Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde '-DI' ve '-mIş' biçimbirimlerinin kanıtsallık işlevinin incelenmesi
Analysis of evidential functions of morphemes '-DI' and '-mIş' in teaching Turkish as a foreign language
- Tez No: 752849
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMA ASLAN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Konuşurun ifade ettiği önerme ile ilgili bilgi kaynağının ve türünün belirtildiği dilbilgisi kategorisi olan kanıtsallık, dillerde farklı anlamsal ayrımlara ve işaretlenme biçimlerine sahiptir. Türkçede bilginin kaynağı ''-DI'' ve ''-mIş'' biçimbirimleri ile dilbilgisel olarak işaretlenmektedir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ana dili ve hedef dil arasında tipolojik farklılıklar bulunan öğrenicilerin kanıtsallık işlevlerini öğrenmekte zorlandığı görülmektedir. Bu çalışmada ''-DI'' ve ''-mIş'' biçimbirimlerinin kanıtsallık işlevinin biçim, anlam ve kullanım bakımından değerlendirilmesi amacıyla Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanmış Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti A1, A2 ve B2 ders kitaplarından 3 ünite ve Ankara Üniversitesi tarafından hazırlanmış Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Seti 1, 2 ve 3 ders kitaplarından 5 ünite doküman analizi yöntemi ile incelenmiştir. İnceleme sonucunda ''-DI'' biçimbiriminin kanıtsallık işlevlerinden ''tanık olma, belirlilik, kesinlik, doğrudan tecrübe'', ''-mIş'' biçimbiriminin ise ''tanık olmama, dolaylı tecrübe, belirsizlik, şüphe, söylenti, aktarım, küçümseme, şaşırma, sonradan fark etme'' işlevlerinin öğretildiği gözlemlenmiştir. Yeni Hitit YİT kitaplarında açık bir dilbilgisi öğretimi yapıldığı, biçime önem verildiği ancak etkinliklerin bağlamdan uzak olduğu görülmüştür. Yedi İklim Türkçe ders kitaplarında örtük bir dilbilgisi öğretimi benimsendiği, etkinliklerin bağlam içerisinde verildiği, yapıdan çok anlam ve kullanıma önem verildiği görülmüştür. Bu çerçevede etkinliklerde kanıtsallık işlevini kavratma amacıyla biçimin yanı sıra anlam ve kullanımlarının göz önünde bulundurması gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
As the grammatical category in which the proposition expressed by the speaker and the relevant source and type of information is specified, evidentiality has different semantic features and marking forms in languages. In Turkish, the source of information is marked grammatically with morphemes ''-DI'' and ''-mIş''. In teaching Turkish as a foreign language, it is seen that learners who have typological differences between their mother tongue and target language have some difficulties in learning evidential functions. In this study, in order to analyse the evidential function of morphemes ''-DI'' and ''-mIş'' in terms of form, meaning and use, 3 units from Yedi İklim Turkish Set A1, A2 and B2 course books prepared by Yunus Emre Institute and 5 units from Yeni Hitit Turkish for Foreigners 1, 2 and 3 course books prepared by Ankara University were examined using the document analysis method. As a result of analysis, the evidential functions of ''-DI'' such as ''witness, certainty, direct experience, definiteness'' and ''-mIş'' such as ''non-witness, uncertainty, indirect experience, doubt, hearsay, rumor, quote, contempt'' have been reached. It is seen that in Yeni Hitit course books, the grammar is taught explicitly and the form is emphasized, however activities are mostly far from the context. In Yedi İklim course books, grammar is taught implicitly, meaning and use are emphasized rather than form and activities are given in the context. Within this framework, in order to comprehend the activities, it is thought that meaning and use as well as form should be taken into consideration.
Benzer Tezler
- The second language acquisition of inflectional morphology in Turkish
Türkçe'nin yabancı dil olarak öğreniminde çekim eklerinin edinimi
AYLİN COŞKUN KUNDUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE GÜREL
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Türkçe-Urduca karşılaştırmalı zaman yapıları
The contrastive analyses of tense forms in Turkish and Urdu languages for teaching Turkish as a foreign language
MOHD HAKIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KUTHAN KAHRAMANTÜRK
- The use of the mother tongue in the beginner adult EFL class
Başlık çevirisi yok
İSMET ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
1991
Eğitim ve ÖğretimUludağ Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. İSMET BABAOĞLU
- L' Etude des structures formelles du vocabulaire Français un essai applique a l'apprentissage du vocabulaire
Başlık çevirisi yok
ŞEREF KARA
