Yozgat yöresi kadın ağzı Türkülerde kadın rolleri ve müzikal özellikler
Women roles and musical features in Yozgat region female mouth folk songs
- Tez No: 754256
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAZAN KURTASLAN YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Sözlü edebiyat ürünlerimizden olan türkülerin, üreticisi olan toplum ve bireyler hakkında veriler barındırdığı bilinmektedir. Bu tez çalışmasında, kadının toplumsal rollerinin neler olduğu ve bu rollerin Yozgat yöresi kadın ağzı türkülerinde nasıl yansıtıldığı, türkü metinlerinin incelenmesi ve yorumlanmasıyla ortaya konmuştur. Ayrıca Yozgat yöresi kadın ağzı türkülerinin ezgileri incelenerek türkülerin müzikal özellikleri ortaya çıkarılmıştır. Yozgat yöresi kadın ağzı türküleri ile sınırlandırılan bu çalışma, toplumu oluşturan bireylerin yetiştirilmesinde ve dolayısıyla toplumun şekillendirilmesinde kadının etkisi göz önünde bulundurularak, kadının toplumsal rolüne dikkat çekmek düşüncesiyle gerekli ve önemli görülmüştür. Beş bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde, çalışmanın problem durumu, alt problemler, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi ve araştırmanın sınırlılıkları yer almaktadır. İkinci bölümünde, türkülerde yansıtılan kadın rollerini belirlemek üzere seçilen Yozgat yöresinin coğrafi konumu ve tarihi geçmişi, Türk halk müziği ve türkünün tanımı, Yozgat yöresi halk müziği kültürü hakkında bilgilere yer verilmiştir. Konusu kadın olan bu çalışmanın altyapısını destekleyebilmek amacıyla Türk tarihinde ve Türk kültüründe kadın, toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rolleri, türkülerde kadın başlıklarına da bölümde yer verilmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi yer almaktadır. Bu bölümünde araştırma modeline, evren ve örnekleme, veri toplama araçlarına, verilerin analizine, araştırmadaki geçerlik ve güvenirliğe ait bilgilere yer verilmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak söylem analizi modelli bu çalışmada verilerin toplanmasında doküman inceleme tekniği; verilerin analizi için tema analizi, betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadaki nitel verileri anlayabilmek amacıyla tema ve betimsel analiz, derinlemesine inceleme ve yorumlama yapabilmek amacıyla içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları dördüncü bölümde yer almaktadır. Bu bölümde Yozgat yöresi kadın ağzı türkülerinde, kadının kendisi ve toplum tarafından kadınlara hangi rollerin verildiği, bu rollere uygun davranışların neler olduğu, bu rol içinde kadının yaşadığı duygu durumu ve toplumda kadının konumuna dair bilgiler türkü sözlerinin yorumlanmasıyla ortaya konmuştur. İncelenen kadın azı türkülerin müzikal ve ritmik özellikleri de bu bölümde ele alınmıştır. Beşinci bölümde sonuç, tartışma ve önerilere yer verilmiştir. İncelenen Yozgat yöresi türküleri içerisinde kadın ağzı 78 türkü tespit edilmiştir. Bu türkülerde kadının,“sevgili/yar”,“gelin/gelin kız”,“anne”,“genç kız”,“kız evlat”,“kaynana”,“eş/evli kadın”,“kız kardeş/bacı”,“dul kadın”,“kuma”,“nişanlı”,“baldız”ve“görümce”olmak üzere 13 rolü yansıttığı görülmüştür. Belirlenen bu rollerde dile getirilen türkülerde, kadınların toplum içerisinde en çok denetlenen ve kontrol edilen kesim olduğuna, haklarının sınırlandırıldığına, onlar adına kararların başkası tarafından verildiğine ve erkeğe göre ikinci sınıf vatandaş olarak görüldüğüne yönelik bilgilerin yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmada ele alınan kadın ağzı türkü ezgilerinin daha çok hüseyni ve uşşak makamı dizisinde seyrettiği, diğer makam dizilerini içeren az sayıda türkü olduğu görülmüştür. Ritmik açıdan genelde 4/4'lük ya da 2/4'lük yapıya sahip olduğu, aksak ritimli ezgilerin daha az olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It is known that folk songs, one of our oral literature products, contain data about the society and individuals who are the producers. In this thesis, what the social roles of women are and how these roles are reflected in the female mouth folk songs of the Yozgat region are revealed by examining and interpreting the texts of the folk songs texts. In addition, the melodies of the women's folk songs of the Yozgat region were examined and the musical characteristics of the folk songs were revealed. This study, which is limited to female mouth folk songs of the Yozgat region, was deemed necessary and important