İlişkilerde manipülasyonun, bilişsel çarpıtmalar açısından incelenmesi
Examination of manipulation in terms of cognitive distortions in the relationship
- Tez No: 750518
- Danışmanlar: PROF. DR. CEBRAİL KISA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu çalışmanın amacı İlişkilerde Manipülasyonun, Bilişsel Çarpıtmalar Açısından İncelenmesidir. Araştırmaya Türkiye'nin farklı illerinde ikamet eden 353 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcıların yaşları 18 ile 65 arasında değişmektedir. Katılımcıların 187'si kadın ve 166'sı erkektir. Araştırmanın yöntemi, ilişkisel tarama modelidir. Araştırmanın örneklemi oluşturulurken, tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden olan kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma örnekleminin belirlenmesinde basit-rastgele örneklem seçimi kullanılarak yapılmıştır. Katılımcıların kişisel bilgilerini elde etmek amacıyla Demografik Bilgi Formu, ilişkilerdeki manipülasyon düzeyini belirlemek adına İnsan İlişkilerinde Manipülasyon Ölçeği ve ilişkilerdeki bilişsel çarpıtmalarını belirlemek adına da İlişkilere İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi ve büyüdükleri yer demografik değişken olarak ele alınmış ve anlamlı farklılıklara rastlanmıştır. Veri toplama yöntemi online anket yöntemi ile sürdürülmüş ve tamamlanmıştır. Toplanan veriler SPSS 24 programı ile analiz edilmiştir. Analizde, betimsel istatistik, normallik analizi, demografik özellikler ile farklılıkların incelenmesi için bağımsız t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve ölçekler arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin gücünü yordayabilmek için Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda İlişkilerde Manipülasyon Ölçeği'nin yordayıcılarını bulmak adına yapılan analizler sonucunda İlişkilere İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği'nin Yakınlıktan Kaçınma, Gerçekçi Olmayan İlişki Beklentisi ve Zihin Okuma alt boyutlarının anlamlı bir açıklayıcı etkisi saptanmıştır. İlişkilere İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği'nin yordayıcılarını bulmak adına yapılan analizler sonucunda da İlişkilerde Manipülasyon Ölçeği'nin Duygusal Manipülasyon, Kurban Seçimi ve Kendini Gizleme alt boyutlarının anlamlı bir açıklayıcı olduğu gözlemlenmiştir. Demografik değişkenlere ilişkin analizler sonucunda ise cinsiyetin anlamlı etkisi İlişkilerde Manipülasyon Ölçeği'nde erkek katılımcıların alt boyut puan ortalamalarının yüksek olmasından kaynaklanırken, yaş değişkeninin anlamlı etkisi 34 ve 41 yaş aralığında olan katılımcıların puan ortalamasının yüksek olmasından kaynaklandığı saptanmıştır. Yüksek lisans mezunlarının Duygusal Manipülasyon, Kendini Gizleme ve Strateji alt boyutlarında puan ortalamalarının anlamlı derecede yüksek olduğu bulgulanırken, Duygusal Manipülasyon ve Kurban Seçimi alt boyutlarında şehirde büyüyen katılımcıların puan ortalamalarının anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır. İlişkilere İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği'nde cinsiyet değişkeninin anlamlı etkisi Yakınlıktan Kaçınma ve Gerçekçi Olmayan İlişki Beklentisi erkek katılımcıların puan ortalamalarının yüksek olmasından kaynaklanırken, Zihin Okuma ve Gerçekçi Olmayan İlişki Beklentisi alt boyutlarında ise yaş değişkeninin anlamlı etkisi 34 ve 41 yaş aralığında olan katılımcıların puan ortalamasının yüksek olmasından kaynaklandığı saptanmıştır. Elde edilen bulgular ilgili literatür ile tartışılmış ve araştırma sonucunda önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to Examine Manipulation in Relationships in Terms of Cognitive Distortions. 353 participants residing in different provinces of Turkey were included in the study. The ages of the participants ranged from 18 to 65. 187 of the participants were women and 166 were men. The method of the research is the relational screening model. While forming the sample of the research, convenience sampling method, which is one of the non-random sampling methods, was used. In the determination of the research sample, simple-random sample selection was used. Demographic Information Form was used to obtain personal information of the participants, Human Relationship Manipulation Scale was used to determine the level of manipulation in relationships, and Cognitive Distortions Related to Relationships Scale was used to determine cognitive distortions in relationships. In the research, gender, age, education level and the place where they grew up were considered as demographic variables and significant differences were found. The data collection method was continued and completed with the online survey method. The collected data were analyzed with the SPSS 24 program. In the analysis, descriptive statistics, analysis of normality, independent t-test to examine demographic characteristics and differences, one-way analysis of variance (ANOVA) and Pearson correlation analysis and regression analyzes were used to predict the relationship between the scales and the strength of this relationship. As a result of the analyzes made to find the predictors of the Manipulation in Relationships Scale, a significant explanatory effect was found on the Cognitive Distortions Related to Relationships Scale's sub-dimensions of Avoidance of Intimacy, Unrealistic Relationship Expectation, and Mind Reading. As a result of the analyzes carried out to find the predictors of the Cognitive Distortions in Relationships Scale, it was observed that the Emotional Manipulation, Victim Selection, and Self-Concealment sub-dimensions of the Relationship Manipulation Scale were significant explanatory. As a result of the analyzes on demographic variables, it was determined that while the significant effect of gender was due to the high mean scores of male participants in the Manipulation in Relationships Scale, the significant effect of the age variable was due to the high mean score of the participants between the ages of 34 and 41. While it was found that the mean scores of postgraduate graduates in the sub- dimensions of Emotional Manipulation, Self-Concealment and Strategy were significantly higher, the mean scores of the participants who grew up in the city were found to be significantly higher in the sub-dimensions of Emotional Manipulation and Victim Selection. While the significant effect of the gender variable in the Cognitive Distortions Related to Relationships Scale was due to the high mean scores of the male participants in the Avoidance of Intimacy and Unrealistic Relationship Expectation, the significant effect of the age variable in the sub- dimensions of Mind Reading and Unrealistic Relationship Expectation was high in the participants between the ages of 34 and 41. was found to be due to The findings were discussed with the relevant literature and suggestions were given as a result of the research.
Benzer Tezler
- Yüze özgü algısal ve kavramsal değerlendirmelerin yüz tanıma açısından incelenmesi
Investigation of face-specific perceptual and conceptual evaluations in face recognition
BÜŞRA BATIR
- Çevrimiçi bilgi arama stratejileri ve bazı eğitimsel değişkenlerle ilişkilerinin incelenmesi
Investigation of online information search strategies and their relationships with several educational variables
KEREM AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDES ERDEM
- Evli çiftlerde çocukluk çağı ruhsal travmaları ile manipülasyon, dissosiyasyon ve kendini sabotaj arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood trauma and manipulation, dissociation and self sabotage in married couples
TUĞBA EMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDİNÇ ÖZTÜRK
- Hollywood film örnekleri üzerinden halkla ilişkilerde propaganda ve manipülasyon
Examples of Hollywood movies in public relations, propaganda and manipulation
DUYGU AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Halkla İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALE TORUN
- Hakikat Sonrası Çağda sentetik medya olgusu, güncel görünümleri ve kullanıcıların gerçeklik algısı üzerine bir araştırma
A research of synthetic media phenomenon, current examples and users reality perception in the Post-Truth Era
ÖZLEM AS KOÇBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLNUR TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN