Türkiye Türkçesi Erzurum ağzı ile Azerbaycan standart Türkçesinin ortaklıkları
The associations of Erzurum dialect of Turkey Turkish and Azerbaijan standard Turkish
- Tez No: 749051
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞUREDDİN MEMMEDLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Azerbaycan standart Türkçesi, Dil ilişkileri, Erzurum ağzı, Lehçe bilimi, Söz varlığı, Azerbaijani standard language, Common factors, Erzurum dialect, Word presence
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ardahan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Azerbaycan standart Türkçesinin ve Türkiye Türkçesi Erzurum ağzının ortak etmenlerini karşılaştırmalı olarak, örneklerle ve gerçek kişilerden elde edilen röportajlarla ele aldığımız çalışmamızdaki amaç, ortak söylemleri belirlemek olmuştur. Tez, giriş kısmı hariç dört ana başlıktan oluşmaktadır. Giriş kısmında tezin konusunun öneminden, özgün yanından ve kullanılan kaynaklardan bahsedilir. Birinci bölümde Azerbaycan Türkçesinin ve Türkiye Türkçesi Erzurum ağzının tipolojik ilişkilerine değinilir. Burada Azerbaycan standart (yazın) dilinin gelişimi ve çağdaş durumu, Erzurum ağzının tarihsel seyri izlenilir, bu saha lehçesi ve yöre ağzı arasında tarihsel-kültürel etkileşim yolları aydınlaştırılır. İkinci bölümde öznel sorunsala ses bilgisi (fonetik) yönünden açıklık getirilir. Burada Erzurum ağzının ses özelliklerinin bir daha incelenmesine gereksinim duyularak, Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin Erzurum ağzı arasında ses bilgisel benzerlikler ortaya koyulur. Üçüncü bölüm çalışmanın daha kapsamlı ve ilgi çeken kısmı niteliğindedir. Azerbaycan Türkçesinin ve Türkiye Türkçesi Erzurum ağzının söz varlığı ortaklıklarının ele alındığı bu kısımda önce ortak kelimelerden seçme sözlükçe oluşturulur, akabinde ortak adlar, ortak sıfatlar, ortak zamirler, ortak fiiller, ortak zarflar, ortak edatlar, ortak ünlemler, ortak deyimler örnekler karşılaştırılır. Dördüncü bölümde öznel sorunsala biçim bilgisi (morfoloji) yönünden açıklık getirilir. Burada Erzurum ağzının kendine özgü yapısına değinilerek, Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesinin Erzurum ağzı arasında biçim bilgisel benzerlikler ortaya koyulur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of our study was to determine each common discourse by which we dealt with the common factors of Azerbaijani standard language and Erzurum dialect with examples and interviews obtained from real people. The thesis consists of four main titles except the introduction part. In the introduction, the importance of the thesis, its original aspect and the sources used are mentioned. In the first chapter, general grammatical features of the Erzurum dialect are covered by using written sources. Also the history and contemporary status of Azerbaijani literary language are discussed. The works in the field of Azerbaijan have been studied and used frequently. Cultural-historical back¬-ground of the typological interaction between also of Turkish Erzurum in Turkey and Azerbaijan mouth type language was touched upon. Historical and cultural values that make up the language are taken into consideration. İn the second chapter, the similarities between the dialect of Erzurum and the vocabulary of the Azerbaijani literary language are discussed. The words created through comparisons and enriching them with examples were highlighted. In the third chapter, the phonetic similarities of the dialect of Erzurum and the Azerbaijani standard language are dealt with, while the similar aspects of vowels and consonants are emphasized more frequently. In the fourth chapter, the morphological similarities of the dialect of Erzurum and the Azerbaijani literary language are discussed. Similar appendices and their usage are explained with examples by working on the appendices. Finally, in the appendix section, interviews created as a result of completely individual studies were mentioned. The compilations that we gathered mostly from elderly people constituted a very important part.
Benzer Tezler
- Azerbaycan şairi Semed Vurğun'un Vaġif adlı tiyatro eserinin dil incelemesi
Language review of Azerbaijan poet Semed Vurğun's theatre work Vaġif
BAYRAM HAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEHRABANI ALLAHVERDİYEVA
- Adıyaman İndere (Zey) Köyü ağzı
The Dialect in Indere (Zey) village
TÜRKER BARIŞ BULDUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEHREBANI ALLAHVERDİYEVA
- Beki Seytӓkov'un Pervana Povesti (Dil incelemesi-transkripsiyonlu metin-aktarma-dizin)
Pervana Povest from Beki Seytӓkov (Language analysis-transcription text-translation-index)
GÜLŞAH ERZURUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP YILDIRIM
- Köroğlu Destanı (Azerbaycan varyantı) inceleme-metin
Başlık çevirisi yok
GÜLŞEN SEYHAN
Doktora
Türkçe
1990
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiEski Türk Dili Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM ERGİN
- Kardeş Kömeği mecmuasında edebiyat meseleleri
Literary issues in Brotherly Aid magazine
ÇETİN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AFİNA BARMANBAY