Geri Dön

Türkiye'de podcast kamusal alanı: Betimleyici bir değerlendirme

Podcast public sphere in Turkey: Descriptive assessment

PDF İndir

  1. Tez No: 750859
  2. Yazar: GÖKÇE UYSAL GÜNDOĞDU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Podcast, Kamusal Alan, Türkçe Podcastler, Enformasyon Toplumu, Spotify, Podcast, Public Sphere, Turkish Podcasts, Information Society, Spotify
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Medya ve İletişim Çalışmaları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Bu çalışmada Türkiye'deki podcast evreni betimlenmektedir. 17, 19, 21 ve 23 Kasım 2021 tarihlerinde Spotify ve Apple Podcast'te“en popüler 200 podcast”listesi takip edilmiştir. Takip edilen bu listelerin benzerlikleri olduğu görülmüştür. Listelerin iki ya da üç günlük aralıklarla güncellendiği, sıralamalar değişse de listede çok temel değişimlerin olmadığı gözlenmiştir. Türkiye'de podcast'in en çok dinlendiği platform Spotify olduğu için, bu platformda yer alan listeler dikkate alınmış, en popüler 200 podcast listesine 17-23 Kasım 2021 tarihleri arasında bakılmıştır. Listede en az üç gün boyunca yer almış podcast'lerden oluşturulan ve 189 podcast'i kapsayan bir örneklem alınmıştır. Belirlenen 189 podcast sınıflandırılmış ve yapıları analiz edilmiştir. Bu sınıflandırma yapılırken, Carvalho, Aguiar ve Macial'in (2009) eğitim alanında podcast kullanımına ilişkin önerdikleri sınıflandırmanın iletişim-medya çalışmalarına uyarlanmış bir modeli kullanılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre podcastler uzunluklarına, formatına, içerik üreticisine ve amacına göre sınıflandırılmaktadır. Bu araştırmada ise kullanılan dile, içerik üreticisine, bölüm sürelerine, yayın aralıklarına, devamlılıklarına, formatlarına, türlerine, amaçlarına ve konularına göre 189 podcast incelenmiştir. İletişim teknolojilerindeki gelişmeler yeni bir toplum düzeninin ortaya çıkışında etkili olmuştur. Bu yeni toplum düzenini açıklamak için Webster (2014), enformasyon toplumunun beş boyutundan bahsetmektedir. Buradan hareketle teknolojik gelişmeler, ekonomik yapıdaki dönüşüm, küreselleşme ile zaman ve mekânın yeniden yapılandırılması bağlamında enformasyon toplumu ele alınacaktır. Enformasyon toplumunun teknolojik boyutuna bakıldığında internetin ortaya çıkışı ve kişisel bilgisayarların yaygınlaşması, world wide web'in keşfi ve web 1.0'dan web 2.0'a geçiş olmak üzere üç dönüm noktası yaşanmıştır. Bu toplumda sanayi döneminden farklı bir ekonomik yapı söz konusudur. Artık somut ürünlerin üretildiği bir yapıdan enformasyona dayalı bir ekonomik yapıya geçilmiştir. Bir sonraki boyutta ise enformasyon toplumu ve küreselleşme ilişkisinden bahsedilmektedir. Enformasyon devrimine zemin hazırlayan teknolojik gelişmeler, yerel ile küreseli birbirine bağlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde bu boyutlardan hareketle enformasyon toplumu kavramı açıklanmaya çalışılacaktır. İlk bölümde enformasyon toplumunda kamusal alan tartışmalarına da yer verilmektedir. Kamusal alan tartışmaları 1962'de yayınlanan ve Jürgen Habermas'ın doktora tezi olan“Kamusal Alanın Yapısal Dönüşümü”adlı eserinde ele alınmışsa da kamusal alanın tarihi daha eskilere gitmektedir. Bu bölümde kamusal alanın