Yabancılara Türkçe öğretiminde edimbilimsel farkındalık
Pragmatic awareness in teaching Turkish to foreigners
- Tez No: 752838
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA DURMUŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğretiminde söz edimlerinin yerini, alanda kullanılan ders kitapları ve öğretmen görüşleri bağlamında belirlemektir. Bu bağlamda çalışmanın amacına uygun olarak nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmada öğretici görüşlerini belirlemek için veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu; ders kitaplarındaki söz edimlerini tespit etmek için ise söz edimi kodlama formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise içerik ve betimsel çözümlemeler yapılmış ve çözümlenen veriler yüzde (%) yapılarak yorumlanmıştır. Araştırmada ders kitapları (Yeni Hitit A1, A2, Yedi İklim A1, A2, Yabancılar İçin Türkçe A1, A2 ve İstanbul Yabancılar İçin Türkçe A1, A2) söz edimlerinin öğretimi bakımından benimsedikleri yaklaşım ve uygulamaların ne düzeyde olduğu açısından incelenmiştir. İlgili kitaplarda belirlenen söz edimleri açısından açık ve örtük öğretimlerine ve gerçekleşme alanlarına yönelik bir dizge veya sistemli bir yaklaşım tespit edilmemiştir. Çalışma sonucunda, incelenen ders kitaplarından elde edilen bilgiye göre, ders kitapları söz edimlerinin açık adına yer vermemektedir. Bununla birlikte, ders kitaplarında söz edimlerinin gerçekleşme alanları bakımından ağırlık en çok kamusal alana verilmekteyken, gerçekleşme alanlarının kitaplarda yer alması bakımından dağılım yoğunlukları arasında önemli farklılıklar görülmüştür. Öğreticilerden elde edilen veriler değerlendirildiğinde sonuç, öğreticilerin terime yabancı olmamakla birlikte edimbilimsel bileşene yönelik özel bir ders almadıklarını göstermektedir. Bunun yanında, öğreticilerin edimbilimsel bileşenle ilgili olarak ders içinde önem verdikleri anlaşılırken, ders içerik ve materyaller bakımından nasıl bir yolu takip edecekleri konusunda tereddütlü oldukları tespit edilmiştir. Tüm bu bulgu ve bilgilerden hareketle Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğretimi alanında kullanılan ders kitaplarının bu bağlamda yetersiz olduğu, öğreticilerin ise edimbilimin Türkçe öğretimindeki öneminin farkında oldukları ama öğretim sürecini nasıl tasarlayacakları konusunda deneyimsiz ve kararsız oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumun nedeni ise hem lisans ve yüksek lisans düzeyinde hem de sertifika programında verilen ders içeriklerinde edimbilim kavramına yönelik bir dersin yeterli ya da hiç olmayışı gösterilebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the place of speech acts in teaching Turkish as a foreign/second language in the context of textbooks used in the field and teachers' views. In this context, case study, one of the qualitative research methods, was used in accordance with the purpose of the study. Semi-structured interview form as a data collection tool to determine the views of the teachers in the research; The speech act coding form was used to determine the speech acts in the textbooks. In the analysis of the data, content and descriptive analyzes were made and the analyzed data were interpreted by making a percentage (%). In the research, textbooks (Yeni Hitit A1, A2, Yedi Klima A1, A2, Turkish for Foreigners A1, A2 and Istanbul Turkish for Foreigners A1, A2) were examined in terms of the level of their approaches and practices in teaching speech acts. In terms of the speech acts determined in the related books, no system or systematic approach has been determined for their explicit and implicit teaching and realization areas. As a result of the study, according to the information obtained from the examined textbooks, the textbooks do not include the explicit name of the speech acts. However, while the most weight was given to the public sphere in terms of the realization areas of speech acts in the textbooks, there were significant differences between the distribution densities in terms of the realization areas in the books. When the data obtained from the trainers are evaluated, it shows that although the trainers are not familiar with the term, they did not take a special course for the pragmatic component. In addition, while it was understood that the instructors gave importance to the pragmatic component in the course, it was determined that they were hesitant about how to follow the course in terms of course content and materials. Based on all these findings and information, it was concluded that the textbooks used in the field of teaching Turkish as a foreign / second language are insufficient in this context, and the instructors are aware of the importance of pragmatics in Turkish teaching, but they are inexperienced and undecided about how to design the teaching process. The reason for this situation can be shown as the lack of a course on the pragmatics concept or not at all in the course contents given both at the undergraduate and graduate levels and in the certificate program.
Benzer Tezler
- Türkçe 'olmak' eyleminin kullanımının İngilizce ile anlamsal, yapısal ve işlevsel açıdan denklik ilişkileri ve eğitbilimsel yaklaşımlı karşıtsal çözümlemesi
The equivalence relations of the usages of the verb 'to be' in Turkish and English in terms of structure, meaning and function and its contrastive analysis with a pedagogical approach
CANSU AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUTHAN KAHRAMANTÜRK
- Türkçe geniş zaman kullanımının İngilizce denklik ilişkisi ve eğitbilimsel yaklaşımlı karşıtsal çözümlemesi
The equivalence relation of the usage of simple present tense in Turkish and English and its contrastive analysis with a pedagogical approach
AYŞE SÜMEYRA BACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUTHAN KAHRAMANTÜRK
- Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarının söz varlığı açısından değerlendirilmesi: Yunus Emre Enstitüsü Anadolu Hikâyeleri dizisi örneği (A1-A2)
Evalvation of story books in terms of vocabulary used in teaching Turkish to foreigners: Yunus Emre Institute series of Anadolu Stories example (A1-A2)
SEDA ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ BAŞTÜRK
- Yabancılara Türkçe öğretiminde Ömer Seyfettin'in Miras ve Gizli Mabed adlı hikâyelerinin A1-A2 seviyesine uyarlanması
Adaptation of stories named Miras and Gizli Mabed by Ömer Seyfettin to A1-A2 levels in teaching Turkish to foreing students
EMİNE ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ GÜREL
- Yabancılara Türkçe öğretiminde efsane metinlerinin dinleme metni olarak B1 seviyesine uyarlanması
Adaptation to level B1 as a listening text of myths in teaching Turkish for foreigners
EZGİ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR KAAN BÜYÜKİKİZ