to draw attention to the social role of women and to create healthier societies with the change they will make in their role, taking into account the influence of women in the upbringing of individuals who make up the society and thus in shaping the society. In the first part of the study, which consists of five parts, the problem situation of the study, sub-problems, the aim of the research, the importance of the research, and the limitations of the research are included. In the second part, information about the geographical location and historical background of the Yozgat region, the definition of Turkish folk music and folk song, and the folk music culture of the Yozgat region are given. In order to support the infrastructure of this study on women, titles of women in history, women in Turkish history and culture, gender and gender roles, Turkish women in terms of gender, and women in folk songs are included in this section. In the third part, the method of the research is given. This section gives information about the research model, universe and sampling, data collection tools, and data analysis. In this study with discourse analysis model using qualitative research method, document analysis technique in data collection; Theme analysis, descriptive analysis, and content analysis were used to analyze the data. Thematic and descriptive analysis was used to understand the qualitative data in the research, and content analysis was used to make in-depth analysis and interpretation. Results, which constitute the main part of the research, are included in the fourth section. In this section, in the female mouth folk songs of the Yozgat region, the roles (duties) given to women by the woman herself and the society, the behaviors appropriate to these roles, the emotional state of the woman in this role, and the position of the woman in the society are revealed by interpreting the lyrics of the folk songs. The musical and rhythmic characteristics of the analyzed female mouth folk songs are also discussed in this section. In the fifth chapter, conclusions and recommendations are given. Among the analyzed Yozgat region folk songs, 78 female mouth folk songs were identified. In these folk songs, it has been seen that the woman reflects thirteen roles as“lover/partner”,“bride/bride girl”,“mother”,“young girl”,“daughter”,“mother-in-law”,“wife/married woman”,“fellow wife”,“sister”,“widower”,“fiancee”,“wife's sister”, and“husband's sister”. It has been concluded that in the folk songs sung in these roles, there is information that women are the most supervised and controlled part of the society, their rights are limited, decisions are made on their behalf by someone else, and they are seen as second-class citizens compared to men. It has also been observed that the female mouth folk songs discussed in this study mostly contain the Hüseyni and Uşşak tune scales, and there are few folk songs containing other tune scales. It has been determined that it generally has a 4/4 or 2/4 structure in terms of rhythm, and melodies with lame rhythms are less common.
Benzer Tezler
- Kazlarda yumurta dış kalite özelliklerinin kuluçka sonuçlarına etkisi
The effect of external egg quality traits on hatching results in geese
ŞÜKRÜ TANUN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatYozgat Bozok ÜniversitesiTarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKİF BOZ
DR. KADİR ERENSOY
- Yozgat yöresi müzik kültürünün incelenmesi
Examination of the Yozgat region music culture
VELİ MAVİLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MüzikSakarya ÜniversitesiFolklor ve Müzikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAVUZ KÖKTAN
- Yozgat yöresi kilim,cicim, zili örneklerinin renk,motif ve kompozisyon özellikleri
Yozgat region of rug,cicim and zili color, design and composition properties
BURÇİN ERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. HÜYA KÖKLÜ KASAPLI
- Yozgat yöresi geleneksel giysileri ve teknik çizimleri
Traditional clothing and their technical drawing in Yozgat
NALAN BAKIR
- Kırıkkale-Yozgat yöresi demir, bakır-molibden ve kurşun cevherleşmelerinin oluşumunda magma karışım süreçlerinin rolü
The role of magma mixing processes in the formation of iron, copper-molybdenum and lead mineralizations of Kirikkale-Yozgat region
OKAN DELİBAŞ
Doktora
Türkçe
2009
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YURDAL GENÇ