Antik Yunan'dan bu yana gelişiminden söz edilecektir. Özel ve kamusal alanın kesin olarak ayrıldığı Antik Yunan'dan ve Antik Roma'dan sonra, Orta Çağ'da, feodal dönemdeki kamusal alana değinilecektir. Feodal dönemde iktidarların kendisinin kamusal olduğu temsili bir kamusal alandan söz edilirken (Habermas, 2004) 18. yüzyılda, devletin hakimiyeti dışında bir kamusallık biçimi ortaya çıkmıştır. Feodalitenin ortadan kalkmasıyla birlikte 18. yüzyılda ortaya çıkan burjuva sınıfı ekonomik olarak gücü ele almış, siyasal ve toplumsal taleplerde bulunmaya başlamıştır. Bu yeni kamusallık biçimi, temsili kamusallıktan farklıdır. Burjuva sınıfı, 18. yüzyıla doğru kahvehanelerde, salonlarda edebi kamusal alanı inşa etmişlerdir. Bu mekânlara erkekler, soylular ve sıradan insanlar girebilmekte, kamuyla ilgili konuları tartışabilmekte ve eleştirilerini dile getirebilmektedirler. Bu kamusal alan biçimi daha sonra kültürel alanın sınırlarının dışına çıkarak, siyasi kamusal alanın ortaya çıkışında etkili olmuştur. Habermas, kamusal alanın çöküşünün nedeni olarak basındaki ticarileşmeyi görür. Bu ticarileşme ile birlikte kamusal alanın feodal dönemdeki gibi parçalı bir yapıya geri döndüğünü iddia eder (Özbek, 2004; Timisi, 2003). Kültür, üretilen değil tüketilen bir alana dönüşmüştür. Aynı zamanda tv, radyo gibi kitle iletişim araçlarının anında cevap vermeye, katılmaya uygun olmayan bir yapıda olmasını da kamusal alan için çok önemli olan tartışmayı ve müzakereyi engelleyen bir unsur olarak görmektedir. Habermasçı kamusal alan modeline farklı yazarların eleştirel olarak yaklaşmışlardır. Habermas'ın kamusal alan modelinin dışlayıcılığına vurgu yapan, onun tekil kamusal alanına karşın çoğul ve parçalanmış kamulardan bahseden yazarlar vardır (Fraser, 1990; Negt ve Kluge, 2004). Nancy Fraser (1990)“Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek: Gerçekte Varolan Demokrasinin Eleştirisine Bir Katkı”adlı yazısında Habermas'ın burjuva kamusal alanı modelini feminist bakış açısıyla yeniden yapılandırmaya çalışmaktadır. Oskar Negt ve Alexander Kluge da (1993)“Kamusal Alan ve Tecrübe”adlı eserlerinde Habermas'ın kamusal alan modeline bir alternatif tanım yapmaya girişmişler ve karşıt bir kamusal alan olarak proleter kamusal alandan söz etmişlerdir. Çalışmanın birinci bölümünde bu yaklaşımlar ele alınacaktır. Kamusal alan kavramında mekânsal olarak bir dönüşüm yaşanmış; Antik Yunan'daki agora, Orta Çağ'daki saray, 18. yüzyılda yerini salonlara ve kahvehanelere bırakmıştır. Bu çalışmada ilk bölümde enformasyon toplumu tartışmaları ışığında kamusal alanın dönüşümü ve kamusal alan ile internet arasındaki ilişki incelenecektir. İnternetin yaygınlaşması, herkesin internete erişmesinin önünün açılması, web 2.0'a geçiş ile birlikte kullanıcıların katılımının mümkün olması, zaman ve mekânın sınırlılığının ortadan kalkması gibi gelişmeler internetin demokratik bir kamusal alan yaratma potansiyeli hakkındaki tartışmaları başlatmıştır. Buradan hareketle bu bölümde internetin demokratik bir kamusal alan olma potansiyeli ele alınacak, bu iddiaya olumlu ve olumsuz yaklaşımlar sebepleriyle ortaya koyulacaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde sözlü iletişim araçlarının temsilcilerinden radyonun dünyadaki ve Türkiye'deki gelişim süreci, teknolojik, toplumsal ve siyasi gelişmelerle birlikte ele alınacaktır. 