Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo bağlanma ve mizaç ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship among sluggish cognitive tempo, attachment and temperament in children with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 750249
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE AKSU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Yavaş Bilişsel Tempo, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Bağlanma, Mizaç, Karakter
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Giriş: Bu çalışmada YBT'nin eşlik ettiği ve etmediği DEHB'li olgularda bağlanmanın ve mizaç karakter özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya katılmaya gönüllü olan, DSM-5'e göre yapılan klinik görüşme ile DEHB ölçütlerini ve çalışmaya dahil edilme ölçütlerini karşılayan toplam 80 olgu çalışmaya dahil edilmiştir. Sosyodemografik veri formu ve Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi – Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli (ÇDŞG-ŞY) klinisyen tarafından yüzyüze klinik görüşme ile doldurulmuştur. Eş tanısı olan olgular çalışmaya dahil edilmemiştir. Ebeveynlerden Turgay Çocuk ve Ergenlerde Davranış Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (T-DSM-IV-Ö) anne-baba formu, Barkley Çocuk Dikkat Anketi (BÇDA)'ni doldurmaları istenmiştir. Barkley Çocuk Dikkat Anketi puanlarına göre YBT eşlik eden ve etmeyen DEHB olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Değerlendirmeye alınan çocuk ve ergenlerden Kerns Güvenli Bağlanma Ölçeği ve Çocuklar İçin Mizaç ve Karakter Envanteri'ni doldurmaları istenmiştir. Bulgular: Çalışmamızda YBT'nin eşlik ettiği gruptaYBT'nin eşlik etmediği gruba göre YBT BÇDA, Turgay Dikkatsizlik puanları, zarardan kaçınma ve yenilik arayışı mizaç özellikleri anlamlı olarak daha yüksek, KGBÖ puanları ve konuşma zamanı anlamlı olarak daha düşük saptandı. Regresyon analizlerinde dikkatsizliğin ve zarardan kaçınma mizaç özelliğinin YBT grubunu belirlemede önemli etkisi olduğu bulundu. Çalışmamızda tüm DEHB'li olguların YBT belirtilerinin yaş ve zarardan kaçınma mizaç özelliği ile pozitif yönde, güvenli bağlanma özellikleri ile negatif yönde; Turgay hiperaktivite puanlarının kendini yönetme mizaç özelliği ile negatif yönde ve bağlanma özellikleri ile yenilik arayışı ve zarardan kaçınma mizaç özelliklerinin negatif yönde, ödül bağımlılığı, sebat etme, kendini yönetme ve iş birliği yapma mizaç karakter özelliklerinin pozitif yönde ilişkili olduğu tespit edildi. Yavaş Bilişsel Tempo'nun eşlik ettiği DEHB'li olgularda YBT BÇDA puanları ile ödül bağımlılığı mizaç özelliği arasında negatif yönde; bağlanma özellikleri ile yenilik arayışı mizaç özelliği arasında negatif yönde, ödül bağımlılığı, kendini yönetme ve iş birliği yapma mizaç karakter özellikleri arasında pozitif yönde ilişki saptandı. Regresyon analizlerinde yaşın, Turgay dikkatsizlik puanlarının ve zarardan kaçınma mizaç özelliğinin YBT belirtileri üzerinde, zarardan kaçınma ve kendini yönetme mizaç karakter özelliklerinin ise bağlanma özellikleri üzerinde bağımsız bir etkisi olduğu tespit edildi. Tartışma ve Sonuç: Çalışmamızın YBT tanısı olan DEHB'li çocuklarda bağlanma ve mizaç karakter ilişkisini değerlendiren ilk çalışma olması nedeniyle alanyazına katkı sunacağını düşünmekteyiz. Çalışmamızda YBT'nin eşlik ettiği DEHB'li grubun daha güvensiz bağlanma özellikleri gösterdiği ve ödül bağımlılığı mizaç özelliği ile negatif yönde ilişkili olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda zarardan kaçınma mizaç özelliği ve dikkatsizlik belirtilerinin hem YBT'nin eşlik ettiği DEHB grubunu belirlemede hem de YBT belirti şiddeti üzerine doğrudan etkisi olduğu saptanmıştır. Yavaş bilişsel tempo, bağlanma ve mizaç karakter ilişkisinin inceleyen geniş örneklemli daha çok çalışma yapılmasının yazına katkı sağlayacağını öngörmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Objective: This study aimed to evaluate the relationship between attachment and temperament-chracter properties in Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) diagnosed, 9-12 years old children with and without Sluggish Cognitive Tempo (SCT). Method: A total of 80 voluntarily children diagnosed with ADHD based on DSM-5 were included in the study. Sociodemographic data form and Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Aged Children (KID-SADS-PL) were filled in by the clinician through a face-to-face semi-structured clinical interview. Cases with psychiatric comorbidity were not included in the study. In addition the parents of the children in the case group were asked to fill out a list of Turgay Disruptive Behavior Rating Scale for Parents (T-DSM-IV) and Barkley Child Attention Scale (BCAS). According to the BCAS scores, the participants were divided into two groups as ADHD with and