Banka kredi kartları
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 14543
- Danışmanlar: PROF.DR. YÜKSEL ÜLKEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1991
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
s. 68 ÖZET İnsanoğlunun topluluklar halinde yaşamaya başlamasıyla ekonomik İlişkileri de başlamış, bunun sonucunda, insanlar güven ve güç kazanacaklarına inandıkları bir mübadele aracının varlığına gerek duymuşlardır. Bunun sonucunda da para kavramı doğmuş ve zaman içinde parayı ikame eden çeşitli alternatifler yaratılmıştır. Bugün dünyada en çok rağbet gören birimlerden biri de kredi kartlarıdır. Kredi kartı nakit para verilmeksizin, mal ve hizmetin satın alınmasını sağlayan bir ödeme aracı veya kısaca plastik para olarak tanımlanabilir. Bu kart sayesinde hamilinin cebinde nakit para taşımadan kartı veren banka veya kurum tarafından kendisine tanınan belirli bir limit dahilindeki krediyi kullanmak veya mevcut bir mevduat hesabından borçlandırılmak kaydıyla, harcama yapabilmesine olanak tanınmıştır. Kredi kartı tanımı itibariyle, bugün dünyada ve özellikle Türkiye'de yaygın olan tüketici kredileri içinde de yer almaktadır. Çünkü, müşterinin para ödemeden alışveriş yapması ve bilahara kendi adına parayı ödeyen bankaya ödemede bulunması, aksi takdirde, faiz çalıştırılması, kredi kartlarının tüketici kredileri içinde değerlendirilmesini gerektirmektedir. Kredi kartı kuruluşları ya bankalara dayalı olarak ya da bizzat bankalar tarafından faaliyet göstermekte olup, bu hizmet de bankacılık hizmetleri arasında yer almaktadır. Ayrıca, bankalar arasında reklam ve rekabet aracı olduğu gözönüne tutulursa, ileride Ortak Pazar ülkesi bankalarla entegrasyona girecek olan bankalarımızın bu alanda büyük aşamalar kaydetmesi gerekmektedir. Plastik kartlar olarak tanımlanan kredi kartları önceleri kart üzerine basılan kabartma sayılardan ibaretti. Sonradan manyetik bant geliştirilerek, baskılı bilgiler ayrıca banda manyetik olarak kodlandı. Bu hem güvenlik ve kontrol açısından bir gelişme oldu, hem de kartı sa dece çok kopyalı satış faturasına baskı yapan bir alet olmaktan çıkarıp, manyetik bant okunarak kartın otomatik vezne (ATM) makinaları ve satış noktası terminalleri (POS) ile okunup, elektronik para transferinde kullanılmasını getirdi. Buna paralel olarak, elektronik bilgi trans feri ve bilgisayar teknolojisi gelişti, kredi kartı prosess ve uluslararası takas işlemlerinin büyük boyutlarda yapılması böylece oldu. Kredi kartlarında karthamili, mal ve hizmetin satıcı olan işyeri ve kart veren kurum (banka) olmak üzere üç taraftan söz etmek mümkündür. Ekonomik birimler olarak tanımlaya bileceğimiz bu üçlü arasında kredi kartı sisteminin işleyişi kısaca şöyle açıklanabilir, satış belgesi karthamili taramadan imzalanır ve işyeri satış belgesini anlaşma yaptığı bankasına ibraz ederek tahsilatını yapar. İşyerine ödemeyi yapan banka ise karthamiline kartı veren bankadan satış belgesi tahsil eder ve sonuç olarak kart veren banka da karthamilinden yaptığı harcama tutarını tahsil eder. Banka kredi kartlarım genel olarak üç grupta toplamak mümkündür; Kredili, Masraf Kartı ve Borç Kartıs. 