Din dilinde doğrulamacı ve yanlışlamacı ve yaklaşımların eleştirisi
Critisizm of verification and falsification approaches in the religious language
- Tez No: 751176
- Danışmanlar: PROF. DR. LATİF TOKAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: İslami Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Tezimiz“Din Dilinde Doğrulamacı ve Yanlışlamacı Yaklaşımların Eleştirisi”adını taşımaktadır. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmakta ve genel itibariyle Analitik Felsefe geleneğinin kronolojik seyri dikkate alınarak, din dilinin anlamlılığı tartışmaları deskriptif ve eleştirel bir tarzda incelenmektedir. Tezin amacı, Mantıkçı Pozitivizmin din dilinin anlamsız olduğuna dair iddialarına yine Analitik felsefe geleneği içerisinden yapılan eleştirileri değerlendirerek, söz konusu geleneğin ilkeleri dahilinde din dilinin anlamlılığının mümkün olup olmadığını araştırmaktır. Giriş bölümünde, din dilinin anlamlılığı tartışmalarını daha sistematik bir şekilde anlayabilmek adına, meselenin tarihsel arka planına, genel itibariyle dilin ve özelde din dilinin mahiyetine değinilmiştir. Birinci bölümde öncelikle Wittgenstein'ın“resim kuramı”ve resim kuramı bağlamında din dili yaklaşımı ele alınarak, onun resim kuramından etkilenen ve dilsel bir ifadenin anlamlı kabul edilebilmesi için doğrulanabilir ve/veya yanlışlanabilir olması gerektiğini ileri süren Mantıkçı Pozitivistlerin din dili hakkındaki yorumları Ayer ve Flew bağlamında incelenmiştir. İkinci bölümü oluşturan eleştiri kısmında ise, ilkin giriş mahiyetinde Wittgenstein'ın, bu defa, dil oyunları teorisine istinaden Tanrı hakkında konuşmanın imkanı üzerinde durulmuş ve Analitik gelenek içerisinde doğrulamacı ve yanlışlamacı teorilerin din dili yorumlarına yapılan birtakım eleştiriler değerlendirilmiştir. Üç kategoriye ayırdığımız bu bölümün ilk kısmında Hare'in“tutum olarak din dili teorisi”ve Braithwaite'ın“ ahlaka indirgeyen din kuramı”na yer verilmiş; ikinci kısımda Hick'in“eskatolojik doğrulama”tezi ve dinsel söylemin prensipte yanlışlanabilirliğini savunan Mitchell'in görüşleri incelenmiş; son kısımda ise eleştirisini Mantıkçı Pozitivizmin epistemolojik önkabullerine yönelterek din dilinin kanıtlanmaya ihtiyaç duymayan temel bir inanç olduğunu savunan Plantinga'nın“Reform Epistemolojisi”teorisi değerlendirilmiştir. Netice itibariyle doğrulamacı ve yanlışlamacı teorilerin anlamlı dil söylemlerinin indirgemeci bir tutum sergilediği; bilimsel yöntemlerin bilim dili için gerekli ancak din dili ve diğer dil ailelerinin anlamlılığını tespit edebilmek için geçerli olmadığı; her dil ailesinin doğrululuğun ve geçerliliğinin sınanabilmesi için kendine özgü yöntemleri olması gerektiği, bu yüzden anlamlı söylemi bilimsel olarak test edilebilir söylemle sınırlandırmanın eksik bir yaklaşım olacağı ve dilin pek çok kullanımına sahip olan din dilinin anlamlılığını hakkıyla tespit edebilmek için söz konusu dilin farklı veçhelerinin bütüncül olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The title“Criticism of Verification and Falsification Approaches in the Religious Language”has been deemed appropriate for our thesis. The study consists of an introduction and two exclusive parts. Considering the chronological course of the Analytical Philosophy tradition in general, the debates about the meaningfulness of the religious language are examined descriptively and critically. The aim of the thesis is to evaluate the criticism of the Logical Positivism claims that the religious language is meaningless, and to examine whether the meaning of the religious language is possible within the tradition of analytical philosophy principles. In the introduction, the historical background of the issue, the nature of the language in general and the religious language in particular are mentioned in order to understand the discussions on the meaningfulness of the religious language in a more systematic way. In the first part, Wittgenstein's“picture theory”and his approach to the religious language in line with the that theory is discussed and the Logical Positivists interpretations of the religious language, influenced by his image theory and suggesting that a linguistic expression must be verifiable and/or falsifiable in order to be considered meaningful, were examined in the context of Ayer and Flew. In the criticism part that constitutes the second part, firstly, as an introduction, Wittgenstein's possibility of talking about God in reference to his theory of language games was emphasized and some criticisms made on the religious language interpretations of the verification and falsification theories in the Analytic tradition were evaluated. In the first part of this section, which we divided into three categories, Hare's“blik theory”and Braithwaite's“conative religion theory”are included; In the second part, Hick's“eschatological verification”thesis and Mitchell's views, which defends the falsifiability of religious discourse in principle, are examined; In the last part, the“Reformed Epistemology”theory of Plantinga, who defends that the religious language is a basic belief that does not need to be proven by directing its criticism to the epistemological preconceptions of Logical Positivism is evaluated. As a result, it was concluded that the meaningful language discourses of the verification and falsification theories have a reductionist attitude and in order to accurately determine the significance of the religious language, which has many uses of the language, the different aspects of the language in question should be evaluated in a holistic manner.
Benzer Tezler
- Arap belâgatında fasıl vasıl meselesi ve Kur'an nazmı üzerindeki yansımaları ( Ali İmrân suresi örnekliğinde)
The fasl and wasl subject in Arabic rethoric and its reflections on the Quran verses (In the example of surah Ali 'Imrân )
FATİH DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ÖZDEMİR
- Alfred Jules Ayer'ın doğrulama ilkesinin din diline etkisi
The effect of principle of verification of A.J.Ayer to the religious utterance
ERGİN ÖGCEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinUludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ ÖZCAN
- İbn Arabi'de temsili dil
Representative language in İbn Arabi
HACI MUSTAFA MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT SANDIKÇI
- İslâm, Hristiyan ve Musevi ilahilerinde Gül, Haç ve Davud Yıldızı sembolleri
Rose, Cross and Shield of David symbols in Islâmic, Christian and Jewish hymns
HATİCE FAHAMET ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BAŞAK HARMANCI