The mediatory role of ontological well-being in association of rational emotive self-determination with mental health of adolescents
Ergenlerde akılcı duygucu öz-belirlenim ile ruh sağlığı ilişkisinde ontolojik iyi oluşun aracı rolü
- Tez No: 752197
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
İrrasyonel inanışların ve temel psikolojik ihtiyaçların ruh sağlığının evrensel ve önemli belirleyicileri olduğu belirtilmektedir. İrrasyonel inanışların ruh sağlığının göstergeleri olan iyi oluşla ve psikopatolojiyle ilişkisi birçok çalışmada gösterilmiştir. Benzer bir şekilde, temel psikolojik ihtiyaçların da hem iyi oluşla hem de psikopatolojiyle ilişkisi yüksek olduğu gösterilmiştir. Bu bağlamda, ruh sağlığını değerlendirmede temel psikolojik ihtiyaçlara yönelik irrasyonel inanışları içeren Akılcı Duygucu Öz-Belirlenim (ADÖB) kavramı geliştirilmiştir. İrrasyonel inanışların ve temel psikolojik ihtiyaçların ruh sağlığı ile ilişkileri çok sayıda çalışmada gösterilmiş olmasına rağmen, bu duruma aracılık eden değişkenlerin neler olabileceği hala tam olarak bilinememektedir. Bu yüzden temel psikolojik ihtiyaçlara yönelik irrasyonel inanışları içeren ADÖB kullanılarak, ontolojik iyi oluş düzeyinin ADÖB ile ruh sağlığı (iyi-oluş ve psikopatoloji) ilişkisinde aracılık edip etmediği incelenmiştir. Veriler yaş ortalaması 16 olan 429 ergenden (243 kadın, 186 erkek) toplanmıştır ve yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilmiştir. Katılımcılar Akılcı Duygucu Öz-Belirlenim Ölçeğini, Ontolojik İyi-Oluş Ölçeğini, Psikolojik İyi-Oluş Ölçeğini ve Depresyon Anksiyete Stres 21 Ölçeğini doldurmuşlardır. Ölçme modeli testi ve yapısal model testi sonuçları kabul edilebilir uyum iyiliği değerleri göstermiştir. Bulgular ontolojik iyi-oluş düzeyinin hem ADÖB ile psikopatoloji arasındaki ilişkiye hem de ADÖB ile iyi oluş arasındaki ilişkiye kısmen aracılık ettiğini göstermiştir. Bu sonuçlar temel psikolojik ihtiyaçlara yönelik irrasyonel inanışların hem doğrudan hem de ontolojik iyi-oluş aracılığıyla ruh sağlığıyla ilişkili olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Irrational beliefs (IBs) and satisfaction of basic psychological needs (BPNs) have been shown to be universal and important predictors of mental health. The association of IBs with both ill-being and well-being has been well documented. Similarly, the degree of satisfaction of BPNs has been shown to be highly correlated with both ill-being and well-being indicators. In this regard, Rational Emotive Self-Determination (RESD) defined IBs within the context of BPNs which provides an integrated approach for understanding mental health. Although the associations of IBs and BPNs with mental health have been demonstrated in numerous studies, there is still a need to investigate the underlying mechanisms responsible for these relations. In the present study, RESD was used to evaluate IBs within the context of BPNs and ontological well-being (OWB, or personal life projects) were proposed as a potential mediator in association of RESD with ill-being on the one hand and well-being on the other. Data were collected from 429 adolescents (243 females, 186 males) with the mean age of 16 and analyzed by using structural equation modeling. Participants were completed Rational Emotive Self-determination Scale for Adolescents, Ontological Well-being Scale, Psychological Well-being Scale and Depression, Anxiety and Stress 21 scale. Both the analysis of the measurement model and structural model showed an acceptable fit. Results indicated that the association of RESD with well-being was partially mediated by OWB and similarly the association between RESD and ill-being was partially mediated by OWB. These findings revealed that the IBs about satisfaction of BPNs contributed the well-being and ill-being of adolescents directly and also through personal life projects (OWB).
Benzer Tezler
- Uçuş ekibinin iş-aile çatışmasını yönetme öz-yeterliği ile mesleki tükenmişlik ve eş tükenmişliği arasındaki ilişkide ontolojik iyi oluşun aracılık rolü
The mediating role of ontological well-being in the relationship between the flight crews self-efficacy for managing work-family conflict and career burnout and couple burnout
SİDRE ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHAN ÇAPRİ
- Kişisel travmatik yaşantı ve ikincil travmatik stres belirtileri ile varoluşsal kaygı ve ontolojik iyi oluş arasındaki ilişkide üstbilişsel inançların aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediatory role of metacognitive beliefs in the relationship between personal traumatic experience and secondary traumatic stress symptoms and existential anxiety and ontological well-being
ECE CÖMERTPAY
- Mizaç ve karakter özellikleri ile ontolojik iyi oluş ve psikopatoloji göstergeleri ilişkisi
The relationship of temperament, character and ontological well being with certain psychopathology markers
ÜNAL ERDEM ELLİ
Doktora
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Bağlanma ile depresyon ilişkisinde ontolojik iyi oluş ve duygusal zekanın aracılık rolü
Mediating role of ontological well-being and emotional intelligence in attachment and depression relationship
ARZU DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Bireylerde psikolojik sağlamlığın travma sonrası büyümeye etkisinde ontolojik iyi oluşun aracı rolü
The mediator role of ontological well-being in the effect of psychological resilience on post-traumatic growth in individuals
MELİKE NİMET SARIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Rumeli ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YELİZ YAZICI