Geri Dön

Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile bisfenol a (BPA) ve fitalat maruziyeti arasındaki ilişkinin araştırılması

Investigation of the relationship between attention deficit and hyperactivity disorder in children and bisphenol a (BPA) and phthalate exposure

PDF İndir

  1. Tez No: 750358
  2. Yazar: SAMRA NASİBOVA
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. YAŞAR TOPAL
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Halk Sağlığı, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Public Health, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, Bisfenol A, fitalatlar, Children attention deficit hyperactivity disorder, bisphenol A, phthalates
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocuklarda hiperaktivite, dikkat eksikliği ve yoğun dürtüselliğe bağlı ortaya çıkan nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu hastalığın belirtileri bilişsel, akademik, davranışsal, duygusal ve sosyal işlevselliğin olumsuz yönde etkilenmesi şeklinde ortaya çıkar ve özellikle okul çağında görülme sıklığı %9-15 oranındadır. Patogenezi kesin olarak bilinmemekle birlikte, serebral kortekste katekolamin metabolizmasının genetik dengesizliği ve çeşitli çevresel faktörler DEHB'nin ortaya çıkmasında tetikleyici unsur olabilir. Bisfenol A ve fitalatlar insanların günlük yaşamda sıklıkla maruz kaldığı önemli bir kimyasal endokrin bozucu olan ksenoöstrojenlerdir ve bunlara maruz kalan bireylerin idrar, serum ve sütünde (dişi bireylerde) bu maddeler saptanmıştır. Bisfenol A ve fitalatlar kaynakları arasında biberon üretiminde kullanılan polivinil klorürlü plastikler, kompakt diskler, termal faks kağıdı, boyalar, plastik oyuncaklar, tıbbi malzemeler, içecek kutularının iç yüzeyinin plastik film astarları sayılabilir. Mevcut tez çalışması, DEHB tanısı konulan çocuk hastaların idrar örneklerinde Bisfenol A (BPA) ve fitalat düzeyi ölçülerek, DEHB ile plastik maruziyeti arasındakı ilişkinin belirlenmesini amaçlamıştır ve böylece profilaktik olarak hastalığın önlenmesinde nelere dikkat edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Bu bağlamda, tez kapsamında yapılan çalışma sonuçlarına göre, bu bozukluğun olgu ve kontrol grupları arasında erkek çocuklarda daha yaygın ve 6-12 yaş olgu grubunda daha yüksek oranda bulunmuştıur (%76,4). Bununla birlikte olgu grubunda, hazır su tüketme oranı, plastik oyuncak ve plastik yer döşemesi kullanma sıklığı belirgin olarak yüksek iken, her iki grup arasında plastik ev eşyaları, paketli gıdalar ve mikrodalga fırın kullanım sıklığı açısından anlamlı fark bulunamamıştır. Biyokimyasal parametreler açısından bakıldığında ise, olgu grubunda idrarda BPA, Mono-2-karboksi-metilheksil fitalat (MEHHP), monobenzil fitalat (MBzP) ve monosikloheksil fitalat (MCHP) düzeylerinde farklıklık tespit edilmemiştir. Yapılan çok değişkenli doğrusal regresyon analizlerinde ise idrarda BPA değerleri ile plastik ürün kullanımı arasında anlamlı ilişki tespit edilmemiştir. Fakat, sıklıkla plastik kapta salça kullanan olgu grubu çocuklarda MBzP düzeyi yüksek bulunurken, kontrol grubunda ise MCHP'nin düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışma grubunda, plasik kaplı yoğurt tüketim sıklığı ile Mono-(2-etil-5-oksoheksil) ftalat (MEOHP) düzeyi arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. MBP değeri ile plastik kaplı ayran tüketimi arasında ise ters ilişki bulunmuştur. Plastik sarılı yiyecek sık tüketenlerde MCHP değeri daha yüksekken, plastik bardakta sıcak içecek tüketenlerde BPA açısından fark görülmemiştir ve fitalat metabolitlerinden MCHP kontrol grubunda sıklıkla ters ilişki saptanmıştır. Bu sonuçlar ışığında, her ne kadar ülkemizde BPA ve fitalat üretimi ve ithalatı kısıtlanmış olsa da bazı plastik saklama kapları, çocuk ürünleri ve oyuncaklarının içeriğinde olabileceği düşünülmektedir. Bu yolla özellikle bebeklerin fitalatlara yoğun maruz kaldığı görülmektedir. Bu nedenle, öncelikle endokrin bozucuların çocuklar üzerindeki toksik etkileri konularında ebeveynler bilgilendirilmelidir ve aileler plastik malzeme kullanımında, plastiğin türünü gösteren işaretlere dikkat etmeleri gerektiği vurgulanmalıdır. Ayrıca, aileler çocuklarının günlük bakımında paketli gıda, hazır su veya içecek tüketmemeli, plastik saklama kapları kullanmamalı, kullanılırsa da bu kaplar içerisinde sıcak yemek koymamalı, yemek ısıtmamalı, plastik ev eşyası, yer döşemesi ve plastik çocuk oyuncağı kullanmamalıdırlar.

