Genetic history of Anatolia during Holocene
Holosen boyunca Anadolu'nun genetik tarihi
- Tez No: 752261
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SOMEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Genetik, Genetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Enformatik Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Bilişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Anadolu, Avrasya tarihinde önemli bir bölge olmuştur ve Holosen boyunca Avrupa ve Asya arasındaki kültürel alışverişler için bir köprü görevi görmüştür. Bununla birlikte, bu 10 bin yıl boyunca Anadolu ve komşu popülasyonlarının demografik değişimi büyük ölçüde bilinmemektedir. Bu çalışmanın iki ana araştırma odağı vardır: 1) Neolitik dönemde Orta Anadolu ve Ege toplulukları arasındaki kültürel etkileşimlerde gen akışının rolünü araştırmak ve Egenin Neolitikleşmesi sırasında büyük ölçekli insan hareketlerini araştırmak, 2) Anadolu ve çevresindeki bölgelerdeki popülasyon sürekliliğini değerlendirmek. Bu amaçla 49 yeni antik genom ürettik ve bu verileri yayınlanmış aDNA veri kümeleriyle birlikte analiz ettik. İlk olarak, erken Ege Neolitik popülasyonlarının Orta Anadoludan çiftçi kolonizasyonu tarafından mı yoksa yerel avcı-toplayıcılar tarafından mı kurulduğunu araştırdık. Sonuçlarımız Ege Neolitik popülasyonlarının çiftçiliğe benimseyen yerel avcı-toplayıcıların torunları olabileceğini gösterdi. Daha sonra, Epipaleolitik dönemden günümüze kadar popülasyonların zaman ve mekanda nasıl etkileşime girdiği sorusunu ele aldık. Güneybatı Asya ve Doğu Akdenizdeki her bölgede genetik çeşitliliğin Holosen boyunca sürekli bir şekilde arttığını bulduk. Ayrıca gen akışının kaynaklarının zamanla değiştiğini gözlemledik. Holosenin ilk yarısında bölgesel popülasyonlar kendi aralarında homojenleştirken, Tunç Çağından başlayarak, büyük olasılıkla dış kaynaklardan gelen gen akışı nedeniyle birbirlerinden ayrıldılar. Zaman içindeki bu genişleyen hareketliliğe, karışım olaylarında artan erkek yanlılığı eşlik etti. Bu çalışma, Anadolu demografik tarihindeki ince ölçekli popülasyon yapısına yeni bir ışık tutarak ve yalnızca Anadolu popülasyonları arasında değil, aynı zamanda komşu popülasyonlarda da tarih öncesi ve tarihi popülasyon etkileşimlerinin doğasına ilişkin anlayışımızdaki boşluğu dolduracaktır.
Özet (Çeviri)
Anatolia has been a key region in Eurasian history, acting as a bridge for cultural exchanges between Europe and Asia during the Holocene. However, the demographic transformation of Anatolian and neighbouring populations during these ten millennia is largely unknown. This work has two main research foci: 1) to investigate the role of gene flow in cultural interactions during the Neolithic period between Central Anatolian and Aegean communities and to evaluate the possibility of large-scale human movements during Neolithization of the Aegean, 2) to assess population continuity in Anatolia and its surrounding regions. For this aim, we produced 49 new ancient genomes and analysed this data in conjunction with published aDNA datasets. We first investigated whether early Aegean Neolithic populations were established by farmer colonization from Central Anatolia or by local hunter-gatherers. Our results showed that the Aegean Neolithic populations may have been descendants of local hunter-gatherers who adapted farming. We then tackled the question of how populations interacted in time and space from the Epipaleolithic period to the present-day. We found that genetic diversity within each region in Southwest Asia and East Mediterranean steadily increased through the Holocene. We further observed that the sources of gene flow shifted in time. In the first half of the Holocene, regional populations homogenised among themselves. Starting with the Bronze Age, however, they diverged from each other, driven most likely by gene flow from external sources. This expanding mobility in time was accompanied by growing male-bias in admixture events. This work sheds new light on fine-scale population structure in Anatolian demographic history, filling a gap in our understanding of the nature of prehistoric and historic population interactions, not only among Anatolian populations but also with their neighbouring societies.
Benzer Tezler
- Breeding marine birds in the Southeast Mediterranean coasts of anatolia: Habitat population size relationship, and genetic structure of threatened audouin's gull population
Anadolu'nun Güneydoğu Akdeniz kıyılarında üreyen deniz kuşları: Habitat-popülasyon büyüklüğü ilişkisi ve nesli tehlike altındaki ada martısı popülasyonunun genetik yapısı
BATUHAN ÇAĞRI YAPAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Deniz BilimleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOşinografi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KORHAN ÖZKAN
- Ecological niche modeling of Myotis davidii
Myotis davidii türünün ekolojik niş modellemesi
EMRE CAN AKSAKAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH ÇORAMAN
- Kaya yediuyuru Dryomys laniger (Mammalia: Rodentia)'in genetik çeşitliliği ve yayılış alanının belirlenmesi
Determination of genetic diversity and distribution of woolly dormouse Dryomys laniger (Mammalia: Rodentia)
ORTAÇ ÇETİNTAŞ
Doktora
Türkçe
2021
BiyolojiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SÖZEN
- Assessing the potential of Anatolia as a climate refugium
Anadolu'nun bir iklim sığınağı olma potansiyelinindeğerlendirilmesi
SONGÜL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH ÇORAMAN
- Resolving reticulate speciation in bisexual and parthenogenetic lizards of genus Darevskia in East Anatolia and Caucasus
Doğu Anadolu ve Kafkaslardaki Darevskia genusuna ait eşeyli ve eşeysiz (partenogenetik) üreyen kertenkelelerin ağsı türleşme sürecinin çözümlenmesi
MERİÇ ERDOLU
Doktora
İngilizce
2023
BiyoistatistikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SOMEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLEKSIY YANCHUKOV