69 Bu kartların kullanımında işyerlerinin ve bankaların yapması gereken kontroller mevcuttur. Bu amaçla, kredi kartı kabul eden üye işyerlerinin ve ilgili bankaların kayıp/çalıntı veya sahte kredi kartlarının kullanımından kaynaklanan zararlarını en aza indirmek için Türkiye'de Birleşik Uyan Listesi (BUL) hazırlanmakta, ayrıca dünyada da buna benzer liste ve sistemler mevcuttur. Kart sisteminde harcama limitleri mevcut olup, bu konuda işyeri/banka tarafindan provizyon alınmaktadır. Bu sistem karthamili karoyla ödeme yaparken, ödemeyi yaptığı işyerinin anlaşmalı olduğu bankasını arayarak, bu paranın kendisine ödeneceğini teyidini sağladığı bir yoldur. Aynı zamanda, nakit para çekme makinalarından para çekerken iptal edilmiş bir kartla veya mevcut bakiyeyi aşan miktarda para çekilmesini önlemek amacıyla sistem tarafından kontrol edilmesini sağlayan bir metodtur. Banka kredi kartı kullanıcısına sağladığı kredi ve bunların tahsilat şekilleri, bugün ülkemizde ve dünyadaki diğer bankalara göre farklılık göstermektedir. Çünkü, kredi kartı verilmeye başlanıldıktan sonra artan rekabet koşulları kullanıcı lehine bir takım uygulamalar getirmişlerdir. Bankaların tahsilat işlemlerinde ; süre ve faizlerine göre çeşitli yöntemler uygu lanmaktadır. Artan rekabetin getirdiği ek giderler, kredi kartı ile ilgili karlılığı azaltmakta ve kredi kartı pazarından daha çok pay alma isteği de maliyetleri artırmaktadır. Kredi kartlarının nitelik ve niceliklerinin çeşitliliği, bankaların karlılıklarını etkilemektedir. Ancak, kartların piyasa içindeki payı bu çeşitlemenin birim maliyeti düşürmedeki etki derecesini belirleyecektir. Bu da, teknolojinin yenilenmesini, reklam faaliyetlerinin artırılmasını, personel kalitesinin artırılması gibi büyük meblağları içeren maliyet artırıcı faktörleri getirmektedir. Bu konuda günümüzde home-banking ve telemarketing uygulamaları mevcuttur. Böylece, yoğun bir pazarlama politikası büyük bankalara piyasa payım artırmada monopolleşmeye yol açmaktadır. Kart sisteminin çalışmasında mali yükün en önemli bölümü kart sahibi tarafından ödenmektedir. Bunlar, yıllık kart aidatı, kartın her kullanımında ödenen fiks bir ücret (Türkiye'de uygulanmamaktadır) vadesiz banka hesabın daki mevduatın bankaya bıraktığı gelir ve kredili kart uygulaması için bankaya ödenen faizden oluşur. Kredi kartı sisteminin bugünkü uygulamasında herkesin kredi kartı alamaması, Türkiye'deki gelir düzeyinin düşük olması gibi zorlukların ötesinde diğer bir sorunda, Türkiye'deki kredi kartı sistemin henüz yerine oturmaması ve kart kullananlar ve kart ihraç eden bankalar tarafindan tehlike arzetmesidir. Türkiye belirli bir kalkınma sürecinden geçiyor. Bu sürecin varacağı mevcut sistem içerisindeki aşamalardan birisi de Türkiye'de tüketim ekonomisinin canlandırılmasıdır. Tüketim ekonomisinin canlandırılmasında da temel araç gelişmiş batılı ülkelerde gözlendiği gibi sağlıklı bir tüketici finansman sisteminin kurulması olmalıdır.s. 70 Kredi kartı uygulaması esasen bir tüketici kredisidir. Ayrıca, kartın plastik olması ve sağladığı faydalar da yaygın olarak kullanımını teşvik etmektedir. Bu nedenle de, kart ihraç eden bankalar arasında da rekabet artmaktadır. Çünkü bankalar, mevcut talebi canlı tutarak artırmak ve etkin bir reklam kampanyası sürdürmek zorundadırlar. Bu da büyük maliyet harcamalarını gerektirmek olup, etkin reklam yapan banka da pazar payını artırmaktadır. Ancak, bankalar müşterilerini araştırmadan kredi kartı pazarlaması yap maktadır. Birçok müşteri kredi kartım kullanmamaktadır. Ayrıca, tahsil edilemeyen kredi meblağları her geçen gün artmaktadır. Ekonomik durgunluk dönemlerinde bu meblağın daha da artarak bu sektörü tehdit eder duruma gelmesi beklenebilir. Kart endüstrisi hızla hareket eden ve şekil değiştiren bir iştir. Ancak, kredi kartı kavramlarına ne ticaret hukuku yasalarında ne de mevzuatta rastlamak mümkündür. Ayrıca, her finansman işlevinde olduğu gibi kullandırılan finansmanın geri ödemesinde zorluklar olabilmektedir. Kredi riskinin firmalar