without SCT. Children were accepted for in the study were asked to fill out Kerns Security Scale (KSS) and Junior Temperament and Character Inventory. Results: In our study, the group with ADHD with SCT had significantly higher BCAS, Turgay Inattentiveness scores, harm avoidance and novelty seeking temperament characteristics than ADHD without SCT group. Kerns Security Scale scores and start speaking time were significantly lower in ADHD with SCT group than the group ADHD without SCT. According the regression analysis, we found that inattentiveness and harm avoidance temperament characteristics had a significant effect on determining the YBT group. According the correlation analysises for all ADHD cases we found that; SCT symptoms positively correlated with age and harm avoidance temperament, and negatively correlated with secure attachment characteristics and Turgay hyperactivity scores negatively correlated with self-directedness temperament. In addition, for all ADHD cases we found that secure attachment chracteristics negatively correlated with novelty seeking and harm avoidance temperament traits and positively correlated with reward dependence, persistence, self-directedness and cooperativeness temperament traits. According to correlation analyses for ADHD with SCT cases we found that SCT symptoms negatively correlated with reward dependence temperament. We also found that secure attachment chracteristics positively correlated with reward dependence, self-directedness and cooperativeness temperament traits and negatively correlated with novelty seeking temperament traits. In the regression analyzes, it was determined that age, Turgay's inattention scores and harm avoidance temperament had an independent effect on SCT symptoms. Also we found that harm avoidance and self-directedness temperament traits had an independent effect on attachment traits. Discussion and Conclusion: We believe that our study will contribute to the literatüre because it is the first study that evaluates the relationship between attachment and temperament- chracter properties in ADHD diagnosed with SCT. In the results of our study, it was found that ADHD with SCT group showed more insecure attachment characteristics and SCT symtoms in this group was negatively associated with the temperament feature of reward dependence. In addition, it was determined that harm avoidance temperament and inattention symptoms had a direct effect on both the determination of the ADHD group accompanied by SCT and the severity of SCT symptoms. We predict that more studies with large samples examining the relationship between SCT, attachment and temperament will contribute to the literature.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo belirtilerinin faktör yapısı ve DEHB metilfenidat cevabına etkisi
Sluggish cognitive tempo symptoms factor structure in children with ADHD, effect of SCT on ADHD methylphenidate response
SÜMEYRA FIRAT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA SOYKAN AYSEV
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı olan çocuklarda yavaş bilişsel tempo belirtilerinin motor beceriler açısından incelenmesi
Examination of slow cognitive tempo symptoms in terms of motor skills in children diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
ASLIHAN TAŞPINAR ALPSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY KARA
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna eşlik eden yavaş bilişsel tempo kliniği olan çocuklarda duygu düzenleme güçlüklerinin araştırılması
Examining children with sluggish cognitive tempoaccompanying attention deficit hyperactivity disorderin terms of emotion regulation difficulties
MERİÇ MERİÇLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİHA BAYKAL
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı olan çocuklarda zihin kuramı becerilerinin yavaş bilişsel tempo üzerindeki etkisinin sağlıklı çocuklarla karşılaştırmalı olarak incelenmesi
The effect of theory of mind skills on sluggi̇sh cognitive tempo in children with adhd: A comparative analysis with healthy controls
DOĞA SEVİNÇOK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriAdnan Menderes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBELNUR AVCİL
- Yavaş Bilişsel Temponun eşlik ettiği Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanılı 8-12 yaş arasındaki çocuklarda klinik ve nörobilişsel özelliklerin belirlenmesi ve DEHB ve DEHB+KOKGB tanılı çocuklarla karşılaştırılması
Determination of clinical and neurocognitive characteristics in children between 8-12 years diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder with Sluggish Cognitive Tempo and comparison to children with ADHD and with ADHD+ODD
SEVİM BERRİN İNCİ İZMİR
Doktora
Türkçe
2023
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA DENİZ AKTAN