Geri Dön

İran-Fars milli kimliğinin oluşumu ve Türk sorunu: 1800-1940

The formation of Iranian-Persian national identity and the Turkish problem: 1800-1940

  1. Tez No: 745250
  2. Yazar: HOSSEİN HASSANPASHAEİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET YETİŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Public Administration, Political Science, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 417

Özet

İran coğrafyasında bin yıllık bir geçmişi olan Türklerin hükümdarlıklarının bir sonucu olarak, modern ve Türk bir devletin kurulması gerekiyordu, ancak bir asırlık bir fikir yürütme ve çalışma ile karşı karşıyayız. Bu bir asırlık süreçte Ari ırkı ve onun eski geçmişi (Arkaizm), Araplar ve Türklere karşı saldırgan bir nasyonalizm oluşmaktadır. Bu düşünce özellikle bin yıllık kesintisiz iktidara sahip olan Türklere karşı olması çok doğal görünmemektedir. Bu sürecin neticesi ve Rıza Han'ın darbesi sonucunda modern Persçi bir devletin ortaya çıkması, Türk olmayı ve Türkçülükten söz edilmesini bir tür suç olarak görmekteydi. Öyle ki sanki yüzünden İran'daki Türkler sanki hiçbir zaman Türk değil hep Azerilermiş gibi davranmaya başlamıştır. Moğollar ve Türklerin İran'a saldırıları sonucunda yerli olan Azerileri (asıl Parsi ve Arı soyundan olanları) sonradan Türkleştirmişlerdir. Bu durumda modern devletin görevi ve politikası, yeni yapısallaşan kurumlarla ve aynı zamanda zorunlu eğitim ve tektipleştirme politikaları ile Azerileri yeniden asıl ırkları olan Arilere dönüştürmek ve Farslaştırmaktır. Bu çalışmanın konusu bu süreci irdelemektir. Bu esnada modern Fars-İran kimliğinin oluşumu ve Türklerin bu süreçteki yerini, tarihini ve epistemolojik köklerini incelemekteyiz. Bu çerçevede bir proje olarak modern İran'ın oluşumunun kökleri, Türk milliyetçi temelli bir oluşuma karşı bir engel olarak ortaya koyuldu. Çünkü bunun kökleri Kırım, Kafkasya, Azerbaycan, Balkanlar ve Türkiye'ye kadar uzanmaktaydı. Bu süreci araştırmak için üç değişken üzerinde çalışmamı gerçekleştirdim. Bu işin alt yapısı ve en önemli değişkeni ırkçı ve haç düşünceli oryantalistlere aittir. Hatta İran'ın modern tarih yazıcılığının başlangıcı Batılı bilim adamları ve tarihçilere aittir. İkinci değişken, Türk düşünür ve politikacılardır ki özellikle Safavilerin iktidarından sonra Oamanlı soydaşları ile devamlı olarak tezat ve keşmekeş içindedirler. Bu değişkenin analizinde bu ikiliğin ve rekabetin tarihi ve mezhepsel köklerin ele almaktayız. İki Oğuz boyundan olan Osmanlı ve Safevi devletlerinin sorunlarını Çaldırancı zihniyetle ele almaktayız. Son olarak, Fars kimliğinin bu projedeki galibiyeti ve onun siyasi akımının oluşumu, en önemli ve son değişken olarak ele alınmıştır. Bu değişken bin yıllık bir geçmişe sahiptir. Yaklaşık bin yıl önce Müslüman Araplar tarafından yenilgiye uğrayan ve onu geri almaya çalışan bu düşünceyi Kadisiyeci 683 zihniyet olarak ele almaktayız. Sonuç olarak, bu sürecin bir neticesi olarak İran'daki Türk meseleleriyle Fars milliyetçiliğinin karşılaştırılması sosyopolitik, sosyokültürel ve sosyoekonomik olmak üzere üç ayrı başlıkta irdelenmiştir

Özet (Çeviri)

As a result of the power of the Turks, who have a thousand-year history in Iranian geography, a modern and Turkist state had to be formed, but we are faced with a century of work. In this century-old period, the Aryan race and narratives of its ancient past formed an aggressive nationalism against Arabs and Turks. This idea, especially against the Turk who were ruling group for a thousand year of, does not seem natural. The result of this process and the emergence of a modern state with the coup of Rıza Khan, being a Turk and talking Turkish in this state seemed like a crime. This policy went so far as if the Turks in Iran were never Turks and were Azeri with Pars and Aryan origins that as a result of Turks and Mongols attacks on Iran become Turks. The task and policy of the new modern state was to transform and convert the Azeris into their original Aryan race and becoming Persians, with the education and homogenization policies, as well as the newly structured institutions. The subject of this study is to examine this process. In this study, we examine the formation of modern Persian-Iranian identity and epistemological roots of Turks in this process. As a project, the roots of the formation of modern Iran have been introduced as an obstacle to a Turkic nationalist-based formation, as the roots of Turkic nationalism were traced back from the Crimea, the Caucasus, Azerbaijan, the Balkans, and Turkey. I will consider three variable to investigate this process. The infrastructure of this thinking belong to racial, crusade thinkers and orientalists. Even the beginning of Iran's modern historiography is by Westerns and historians. The second variable is the Turkish thinkers and politicians in the Qajar dynasty which were the main rulers of the Qajar. In the analysis of this variable, I focus on the historical and sectarian roots of this duality and competition. Also, I will examine the battle of Chaldiran mindset that were created by Ottoman and Safavid states. The Persian identity and the formation of its political movement will be the third variable. The third variable has a thousand-year history. I focus on the process that Persians who was defeated by Muslim Arabs almost a thousand years ago and attempting to take it back the power as a Kadisianist mindset. Finally, as a result of this process, I examined in three sections of sociopolitical, sociocultural, and socioeconomic aspects of the formation of Persian nationalism encounter with Turks issues in Iran.

Benzer Tezler

  1. The political philosophy of Iran and it's implications on it's foreign affairs

    İran'in siyaset felsefesi ve dış işlerine etkisi

    MOSAB ABUSHABAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Siyasal BilimlerBahçeşehir Üniversitesi

    Siyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    DR. SEAN MİCHAEL COX

  2. İran'da modernizasyon, ulus inşası ve mimari araçsallaştırma (1848-1941)

    Modernization, nation building and architectural instrumentalization in Iran (1848-1941)

    ARAS KAHRAMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL

  3. İran'da uygulanan politikalar bağlamında Türk kadınının kimlik ve dil aktarım sürecindeki rolü

    The role of Turkish women in the process of identity and language transfer in the context of the policies implemented in Iran

    HAJAR KABIRI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    SosyolojiHacettepe Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAHİT GELEKÇİ

  4. İran'da milli kimlik inşası Farslık ve Şiiliğin içselleşmesi ( Şeriati, Motahhari ve Bazergan'ın düşünceleri üzerine)

    Construction of national identity in İran; internalization of Persian-ness and Shiite-ness (on opinions of Shariati, Motahhari, and Bazargan)

    LOTFALİ KHOSHBAKHT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Siyasal BilimlerHacettepe Üniversitesi

    Sosyoloji Bölümü

    DOÇ. DR. NİLÜFER ÖZCAN DEMİR

  5. Hamid Nutki'nin Varlık dergisindeki Türkçe yazıları (Türkiye Türkçesine aktarım ve değerlendirme)CİLT I

    Hamid Nutki's Turkish articles in Varlık journal (Turkish translation and evaluation)

    CANSU TEKREL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimKırklareli Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULKADİR ATICI