Özet (Çeviri)

The Attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder that occurs due to hyperactivity, attention deficit and intense impulsivity in children. The symptoms of this disease appear as cognitive, academic, behavioral, emotional and social functionality being negatively affected and the incidence of it is 9-15% especially in school age. The exact pathogenesis of this disorder is not known, but genetic imbalance of catecholamine metabolism in the cerebral cortex and various environmental factors may be the cause for the emergence of ADHD. Bisphenol A and phthalates are xenoestrogens, an important chemical endocrine disruptor that people are frequently exposed to in daily life and these substances have been detected in the urine, serum and milk (female individuals) of individuals exposed to these agents. Among the sources of bisphenol A and phthalates are polyvinyl chloride plastics used in baby bottle production, compact discs, thermal fax paper, paints, plastic toys, medical supplies, plastic film linings of the inner surface of beverage box. The present thesis work aimed to determine the relationship between ADHD and plastic exposure by measuring Bisphenol A (BPA) and phthalate levels in the urine samples of pediatric patients diagnosed with ADHD and thus, it was determined what should be considered in the prevention of the disease prophylactically. In this context, according to the results of the study conducted within the scope of the thesis, this disorder is more common in boys among the case and control groups and this was found to be higher in the 6-12 age group (76.4%). However, while the rate of consumption of ready-made water, the frequency of use of plastic toys and plastic flooring was significantly higher in the case group, there was no significant difference between the two groups in terms of the frequency of use of plastic household items, packaged foods and microwave ovens. In terms of biochemical parameters, there was no difference in urine BPA, Mono-2-carboxy-methylhexyl phthalate (MEHHP), Monobenzyl phthalate (MBzP) and Monocyclohexyl phthalate (MCHP) levels in the case group. In the multivariate linear regression analyzes performed, no significant relationship was found between BPA values in the urine and the use of plastic products. However, while the MBzP level was found to be high in children in the case group who frequently used tomato paste in a plastic container, MCHP was found to be low in the control group. In addition, a positive correlation was found between the frequency of consumption of plastic coated yogurt and the level of Mono-(2-ethyl-5-oxohexyl) phthalate (MEOHP) in the study group. An inverse relationship was found between the MBP value and the consumption of plastic coated buttermilk. While the MCHP value was higher in those who frequently consumed plastic-wrapped food, there was no difference in BPA in those who consumed hot drinks in plastic cups and an inverse relationship was frequently found in the MCHP control group, one of the phthalate metabolites. In the light of these results, it is thought that although the production and import of BPA and phthalate is restricted in our country, it may be in the content of some plastic storage containers, children's products and toys. In this way, it is seen that especially infants are exposed to phthalates intensely. Therefore, first of all, parents should be informed about the toxic effects of endocrine disruptors on children, and it should be emphasized that families should pay attention to the signs indicating the type of plastic when using plastic materials. In addition, families should not consume packaged food, ready-made water or beverages, use plastic storage containers in the daily care of their children, and if used, they should not put hot food in these containers, should not heat food, should not use plastic household items, flooring and plastic children's toys.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    449058

    Karaciğer nakli olan çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu

    Attention deficit and hyperactivity disorder in childs who underwent liver transplantation

    YILDIZ MARANGOZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    GastroenterolojiBaşkent Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİGEN ÖZÇAY

    YRD. DOÇ. DR. BURCU AKIN SARI

  2. Tez No

    680460

    Acil servise kafa travması ile başvuran ilkokul çağındaki çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite/dürtüsellik bozukluğu (DEHB) ilişkisi

    Association of head trauma and attention-deficit/hyperactivity disorder in primary school chi̇ldren admitted to the emergency department

    REŞAD BEYOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İlk ve Acil YardımPamukkale Üniversitesi

    Acil Tıp Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BÜLENT ERDUR

  3. Tez No

    777670

    Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu semptom sıklığı ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the relationship between the frequency of attention deficit and hyperactivity disorder symptoms and nutritional habits in children

    ÖYKÜ ELVİN DALASLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYDAN ÇEVİK VAROL

  4. Tez No

    687016

    Aydın Efeler'de Aile Sağlığı merkezlerine başvuran 6-13 yaş arası çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu taraması

    Screening of attention deficit and hyperactivity disorder in 6-13 years old children applied to family HEALTH centers in Aydin Efeler

    RITA NABIYEVA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Aile HekimliğiAdnan Menderes Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYFER GEMALMAZ

  5. Tez No

    440346

    Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile birlikte ağır bilişsel tempo (sluggish cognitive tempo) olan olguların arterial spin labeling yöntemiyle değerlendirilmesi

    Evaluation of cases wi̇th attention deficit hyperactivity disorder comorbid sluggish cognitive tempo by arterial spin labeling method

    MUHARREM BURAK BAYTUNCA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EYÜP SABRİ ERCAN

Geri Dön