1920'lerde dünyada ve Türkiye'de düzenli radyo yayınları yapılmaya başlanmıştır. Radyonun inandırma gücü, hızı, maliyetinin düşük olması gibi nedenlerle devletler bu kitle iletişim aracının daha etkin kullanmak ve kontrol altında tutmak için çabalamışlardır. Fakat sesini duyurmak isteyen kitleler tarafından radyo, her zaman ulaşılmaya çalışılan bir araç olmuştur. Bu bölümde radyonun demokratikleştirilmesine yönelik faaliyetler kapsamında amatör radyoculuk, topluluk radyoları ve internet radyoları ele alınacaktır. 2000'li yıllarda radyo yayıncılığındaki değişimlerle birlikte internet radyoculuğu ortaya çıkmış ve podcast kavramıyla tanışılmıştır. Bu bölümde literatürdeki podcast tanımlarının odaklandıkları ortak noktalardan yola çıkılarak podcast'lerin özellikleri incelenecektir. Podcastler, internet üzerinden erişilebilen, taşınabilen ve indirilebilen ses dosyaları olarak tanımlanabilir (Newman ve Gallo, 2019, s. 8; Ülkü ve Öze, 2019, s. 125; Geoghegan ve Klass, 2007, s. 5; Şener 2020, s. 217). Ortaya çıktığı dönemde radyonun uzantısı olarak görülen podcast, daha sonra radyodan ayrı olarak ele alınmaya başlanmıştır. Bu bölümde literatürdeki podcast tanımlarından yola çıkılarak podcast'lerin özellikleri ele alınacaktır. Radyo ile podcast arasındaki benzerlikler ve farklılıklar tartışılacaktır. Daha sonra bu bölümde dünyada ve Türkiye'deki podcast teknolojisinin ortaya çıkışına ve popülerleşmesine ortam hazırlayan gelişmeler ele alınacaktır. Yapılan araştırmalardan hareketle dünyada ve Türkiye'de podcast evreninin bir çerçevesi çizilmeye çalışılarak bu bölüm tamamlanacaktır. Bu çalışmanın üçüncü ve son bölümünde literatürde podcast ile ilgili çalışmalara yer verilecektir. Literatüre bakıldığında podcast kullanıcılarına yönelik çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Podcast kullanıcıların demografik özellikleri, podcast kullanıcılarının motivasyonları hakkındaki çalışmalar incelenmiştir. Literatürde podcast yayınlarının içerik analizi yöntemiyle ele alındığı çalışmalara rastlanmıştır. Aynı zamanda podcastler toplumsal cinsiyet bağlamında incelendiği çalışmalar da mevcuttur. Podcastlerin bu çalışmaya benzer şekilde yapısal olarak analiz edildiği çalışmalar da vardır. Bu bölümde literatürdeki çalışmalar olabildiğince kapsayıcı şekilde incelenmeye çalışılacaktır. Bu bölümde son olarak araştırma bulgularına yer verilecektir. Bu çalışmaya göre Türkiye'de podcast kamusal alanına bakıldığında podcast'lerin çoğunluğun Türkçe dilinde yapıldığı, fakat İngilizce, Almanca dillerinde de yayın yapıldığı görülmektedir. Podcast üreticileri çoğunlukla bireysel üreticilerden oluşmaktadır. Uzun podcastler ağırlıktadır. Üreticiler genellikle 16 dakika ve daha uzun süreli podcastler üretmektedirler. Bölümler genellikle düzensiz olarak yayınlanmaktadırlar. Devamlılık açısından bakıldığında 47 podcast'te son üç ay içinde bölüm yayınlanmadığı görülmüştür. Solo format tercih edilmektedir. Ortak podcast/sohbet formatı, solo'dan sonra tercih edilen ikinci formattır. Podcast yayıncıları, bilgilendirici, destekleyici, hobi/boş zaman olmak üzere 3 türe yoğunlaşmışlardır.