açısından değerlendirilmesi gibi kişiler açısından da yapılması mümkündür. Bankalar kredi kartı sayışırım artmasıyla çok sayıda borçlu ile karşı karşıya geleceklerdir. ATM, plastik kart ve çek gibi araçlarla nakit kullanma alışkanlığını yavaş yavaş ortadan kalkacaktır. Bu nedenle, kredi kartlarıyla ilgili bilgi bankalarının oluşturulması kaçınılmazdır. Tüketicinin finansmanında kredi konusu her zaman mevcuttur. Tüketici kredisinin riski kadar verilen kredi kartları da aynı riski taşımaktadır. Çünkü kredi kartı kullanan kişiye banka ya da kredi kartı veren kuruluş kefil olmaktadır. Bu açıdan verilen kart bir kredi, bir risktir. Bu nedenle, birincisi istihbarat ve değerlendirme, diğeri de tahsilat ve gecikmiş alacakların takibi olmak üzere iki ana husus mevcuttur. Günümüzde kredi kartları sadece bankalarca değil, artık bazı özel kuruluşlar tarafından da çıkarılmaktadır. Dolayısıyla, risk sorunu sadece bankaların değil, Türkiye'nin tüm tüketici finansmanı birimlerini kapsamaktadır. Bu nedenle, kurulacak bilgi merkezlerin den yalnız bankalar değil, banka dışı kredi veren kurumların da faydalanması kişilerin kredibilitesinin incelenmesinde büyük ölçüde yarar sağlayacaktır. Aksi takdirde, kişilerin kredibilitesi hakkında bankaların ve ticari kuruluşların bilgisi eksik kalacaktır. Kartlı ödeme sistemleri elektronik takas üzerine dayanmaktadır. Bu nedenle, önce kart ödeme sisteminin düzenlenmesi ve standardizyonun bir bütün olarak ele alınması, daha sonra banka ve karthamili arasındaki risk unsuru ele alınmalıdır. Artan fonlama ve operasyon giderleri nedeniyle kredi kartları kuruluşları ya birbirleriyle birleşme yoluna gidecekler ya da büyük kredi kredi kartı kuruluşlarına konsolide olup, kredi kartının perakendecilik hizmetini sunacaktır. Yabancı turistlerin çoğu kredi kartı kullandığı için ülkemize bu kanalla döviz girdisi ol makta ve ayrıca daha çok harcama ve mali emniyet sağlamaktadır. Teknik ilerledikçe de kart sisteminde güven artacaktır, örneğin, karon üzerindeki kabartma yazıların manyetik bilgi şekline dönüştürülmesi mümkündür. Ancak, bu sistemin gerçekleştirilebilmesi için manyetik bilgi okuyan makinaların tüm işyerlerine konması gereklidir. Bu sistemin tüm işyerlerine konulabilmesi, bu uygulamanın yaygınlaşmış olmasını ve çok ucuza mal edilebilmesini gerektirir. Bu nedenle, söz konusu teknolojinin Türkiye'de rantabl bir şekilde uygulanabilmesi için kart sayısının ve cirosunun Batı ülkelerindeki seviyeye gelmesi gerekir. Bu da başta ekonomik şartlar olmak üzere kişilerin kazanç ve harcama güçlerinin şimdikinden çok üstün olması halinde mümkündür.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Banka kredi kartı sözleşmelerinde şahsi teminatın hukuki niteliği
Legal aspect of personal guarantee in banks' credit card contracts
MUSA SERDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukKırıkkale ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT NURİ TURANBOY
- Kredi kartından doğan hukuki ilişkilerin sona ermesi ve sonuçları
Dissolution of legal connections regarding credit card and it's results
BAHRİ BAŞAR ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
BankacılıkDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET TÜRK
- Banka kredi kartlarının hukuki niteliği ve ek kart
The Legal characteristic of bank credit card agreements and additional cads
DERYA ATEŞ
- Türkiye ve İran Hukukunda banka kredi kartları
Credit cards in Turkey's and İran's Law
ALİ SATTARZADEH
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BankacılıkAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN İŞGÜZAR