Geri Dön

Özbek Türkçesinde isimler

The Onomata in Uzbek Turkish

PDF İndir

  1. Tez No: 74860
  2. Yazar: AYNUR ÖZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İRİSTAY KUÇKARTAYEV
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 705

Özet

ÖZET“Özbek Türkçesinde İsimler”adlı bu çalışma, Ön söz, Giriş, iki bölüm, Özet ve Kaynaklar kısımlarından oluşmaktadır, Giriş'te yirmi iki milyondan fazla kişinin konuştuğu Özbek Türkçesinin Türk lehçeleri tasnifindeki yeri, tarihî gelişmesi, yayılma alanları, Özbek Türkçesi ağızlan ve araştırma tarihi hakkında bilgi verildi Özbek Türklerinin kısaca tarihi üzerinde duruldu.“Özbek Türkçesinde isim Yapımı”adlı birinci bölümde, ek ekleme ve kelimeleri veya kelime kısımlarım birleştirme ile yapım yolları ayrı ayrı ele alınarak, ek ekleme yoluyla isimli ve fiilli esastan yapılan isimler ve semantik tasnifi, birleştirme yoluyla isim yapım modelleri, bu modeller yardımıyla yapılan birleşik isimlerin semantik tasnifleri, isim yapım eklerinin etimolojisi, tarihî gelişimi, isim yapım işlekliği ve bu bölümün otuz yedi maddeden oluşan sonuçları verildi.“Özbek Türkçesinde İsim ve İsim Türleri”adlı ikinci bölümde ad ve semantik türleri, adlarda sayı kategorisi, iyelik kategorisi, hal kategorisi ve adların fonksiyonel şekilleri; sıfat ve türleri, semantik tasnifi, belirtme sıfatları ve türleri, işaret sıfatları, soru sıfatlan, topluluk sıfatları ve belirsizlik sıfatları, sıfatların küçültme - sevgi gösterme, azaltma, artırma ve karşılaştırma gibi fonksiyonel şekilleri ele alındı. Sayı ve türleri, asıl sayılar, sıra sayılan, topluluk sayılan, tane sayılan, üleştirme sayılan, tahmin bildiren sayılar ve kesir sayılan, hesap sözleri ve semantik tasnifi; zamirler ve türleri, şahıs zamirleri, dönüşlülük zamirleri, işaret zamirleri, soru zamirleri, topluluk zamirleri, belirsizlik zamirleri, olumsuzluk zamirleri; zarflar ve zarfların şekillenmesi, semantik türleri ve azaltma ve artırma gibi fonksiyonel şekilleri ve isimlerin çekimini ve şekil yapımını oluşturan eklerin etimolojisi, tarihî gelişimi, fonksiyonel özellikleri ve bu bölümün otuz dört madden oluşan sonuçlan verildi. 667

Özet (Çeviri)

SYNOPSIS“The Onomata* in Uzbek Turkish”is composed of five sections captioned as“Foreword”, Introduction“, 'Tart I”, 'Tart H“, ”Synopsis“ and ”Bibliography“. ”Introduction“ dwells upon the spesific position of the Uzbek Turkish within the gross table of Turcic languages. It includes information about the history and development of Uzbek Turkish, the dialects of Uzbekish and the history of the academic studies concerning the Uzbek language. Part I brings a systematical explanation to the customary methods employed in the processing of the onomata of Uzbekish. Attention is drawn to two basic noun- forming techniques, ie. the employment of noun forming affixes the method of joining words together to form a new noun. The addition of certain affixes to noun-based and verb-based stems are shown and the etymology, historical development and versality of the Uzbekish derivational affixes are discussed. The reader will find a semantic classification of the elements formed by quoted affixes. The following paraghraps dwells on the models (or patterns) according to which words (or fragments of the words) are joined together to form new words. Part I finally offers the reader a list of analytical nature consisting of 37 articles. Part II mentiones of ”The Uzbek Onomata and The Species of Onomata in the Uzbek Language“. The study of noun family dwells upon two chief items, i.e. categories of number, possession and case in nouns and the functional forms of the nouns. The family of the adjectives has been studied within two main classes: Class I) Qualificative adjectives, Class n)Determinative adjectives. Determinative adjectives includes four categories: Demonstrative adjectives, interrogative adjectives, collective adjectives, indefinite adjectives. Numerals (or nouns denoting numbers) have been studied in seven groups: Cardinal numerals, ordinal numerals, collective numerals, item - denoting numerals, * In this thesis, the term ”onomata“ has been used by the author in the below mentioned sense: the whole body of words which includes every species of word except for verbs, connectives and exlamation marks. 668distributive numerals, estimative numerals, fractionary numerals. In addition to the present material the section contains a set of numeric expressions. The study of Uzbek pronouns contains seven classes: Personal pronouns, reflexive pronouns, demonstrative pronouns, interrogative pronouns, collective pronouns, indefinite pronouns, pronoun of negation. The Uzbek adverbs have been studied within three main chapters: The forming of ”adverb", the semantic divisions of the adverb family, and the functional forms of the adverbs. The functional forms includes two main classes: a) Dimunitive, b) Comperative. The closing section of Part II contains a list of analysis consisting of 34 articles. 669

Benzer Tezler

  1. Tez No

    312579

    Afganistan Özbek Türkçesinde birleşik isimler

    Compound names in Afghanistan Uzbek Turkish

    SAYED FARID SAYED MAHMOD

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYNUR ÖZ ÖZCAN

  2. Tez No

    31725

    Özbek Türkçesinin leksikolojisi

    Başlık çevirisi yok

    SELAHİTTİN TOLKUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Eski Türk Dili Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURİ YÜCE

  3. Tez No

    655211

    Çağatay Türkçesi ve Özbek Türkçesindeki isim varlığı üzerine bir inceleme

    Researech on the presence of nouns in Chagatay Turkish and Uzbek Turkish

    FADİME NUR KOCAAĞA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DilbilimUşak Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGÜR AY

  4. Tez No

    72309

    Tarihi gelişimiyle Özbek Türkçesinde yapı ve görev bakımından isimler (2 cilt)

    The Structure and function of nouns in Özbek Turkish with their historical develpment

    TUĞBA YONTAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. VAHİT TÜRK

  5. Tez No

    826291

    Özbek türkçesinde fiil: Uçqun Nazarov'un romanları örneği

    Verb in Uzbek Turkish: Example of Uçqun Nazarov's novels

    SEDEF GÖKCE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİLİZ MELTEM ERDEM UÇAR

Geri Dön