Özet (Çeviri)

In this study, the podcast space in Turkey is described. On 17, 19, 21 and 23 November 2021, the“200 most popular podcasts”list was followed on Spotify and Apple Podcast. It has been observed that these lists that are followed have similarities. It has been observed that the lists are updated at intervals of two or three days, and although the rankings change, there are no fundamental changes in the list. Since Spotify is the platform where podcasts are listened to the most in Turkey, the lists on this platform were taken into consideration, and the list of the 200 most popular podcasts was looked at between 17-23 November 2021. A sample of 189 podcasts was taken from podcasts that had been on the list for at least three days. The identified 189 podcasts were classified and their structures were analyzed. While making this classification, a model adapted to communication-media studies of the classification suggested by Carvalho, Aguiar, and Macial (2009) regarding the use of podcasts in the field of education was used. According to this classification, podcasts are classified according to their length, format, content producer and purpose. In this research, 189 podcasts were examined according to the language used, content producer, episode durations, broadcast intervals, continuity, formats, genres, purposes and topics. Developments in communication technologies have been effective in the emergence of a new social order. To explain this new social order, Webster (2014) mentions five dimensions of the information society. From this point of view, the information society will be discussed in the context of technological developments, transformation in the economic structure, globalization and restructuring of time and space. When we look at the technological dimension of the information society, there have been three turning points: the emergence of the internet and the spread of personal computers, the discovery of the world wide web and the transition from web 1.0 to web 2.0. In this society, there is an economic structure different from the industrial period. There has been a transition from a structure in which tangible products are produced to an information-based economic structure. In the next dimension, the relationship between information society and globalization is mentioned. Technological developments paving the way for the information revolution connect the local and the global. In the first part of the study, the concept of information society will be tried to be explained based on these dimensions. In the first part, public sphere discussions in the information society are also included. Although public sphere debates were discussed in Jürgen Habermas's doctoral thesis,“The Structural Transformation of the Public Sphere”, published in 1962, the history of the public sphere goes way back. In this section, the development of the public sphere since Ancient Greece will be discussed. The public sphere in the feudal period in the Middle Ages will be mentioned, after Ancient Greece and Ancient Rome, where the private and public spheres were strictly separated. While in the feudal period, a representative public sphere in which the powers were public was mentioned (Habermas, 2004), a form of publicity emerged outside the domination of the state in the 18th century. With the disappearance of feudalism, the bourgeois class that emerged in the 18th century took power economically and began to make political and social demands. This new form of publicity is different from representative publicity. Towards the 18th century, the bourgeois class built the literary public space in coffeehouses and lounges. Men, nobles and ordinary people can enter these spaces, discuss public issues and voice their criticism. This form of public sphere later went beyond the boundaries of the cultural sphere and became influential in the emergence of the political public sphere. Habermas sees the commercialization of the press as the cause of the collapse of the public sphere. He claims that with this commercialization, the public sphere returned to a fragmented structure as in the feudal period (Özbek, 2004; Timisi, 2003). Culture has turned into an area that is consumed, not produced. At the same time, it sees the fact that mass media such as TV and radio are not suitable for instant response and participation as a factor that prevents discussion and negotiation, which is very important for the public sphere. Different authors have critically approached the Habermasian model of the public sphere. There are writers who emphasize the exclusivity of Habermas's model of public sphere and talk about plural and fragmented publics as opposed to his singular public sphere (Fraser, 1990; Negt and Kluge, 2004). Nancy Fraser (1990) tries to reconstruct Habermas's model of the bourgeois public sphere from a feminist perspective in her article“Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the Critique of Really Existing Democracy”. Oskar Negt and Alexander Kluge (1993) also attempted to define an alternative to Habermas's model of public sphere in their work“Public Sphere and Experience”and talked about the proletarian public sphere as an oppositional public sphere. In the first part of the study, these approaches will be discussed. There has been a spatial transformation in the concept of public sphere; The agora in Ancient Greece and the palace in the Middle Ages were replaced by lounges and coffee houses in the 18th century. In the first part of this study, the transformation of the public sphere and the relationship between the public sphere and the internet will be examined in the light of the information society discussions. Developments such as the widespread use of the Internet, paving the way for everyone to access the Internet, the possibility of users' participation with the transition to web 2.0, the elimination of the limitations of time and space have started discussions about the potential of the Internet to create a democratic public sphere. From this point of view, in this section, the potential of the internet to be a democratic public space will be discussed, and positive and negative approaches to this claim will be presented with reasons. In the second part of the study, the development process of radio, one of the representatives of verbal communication tools, in the world and in Turkey will be discussed together with technological, social and political developments. In the 1920s, regular radio broadcasts began to be made in the world and in Turkey. For reasons such as the persuasive power, speed and low cost of radio, states have tried to use this mass media more effectively and to keep it under control. However, the radio has always been a tool that is tried to be reached by the masses who want to have their voice heard. In this section, amateur radio broadcasting, community radios and internet radios will be discussed within the scope of activities for the democratization of radio. With the changes in radio broadcasting in the 2000s, internet radio broadcasting emerged and the concept of podcast was introduced. In this section, the characteristics of podcasts will be examined based on the common points that podcast definitions focus on in the literature. Podcasts can be defined as audio files that can be accessed, transported and downloaded over the internet (Newman and Gallo, 2019, p. 8; Ülkü and Öze, 2019, p. 125; Geoghegan and Klass, 2007, p. 5; Şener 2020, p. 217). Podcast, which was seen as an extension of radio at the time of its emergence, later started to be handled separately from radio. In this section, the characteristics of podcasts will be discussed based on the definitions of podcasts in the literature. The similarities and differences between radio and podcast will be discussed. Later, in this section, the developments that paved the way for the emergence and popularization of podcast technology in the world and in Turkey will be discussed. This section will be completed by trying to draw a framework of the podcast universe in the world and in Turkey, based on the researches. In the third and last part of this study, studies on podcasts in the literature will be included. Looking at the literature, it has been seen that studies have been conducted for podcast users. Studies on the demographics of podcast users and the motivations of podcast users were examined. In the literature, there are studies in which podcast broadcasts are handled by content analysis method. There are also studies in which podcasts are examined in the context of gender. There are also studies in which podcasts are analyzed structurally similar to this study. In this section, the studies in the literature will be examined as comprehensively as possible. Finally, the research findings will be presented in this section. According to this study, when we look at the podcast public space in Turkey, it is seen that the majority of podcasts are made in Turkish, but they are also broadcast in English and German languages. Podcast producers are mostly individual producers. Long podcasts are heavy. Producers usually produce podcasts of 16 minutes or longer. Episodes are usually published sporadically. In terms of continuity, it was seen that 47 podcasts did not have episodes in the last three months. Solo format is preferred. The common podcast/chat format is the second preferred format after solo. Podcast publishers concentrate on 3 types: informative, supportive, hobby/leisure.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    680301

