Üç aşamalı veri zarflama analizi ve çok kriterli karar verme yöntemleri ile havalimanı etkinliklerinin belirlenmesi ve bir uygulama
Determination of airport efficiencies with three-stage data envelopment analysis and multi-criteria decision making methods and an application
- Tez No: 745752
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHPARE TİMOR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Matematik, İstatistik, İşletme, Mathematics, Statistics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Hava taşımacılığının en temel bileşenlerinden olan havalimanlarının performansları, bulundukları ülke ve bölge için ekonomik ve sosyal anlamda çok büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada, tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisinin öncesinde ve pandemi esnasında Türkiye'deki havalimanlarının performans sıralamaları Üç Aşamalı Veri Zarflama Analizi (VZA) ile elde edilen göreli etkinlik değerlerine göre karşılaştırılmıştır. Bu analizde, 2018 yılına ait 46 havalimanı; 2020 yılına ait ve aralarında yeni hizmete giren İstanbul Havalimanı'nın da bulunduğu 51 adet havalimanı verisi kullanılmıştır. Analizin ikinci aşamasında; klasik VZA'dan farklı olarak, Stokastik Sınır Analizi aracılığıyla, il bazında gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH), üçüncül sektör oranı ve turist sayısı; çevresel faktörler olarak alınmıştır. Böylece çevresel etkinin ve şans faktörünün etkinlik değerlerinden ayrıştırılması ve işletme performans değerlerinin yönetimsel etkinsizlik kaynaklı olması sağlanmıştır. Ayrıca çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSIS ve ARAS yöntemleri ile de havalimanları sıralamaları elde edilmiş ve elde edilen sonuçların tutarlı olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The performances of airports, which are one of the most basic components of air transportation, are of great economic and social importance for the country and region they are located in. In this study, the performance rankings of airports in Turkey before and during the COVID-19 pandemic, which affected the whole world, were compared according to the relative efficiency values obtained by the three-stage Data Envelopment Analysis (DEA). In this analysis, data from 46 airports in the year 2018 and 51 airports for the year 2020, including Istanbul Airport, which has just been put into service, has been used. In the second stage of the analysis; unlike the classical DEA, through the Stochastic Frontier Analysis, provincial gross domestic product (GDP), tertiary sector ratio, and the number of tourists are taken as environmental factors. Thus, it is ensured that the environmental impact and the luck factor are separated from the efficiency values and that the business performance values are based on managerial inefficiency. In addition, airport rankings were obtained with TOPSIS and ARAS methods, which are multi-criteria decision-making methods, and it was seen that the results obtained were consistent.
Benzer Tezler
- COVID 19 pandemisinde çok aşamalı veri zarflama analizi ile OECD ülkelerinin etkinlik analizi
The efficiency analysis of OECD countries during COVID 19 pandemic using multi-stage data envelopment analysis
ŞEYMA MELTEM KIDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EZGİ AKTAR DEMİRTAŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ RİFAT AYKUT ARAPOĞLU
- Bankacılık sektöründe risk alma davranışı: Mevduat bankalarının etkinliğine yönelik Türkiye uygulaması
Risk-taking behavior in the banking sector: An analysis of the efficiency of deposit banks in Turkey
ZEYNO KONCA
Doktora
Türkçe
2024
BankacılıkMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAŞAK TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ
- Les applications de l'analyse d'enveloppement de donnees imprecises
Belirsizlik ortamında veri zarflama analizi uygulamaları
SEMRA ŞEBNEM AHISKA
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. E. ERTUĞRUL KARSAK
- Türk öğrencilerin PISA başarı düzeylerinin veri zarflama analizi ile yıllara göre karşılaştırılması
The comparison of Turkish students? PISA achievement levels in relation to years via data envelopment analysis
SEHER YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Ölçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EZEL TAVŞANCIL
- Gıda tedarik zincirinde sürdürülebilirlik performansı değerlendirmesi
Sustainability performance evaluation in the food supply chain
BİNNUR GÜRÜL
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILMAZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM BÜYÜKSAATÇI KİRİŞ