Germany, which carried out judicial reforms in the past years, deeming the control mechanisms for intelligence organizations inadequate due to various internal or external factors, were examined. Audit is an activity that covers the culture and legality of the state and institutions in the historical process. In this context, in both countries, there are intelligence inspection and control organizations at the legislative, judicial and executive levels, which are built on legal foundations compatible with their own cultures, the activities of intelligence organizations and the law. It was seen that they were able to maintain a balance between being able to stay within their borders. As a result; With the rapid development of technology, the surveillance of intelligence organizations in communication tools against widespread terrorist threats is increasing. In the cases of England and Germany, the legal infrastructures for the audits of organizations have been reformed in proportion to the developments in order to ensure that organizations do not go beyond the law. In the selected sample countries, the control and supervision of intelligence organizations within the scope of the theory of separation of powers were examined and the predictions about how the applicable methods would be evaluated. Instead of short-term narrow solutions, it is important to use the legislative, executive and judicial powers in an integrated way, to turn to long-term legal-based intelligence organizations control units that can stay away from political influences, and to fulfill these with determination.
Benzer Tezler
- Yeni nesil terör örgütü: Fetullahçı terör örgütü ve Türkiye'deki paralel devlet yapılanması
New generation terror: Fighting against the Fethullahist terrorist organization and parallel state structure in Turkey
DURSUN DUYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerİstanbul Arel ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AŞKIN İNCİ SÖKMEN
- İstihbarat örgütlerinin denetlenebilirliği: Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) incelemesi
Auditability of intelligence organizations: National Intelligence Organization (MIT) review
FURKAN AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerHitit ÜniversitesiUluslararası İlişkiler ve Güvenlik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE ÇITAK
- İstihbarat örgütlerinin demokratik yönetimi ve hesap verebilirliği: Türkiye örneği
Democratic administration and accountability of intelligence agencies: The Turkish case
ALPER TAŞ
Doktora
Türkçe
2013
Kamu YönetimiPolis AkademisiGüvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ ÇOLAK
- Özel hayatın gizliliğine saygı hakkı kapsamında istihbarat faaliyetlerinin incelenmesi
Investigation of intelligence activities under the right of privacy of private life
EMRE GÜZEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukMilli Savunma Üniversitesiİstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EFSER ERDEN TÜTÜNCÜ
- Hukuk devletinden bir sapma olarak derin devlet sorunsalı
The question of deep state as a deviation from state law
ERAY GÖÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kamu YönetimiKafkas ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYDAR EFE