    Radyo dramalarında toplumsal cinsiyet açısından kadının sunumu: TRT Radyo Tiyatrosu podcastleri

    Women's presentation in radio dramas: TRT Radio Theatre podcasts

    TÜRKAN TORAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Radyo-TelevizyonAnadolu Üniversitesi

    Basın ve Yayın Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGÜL BİRSEN

  2. Tez No

    659579

    Tasarım eğitim kurumları ve yerel yönetimler arasındaki iş birliklerinin incelenmesi

    An examination of design school and local government collaborations

    SANİYE FIŞGIN KORKMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE HÜMANUR BAĞLI

  3. Tez No

    745168

    Türkiye'de podcast haberciliği üzerine nitel bir araştırma

    Qualitative research on podcast journalism in Türkey

    TİMUR OSMAN GEZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    GazetecilikAnadolu Üniversitesi

    Basın ve Yayın Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İBRAHİM GÜRCAN

  4. Tez No

    897620

    Türkiye'de podcast yayıncılığının ekonomi politiği: Küresel ve kurumsal yayıncılar karşısında yerel ve bağımsız içerik üreticilerinin durumu

    The political economy of podcasting in Turkey: Local and independent content creators' situation against global and corporate publishers

    DUYGU TEMEL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DİLRUBA ÇATALBAŞ

  5. Tez No

    698309

    Türkiye'de podcast yayıncılığı: Üretici odaklı bir inceleme

    Podcasting in Turkey: A producer oriented research

    GÖZDE GÜRBÜZ ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Radyo-TelevizyonAnkara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVGİ CAN YAĞCI AKSEL

Geri Dön